De adoptieprocedure bij de rechtbank start met een verzoekschrift. U heeft hierbij verplicht een advocaat nodig, die uw gemotiveerde verzoek indient bij de rechtbank.

Belanghebbenden informeren

De rechter bepaalt wie belanghebbenden zijn in deze procedure. Bijvoorbeeld: de biologische vader of een moeder die afstand heeft gedaan van haar kind. De rechter informeert de belanghebbenden over het adoptieverzoek.

​Wil iemand uw kind adopteren en heeft u als belanghebbende een kopie van het adoptieverzoek ontvangen dat is ingediend bij de rechtbank? Er zijn 3 mogelijkheden:

Niet eens met adoptieverzoek

Als u het niet eens bent met het adoptieverzoek kunt u schriftelijk of mondeling reageren (verweren).

Verweerschrift

In een verweerschrift maakt u duidelijk met welke onderdelen van het verzoek u het niet eens bent en waarom. Een advocaat stelt het verweerschrift op en dient het in bij de rechtbank. U heeft tot aan de zitting de tijd.

Mondeling verweer

U kunt ook alleen mondeling verweer voeren tijdens de zitting. U heeft hier geen advocaat voor nodig.

Geen bezwaar tegen adoptie

Met een instemmingsverklaring laat u weten dat u geen bezwaar heeft tegen de adoptie. U verklaart dan dat u de kopie van het verzoek heeft ontvangen, dat u geen verweerschrift indient en behandeling op een rechtszitting niet nodig vindt.

U ontvangt het formulier voor de instemmingsverklaring bij de kopie van het adoptieverzoek. U heeft geen advocaat nodig.

Geen reactie

Reageert u helemaal niet? Dan behandelt de rechter het adoptieverzoek zonder uw inbreng. U krijgt dan na een aantal weken de beslissing van de rechter over het adoptieverzoek toegestuurd.

Geen zitting

Er is meestal geen zitting als:

• aan alle voorwaarden is voldaan én
• de belanghebbende ouder een instemmingsverklaring heeft ingediend én
• de rechter geen vragen meer heeft

De uitspraak (beschikking) ontvangt u via uw advocaat of thuis als u geen advocaat heeft ingeschakeld. In alle andere gevallen is er wel een zitting.

Wel zitting

De rechtbank roept alle betrokkenen op voor een zitting. U krijgt bericht waar (locatie) en wanneer (datum en tijd) de zitting wordt gehouden. Tijdens de zitting krijgt u de gelegenheid om uw standpunt mondeling toe te lichten.

Niet openbaar

Zittingen over adoptieverzoeken zijn niet openbaar. Ook niet voor een goede vriend of een familielid. De rechtbank bepaalt of er deskundigen of adviseurs aanwezig mogen zijn. Soms roept de rechtbank een vertegenwoordiger van de Raad voor de Kinderbescherming op bij de rechtszitting aanwezig te zijn.

Kindgesprek minderjarig kind

Kinderen 12 tot 18 jaar

De rechtbank roept kinderen van 12 tot 18 jaar via een brief op voor een kindgesprek. Zo’n gesprek met de rechter duurt ongeveer 10 minuten. De beoogde adoptieouders mogen daar niet bij zijn. In het gesprek vraagt de rechter naar de mening van het kind over de adoptie. Een kind is niet verplicht om te komen. In plaats daarvan een brief sturen kan ook.

Kinderen 16 en 17 jaar

De rechter vraagt kinderen van 16 en 17 jaar tijdens het kindgesprek ook naar hun mening over hun achternaam. Willen zij hun eigen achternaam houden of de achternaam van de adoptieouder aannemen?

De rechter doet na ongeveer 4 weken schriftelijk uitspraak. De uitspraak (beschikking) ontvangt u via uw advocaat. Heeft u als verweerder geen advocaat omdat u alleen mondeling heeft gereageerd, dan ontvangt u de beschikking thuis. De rechter kan verschillende soorten uitspraken doen:

Verzoek toewijzen

Als de rechter oordeelt dat aan de voorwaarden voor adoptie is voldaan, wijst hij het adoptieverzoek toe.

Verzoek afwijzen

De rechter wijst het verzoek af als:

• hij oordeelt dat adoptie niet mogelijk is
• de oorspronkelijke ouders bezwaar hebben tegen de adoptie en de rechter die bezwaren niet naast zich neer kan leggen

Hoger beroep

Bent u het niet eens met de beslissing van de rechter? Dan kunt u in hoger beroep bij het gerechtshof. Dit moet een advocaat binnen 3 maanden na de uitspraak doen.
Hoger beroep

Cassatie

Bent u het daarna niet eens met de uitspraak van het gerechtshof, dan kunt u in cassatie bij de Hoge Raad. Een advocaat moet cassatie instellen, binnen 3 maanden. 
Cassatieberoep