In de wetsvoorstellen zijn waarborgen opgenomen hoe het recht op een eerlijk proces wordt gewaarborgd bij het gebruik van videoconferentie bij de berechting van een verdachte in het buitenland. De Raad had erop gewezen dat Nederland er tot nu toe voor heeft gekozen verdachten niet via videoconferentie te berechten, zodat extra waarborgen op hun plaats zouden zijn.

Vanwege dit internationale karakter van een MH17-rechtszaak adviseerde de Raad in het wetgevingsadvies met klem onderdelen van de rechtszaak in het Engels te kunnen voeren. Dit advies is door het kabinet opgevolgd. Het is volgens het wetsvoorstel aan de rechters om te bepalen om welke onderdelen het gaat, zoals de uitoefening van het spreekrecht door buitenlandse nabestaanden.

De wetsvoorstellen hebben betrekking op het verdrag voor internationale, juridische samenwerking dat Nederland en Oekraïne in juli 2017 sloten. Dit verdrag hangt samen met de beslissing van de landen Australië, België, Maleisië, Oekraïne en Nederland – die samenwerken in het Joint Investigation Team (JIT) – om vervolging en berechting in Nederland volgens de Nederlandse wet plaats te laten vinden.

De Raad onderkent in het advies dat het gaat om een unieke situatie die om wetgeving vraagt, waarmee bij hoge uitzondering wordt afgeweken van het aanwezigheidsrecht van de verdachte. Het is volgens de Raad daarom van belang dat rechters die de zaak in de toekomst gaan behandelen voldoende ruimte krijgen om te kunnen beoordelen en beslissen over maatregelen nodig zijn voor een eerlijk proces.

Advisering over wetgeving is een wettelijke taak van de Raad voor de rechtspraak. Een nieuwe wet of wetswijziging heeft soms grote gevolgen voor de rechtspraak. Zo kan een nieuwe wet leiden tot meer of zwaardere rechtszaken of de rechtsbescherming van mensen onder druk zetten. De Raad voor de rechtspraak geeft de regering advies over wetgeving en beleid met gevolgen voor de rechtspraak.

• Strafzaak MH17
• Wetgevingsadvisering door de Raad voor de rechtspraak