Dit zei de president van de ENCJ Sir Geoffrey Vos donderdagochtend tijdens de opening van de Algemene Vergadering van het netwerk in het Vredespaleis. ‘De laatste 10 jaar hebben we hard gewerkt om de basis te leggen voor onafhankelijke, verantwoordelijke en effectieve rechtspraak. Maar we hebben er maar een klein beetje voor gezorgd dat de lidstaten en waarnemers die standaarden en richtlijnen ook echt in praktijk brengen. Daar maken we nu serieus werk van’, meldde ENCJ president Vos.

De ENCJ heeft de afgelopen 2 jaar de eerste ferme stappen gezet om effectieve en efficiënte rechtspraak te promoten en daadwerkelijk te realiseren, aldus Sir Geoffrey Vos. ‘We moeten allemaal dingen leren. Maar zoals we moeten leren over onafhankelijkheid en verantwoording afleggen, zo moeten we ook leren over verbetering van de kwaliteit van onze rechtssystemen. Ik heb wel vaker gezegd dat het een grote fout is om te veronderstellen dat de verschillen tussen de rechtssystemen het onmogelijk maken om van elkaar te leren. We doen allemaal hetzelfde, alleen wat anders’, meent de ENCJ president. Lord Justice Vos sloot zijn rede in het Vredespaleis af met een woord van waardering voor de samenwerking met de Europese Unie. ‘We zijn in staat gebleken om bij te dragen aan de kracht en de diepgang van de EU Justice Scoreboard 2015.’

Eurocommissaris voor Justitie Věra Jourová zei in het Vredespaleis ook verheugd te zijn over de samenwerking. Dat is volgens de eurocommissaris zo belangrijk, omdat ‘effectieve rechtspleging cruciaal is voor de EU en voor de lidstaten. Ze zijn de sleutel voor de handhaving van onze gemeenschappelijke waarden.’ De samenwerking tussen de EU en de ENCJ kwam dit jaar tot uitdrukking in de door Geoffrey Vos genoemde Justice Scoreboard. EU-lidstaten kunnen dit informatie-instrument met betrouwbare en vergelijkbare gegevens gebruiken in hun streven naar een efficiënter rechtsstelsel. ‘Dankzij de waardevolle inbreng van de ENCJ bevat de Justice Scoreboard 2015 nieuwe gegevens over de structurele onafhankelijkheid van de rechtspraak.’

Maar de samenwerking houdt niet op met deze Justice Scoreboard, aldus eurocommissaris Jourová. ‘We zullen juridische netwerken aanmoedigen om de wettelijke waarborgen beter vast te stellen. Dat is een gevoelig onderwerp en vereist een kwalitatieve inschatting. Daarom kan dat het best worden gedaan door een netwerk als de ENCJ. Het is duidelijk dat nationale rechtsstelsels verschillende oplossingen hebben om de onafhankelijkheid van de rechtspraak te beschermen. Ondanks deze diversiteit, zijn de uitdagingen voor de juridische onafhankelijkheid overal hetzelfde: politieke aanvallen, pogingen om de status van rechters te ondermijnen; het afsnijden van de financiering is geen uitzondering. De ondersteuning van de ENCJ kan dan een verschil maken.’

Voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Frits Bakker benadrukte in zijn toespraak in het Vredespaleis het belang en de uitzonderlijkheid van het ENCJ-rapport over ‘Independence and Accountability of the Judiciary and of the Prosecution’, dat de leden en waarnemers van de ENCJ donderdag hebben besproken. ‘Ik ben er als voorzitter van de werkgroep independence and accountability trots op dat de ENCJ dit rapport heeft gemaakt. Ik kan u vertellen dat het een buitengewoon intens en ingewikkeld proces was om het rapport af te maken en om de aanbevelingen te formuleren die onze rechtssystemen ten goede zullen komen’, aldus voorzitter Frits Bakker.

Sommige leden van de ECNJ zullen zich zorgen maken over de resultaten van het uitgebreide onderzoek, gaf voorzitter Bakker toe. ‘Het is natuurlijk nooit gemakkelijk om geconfronteerd te worden met afwijkingen of minder goede procedures binnen de eigen rechtspraak. Maar ik geloof dat we op deze manier echt van elkaar kunnen leren en kunnen uitblinken als rechterlijke macht.’
Bakker moedigde de leden en waarnemers van de ENCJ aan om het rapport over ‘Independence and Accountability’ te eigen bate te gebruiken. Frits Bakker: ‘Alle regeringen hebben de afgelopen jaren enorm bezuinigd. Het is gemakkelijk om je daarbij neer te leggen en daarmee stilstand of zelfs verslechtering te accepteren. Wij moeten de boodschap uitdragen dat voor effectieve rechtspleging de rechterlijke macht voldoende budget moet hebben. Dit rapport kan dienen om vooruitgang te bepleiten in plaats van stagnatie te accepteren.’

Zie ook:

Speech ENCJ President Geoffrey Vos - Assembly The Hague 4 June 2015.pdf (pdf, 57,5 KB)

Opening speech Frits Bakker General Assembly ENCJ 4 June.pdf (pdf, 216,6 KB)