Laden...

Overige onderzoeksrapporten

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksRaad voor de rechtspraak > Wetenschappelijk onderzoek > Overige onderzoeksrapporten

 2017

>Alles uitklappen
  • In de periode september – december 2016 is bij negen gerechten en één hof de vervolgpilot 'Online feedback' uitgevoerd na een eerdere pilot in rechtbank Den Haag en Noord-Holland in 2015. Rechters kregen individuele feedback van procespartijen (rechtzoekenden en professionele procespartijen) over hun optreden ter zitting, en de bodedienst ontving feedback naar aanleiding van de door hen verzorgde ontvangst. Dit rapport dient ter evaluatie van de vervolgpilot, de bruikbaarheid van het instrument 'Online Feedback' staat hierin centraal.

  • Dit rapport beschrijft de gevolgen van de invoering van de Wet griffierechten burgerlijke zaken. Deze wet verving de Wet tarieven in burgerlijke zaken, die volgens de wetgever ingewikkeld, niet transparant, niet consistent en arbeidsintensief was. In dit gezamenlijk door WODC en Raad voor de rechtspraak opgestelde rapport, wordt geconcludeerd dat de invoering van de een complexe operatie is gebleken, met duidelijke overgangskosten en niet zulke duidelijke baten.   

  • Hoe kunnen rechters ook in 2030 en daarna hun belangrijke taken in de samenleving vervullen? De Rechtspraak gaat zich via structurele scenarioplanning oriënteren op wat mogelijk in de toekomst van rechters  wordt verwacht. Dit is neergelegd in het rapport Verder bouwen aan het huis van de rechtsstaat.

 2016

>Alles uitklappen
  • Dit jaarlijks verschijnende rapport geeft een beeld van de in de komende jaren te verwachten capaciteitsbehoefte bij verschillende via het ministerie van Veiligheid en Justitie gefinancierde voorzieningen.
    De ramingen van de instroom en uitstroom van zaken zijn opgesteld met het Prognosemodel Justitiële Ketens, dat een verband legt tussen deze instroom en maatschappelijke ontwikkelingen op demografisch, sociaal en economisch gebied. Bij strafzaken spelen ook ontwikkelingen in de criminaliteit en bij politie en OM een rol. De ramingen zijn beleidsneutraal. Dat wil zeggen dat de effecten van wets- of beleidswijzigingen hierin niet zijn verwerkt. De uitkomsten van deze ramingen vormen, samen met een inschatting van de  effecten van veranderingen in wetgeving en beleid, de onderbouwing van het begrotingsvoorstel van de Rechtspraak.
    Het rapport komt tot stand in samenwerking tussen het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum van het Ministerie van Veiligheid & Justitie en de Raad voor de rechtspraak.

    Het meest recente rapport, uitgebracht in maart 2016, geeft ramingen over de periode van 2015 tot en met 2021. Over deze periode laat de raming enige daling zien van het aantal zaken bij de strafrechter en het aantal verzoekschriftzaken bij de civiele rechter. Daar tegenover staan stijgingen bij verzoekschriftzaken bij de kantonrechter en in mindere mate van dagvaardingszaken bij de civiele rechter en zaken voor de bestuursrechter.  Bij de appelcolleges werken de ontwikkelingen bij de rechtbanken vertraagd door.

 2014

>Alles uitklappen
  • Meervoudige behandeling van rechtszaken leidt tot minder fouten in moeilijke zaken, maar ook in een breed scala van eenvoudige zaken. De beraadslaging door rechters achter gesloten deuren ('raadkamers') is echter alleen nuttig in moeilijke zaken. Zie ook Kansrekening en strafrechtspraak.

  • Onderzoek naar de hoogte van de straftoemeting bij gewelddelicten tegen zogenaamde kwalificerende slachtoffers (mensen met een publieke functie, zoals politieagenten of ziekenbroeders).
     
    Het onderzoek is op verzoek van de minister van Veiligheid en Justitie en in opdracht van de Raad voor de rechtspraak uitgevoerd door INTERVICT van de Universiteit van Tilburg.

    In 2010 heeft een soortgelijk onderzoek plaatsgevonden. Ook nu is nagegaan in hoeverre de rechter de hogere eis van de officier Onderzoek naar de hoogte van de straftoemeting bij gewelddelicten tegen zogenaamde kwalificerende slachtoffers in dit soort zaken volgt. Hiertoe zijn opnieuw de straffen bij geweldsdelicten met kwalificerende slachtoffers vergeleken met die bij geweldsdelicten met andere slachtoffers.
    Ook nu blijkt dat de rechter bij beide typen delicten in dezelfde mate de eis van de officier volgt. De hoogte van de opgelegde straf bedraagt, bij bewezen verklaarde delicten, gemiddeld ruim 90% van de eis. De rechter volgt hierbij niet alleen de hoogte van de eis van de officier, maar ook de gekozen modaliteit. De conclusie is dat het vonnis van de rechter geen opwaartse of neerwaartse correctie vormt op de strafverhogende werking van de richtlijn. 
    Het onderzoek heeft een opvallend nevenresultaat. Op basis van de (beperkte) beschikbare gegevens blijkt dat de officier in zaken met kwalificerende slachtoffers een beduidend lagere straf eiste dan de – sinds begin 2011 – veel hogere richtlijn. Dit verschil was niet zichtbaar bij niet-kwalificerende slachtoffers.
     
    De onderzoekers concluderen dat de eis van de officier de verdere strafverzwaring in zaken met kwalificerende slachtoffers dempt. Het feit dat de rechter in zijn vonnis de eis van de officier volgt, moet in dit licht worden beschouwd. De onderzoekers houden overigens een ‘slag om de arm’, omdat deze conclusie over de eis van de officier gebaseerd is op relatief kleine aantallen.

  • In 2010-2011 is door de EO de achtdelige tv-serie 'De Rechtbank' uitgezonden, opgenomen in rechtbank Utrecht, om de samenleving een kijk op de alledaagse rechtspraak te geven. Men wilde de kijker laten meekijken vanuit het perspectief van de rechter. Naar aanleiding van deze tv-serie heeft de Raad voor de rechtspraak een onderzoek laten uitvoeren naar de effecten van deze serie op kijkers op het gebied van kennis van en vertrouwen in de rechtspraak. De tv-serie heeft bij de kijker niet geleid tot een toename in kennis maar wel tot een beduidende toename van het vertrouwen in rechters.

    Sylvia van Ewijk
    Stephan van Furth
    BTC Media Test BV
    Amsterdam
    Maart 2011

  • Geweld tegen politiepersoneel, ambulancemedewerkers en andere beroepsbeoefenaren haalt regelmatig de voorpagina's van de kranten en zorgt voor onrust in de maatschappij. De preventie en repressie van dit soort delicten is een prioriteit van politie en justitie. Onderdeel van het beleid is de strafvorderingsrichtlijn van het Openbaar Ministerie inzake geweld tegen kwalificerende slachtoffers, waartoe de eerdergenoemde beroepsbeoefenaren behoren. De richtlijn ziet toe op verhoogde strafeisen in zaken met dit soort slachtoffers. In het onderhavige onderzoek staat de omgang van de rechter met zaken met kwalificerende slachtoffers centraal. De bevindingen laten zien dat de rechter de hogere vordering van de Officier van Justitie volgt.

    I.A.J. Lodewijks MSc
    M. Laxminarayan MA
    Dr. Mr. S. van der Aa
    Dr. A. Pemberton
    Universiteit van Tilburg, Intervict
    November 2010

  • De statistische verkenning in deze publicatie is het resultaat van een samenwerkingsverband tussen het Sociaal en Cultureel Planbureau (scp) en de Raad voor de rechtspraak (Rvdr). Zij richt zich op de vraag welke ontwikkelingen en verschillen in productiviteit de negentien rechtbanken en vijf gerechtshoven in de periode 2002-2005 laten zien en in hoeverre zij te verklaren zijn. De relatie tussen productiviteit enerzijds en een aantal beschikbare proces- en kwaliteitsindicatoren anderzijds is eveneens onderzocht.

    Ab van der Torre (SCP)
    Jedid-Jah Jonker (SCP)
    Frank van Tulder (Rvdr)
    Theresa Steeman (Rvdr)
    Gerard Paulides (Rvdr)
    Sociaal Cultureel Planbureau en Raad voor de rechtspraak, Den Haag, april 2007
    ISBN:13 978-90-377-0294-I

  • Snellere rechtszaken en andere verbeteringen binnen de rechtspraak zorgen voor een winst van zo’n 735 miljoen euro per jaar. Dit is gelijk aan ongeveer 0,2 procent van het Bruto Nationaal Product (BNP). Vooral de snellere afhandeling van rechtszaken levert veel geld op. Dat rechters in vergelijkbare zaken vaker vergelijkbare vonnissen uitspreken, is ook goed voor de economie. Een belangrijke oorzaak voor dit succes: het jarenlange beleid van rechtbanken om zich sterker op de buitenwereld te richten. Dit blijkt onderzoek door onderzoeker Frans van Dijk, directeur Strategie en Ontwikkeling bij de Raad voor de rechtspraak, naar de financiële opbrengst van een reeks verbeteringen in de rechtspraak tussen 1998 en 2013.

 

 2012

>Alles uitklappen

 

 2011

>Alles uitklappen

 

 2010

>Alles uitklappen