Op 1 februari 2013 heeft de minister van Financiën de aandelen in SNS Reaal onteigend. Onder andere de Vereniging van Effectenbezitters en de Stichting Beheer SNS Reaal, die tot het tijdstip van onteigening iets meer dan 50% van de aandelen in SNS Reaal hield, hebben de ondernemingskamer verzocht een enquête te bevelen naar het beleid en de gang van zaken bij SNS Reaal, zoals dat vanaf 1 januari 2006 is gevoerd.

Voordat zo’n enquête kan worden bevolen, moeten de betrokken partijen tot de enquête-procedure worden toegelaten. Bij beschikking van 8 juli 2015 heeft de ondernemingskamer beslist dat de Vereniging van Effectenbezitters en de Stichting SNS Reaal bevoegd zijn een enquête te verzoeken. Die beslissing was niet vanzelfsprekend omdat de wet eist dat partijen die om een enquête verzoeken kapitaalverschaffer met een belang van een bepaalde omvang zijn. De Vereniging van Effectenbezitters en de Stichting SNS Reaal waren dat niet meer als gevolg van de onteigening.

Tegen de beslissing van de ondernemingskamer zijn onder andere de Staat en het voormalige SNS Reaal in cassatie gekomen. De advocaat-generaal adviseert de Hoge Raad deze cassatieberoepen te verwerpen. In dit geval is een enquête verzocht naar het beleid en de gang van zaken die mede ertoe hebben geleid dat niet meer wordt voldaan aan de wettelijke kapitaalseis, terwijl de oorzaak daarvan (de onteigening) buiten de invloedsfeer van de betrokken aandeelhouders lag. Naar het oordeel van de advocaat-generaal sluit het bij eerdere jurisprudentie van de Hoge Raad aan om in een dergelijk bijzonder geval ook oud-aandeelhouders bevoegd te achten een enquête te verzoeken. Ook acht de advocaat-generaal het houden van een enquête bij SNS Reaal niet in strijd met de Interventiewet.

De advocaat-generaal tekent nog aan dat, wanneer de Hoge Raad zijn advies overneemt, dit nog niet betekent dat er bij SNS Reaal een enquête gaat plaatsvinden. De ondernemingskamer heeft tot nu toe slechts beslist dat oud-aandeelhouders van SNS Reaal bevoegd zijn om een enquête te verzoeken. De ondernemingskamer heeft zich nog niet uitgelaten over de vraag of het verzoek toegewezen dient te worden. Dat laatste is een inhoudelijke vraag die onderscheiden moet worden van de meer formele vraag met betrekking tot de toelating tot de enquêteprocedure.

De conclusie van de advocaat-generaal is een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad die vrij is dat al dan niet te volgen.