Ze zien dat twee figuren zich ontfermen over een tafeltje dat voor de snackbar staat. Eén jongen houdt het tafeltje vast, de ander gaat erop staan en legt iets op de Kambur-lichtbak. Er gebeurt niks. Maar de onverlaat geeft niet op en legt weer iets op die bak. Even later volgt een enorme knal – een cobra. Agenten herkennen Osman (21)* als de aansteker van het zware – en verboden – vuurwerk. Ze hebben vaker met hem van doen gehad. Een jaar eerder kreeg hij rond oud en nieuw een gebiedsverbod. Osman belandt in de cel, waar hij pas na elf dagen uitkomt.

Op het politiebureau en later bij de rechter-commissaris (de rechter-commissaris is een rechter die de voortgang van een opsporingsonderzoek in de gaten houdt) was Osman duidelijk: hij heeft niets misdaan. 'Ik ben het niet. Iemand lijkt blijkbaar op mij', zegt Osman ook nu tegen politierechter Hammerle in de Almeerse rechtszaal. Samen met Osman werd na de cobra-explosie een minderjarige jongen aangehouden. Hij had het tafeltje vastgehouden. Dat was ook zo, bekende die jongen. De kinderrechter gaf hem daarvoor in maart een taakstraf van 60 uur. De politierechter tegen Osman: 'Die jongen zei niet te weten wie de cobra op de pui had gelegd en ook dat er geen afspraak was gemaakt om dat te doen. Hij wist wel te vertellen dat de man op het tafeltje vaker op het plein rondliep. Kwam u vaak op dat plein?' 'Nee, soms als ik van mijn werk kom dan haal ik er weleens een pizza. Daar blijft het bij', reageert Osman.

De jongen die het tafeltje vasthield wist het niet, maar politieagenten weten het wel: Osman heeft de cobra laten ontploffen. Politierechter Hammerle: 'Vier politieagenten zeggen dat ze u daar vaker hebben gezien. We kennen hem, hij heeft daar vaker rondgehangen, zeggen ze. We hebben hem ook aangehouden en zijn ID gecontroleerd.' 'Ja, dat zeggen ze', reageert Osman. 'Ik heb de beelden ook gezien. Ik zie alleen iemand die niet op mij lijkt.' De rechter: 'Twee agenten zeggen dat ze u direct herkenden op het filmpje, onder wie de wijkagent. Zij zijn ook door de rechter-commissaris gehoord. U zegt dat u het niet bent. Waar was u dan wel die nacht?' Osman: 'Dat vertel ik niet.' Osman wil wel vertellen dat hij een hbo-opleiding volgt en begin volgend jaar hoopt te kunnen beginnen aan de TU Delft, waar hij architectuur wil studeren. De politierechter: 'De beschuldiging past niet bij iemand die studeert en toekomstplannen heeft, schrijft de reclassering. U drinkt niet, u gebruikt geen drugs, schrijven ze ook. En ze schrijven dat u het als onrecht ervaart dat u bent opgepakt.'

Osman is helemaal niet onterecht opgepakt, vindt officier van justitie Fluttert. 'Twee wijkagenten hebben de verdachte op de camerabeelden herkend. Die twee agenten zijn ook bij de rechter-commissaris gehoord. Een wijkagent zegt: “Ik herkende de man die het vuurwerk gooide direct toen hij in de camera keek. Zijn neus, zijn gezicht en zijn postuur. Ik werk al twaalf jaar als politieagent in Huizen." De agent kent ook de broer van de verdachte. “Die was het absoluut niet", zegt hij bij de rechter-commissaris.' De officier van justitie vindt de verklaringen van de twee politieagenten veel aannemelijker dan Osmans ontkenning. Officier Fluttert vraagt zich wel af wat Osman heeft bezield. 'Ik heb met grote letters opgeschreven: WAAROM? Ik ga ervan uit dat meneer die cobra heeft afgestoken, maar ik heb er geen verklaring voor. Hij mag zich op zijn zwijgrecht beroepen, maar als je niet vertelt waar je die nacht was, dan wordt je verhaal er niet sterker op.'

Osman heeft al elf dagen in de cel gezeten. Een nieuwe gevangenisstraf vindt de officier te veel van het goede. Ze eist daarom een celstraf van 41 dagen, waarvan 30 dagen voorwaardelijk. Daarnaast zou Osman een taakstraf van 200 uur moeten uitvoeren. En hij zou de snackbareigenaar een schadevergoeding van 4.700 euro moeten betalen. Osman zou niets moeten betalen, want hij heeft die cobra helemaal niet afgestoken, zegt zijn raadsman. Het had gescheeld als Osman had willen vertellen waar hij die nacht wél was, vertelt advocaat Schuurman. ‘Ik heb natuurlijk gevraagd: waarom zeg je niet waar je was? Hij zou het kunnen zeggen, maar hij kan het niet bewijzen. De persoon bij wie hij was, zou weigeren om dat te bevestigen. Laat ik het dan maar zeggen: hij was bij zijn vriendin, maar dat mogen haar ouders niet weten. Dus hebben we ervoor gekozen om te zeggen: dat zeg ik niet.’ Maar uiteindelijk doet Osmans verblijfplaats in de nacht van 29 op 30 december er niet toe, want de filmbeelden die de politie heeft gemaakt, vertellen niets, vindt de raadsman.

Raadsman Schuurman vindt de videobeelden onduidelijk en onhelder. Het zou best kunnen dat ze Osman in beeld hebben, maar het zou net zo goed niet kunnen, oppert de raadsman. 'Hoe betrouwbaar is de herkenning van de politieagenten eigenlijk?', vraagt raadsman Schuurman zich af. 'Ze zeggen mijn cliënt te herkennen. In hoeverre vullen ze de beelden die ze zien in met hun herinneringen aan mijn cliënt die ze een jaar eerder kennelijk in een groepje zagen? Het had ze gefrustreerd dat ze toen niemand konden oppakken. De agenten zagen die groep nu weer en pakten hun onderbuikgevoel mee in de herkenning. Het feit dat je iemand kent is geen plus bij een herkenning. Het is juist een plus als je iemand niet kent. Dat is veel zuiverder.' De politieagenten hebben volgens de raadsman de videobeelden subjectief ingevuld. Daardoor is de herkenning onbetrouwbaar en zou de politierechter Osman moeten vrijspreken.

'Ik haal u meteen uit de spanning. Ik ga u vrijspreken', zegt politierechter Hammerle als iedereen zijn zegje heeft gedaan. 'De herkenningen zijn het cruciale bewijs', vervolgt de rechter. 'Politieagenten zeggen u te herkennen. Hoe vaak hebben ze u gezien, hoe lang van tevoren? We moeten ook rekening houden met de kwaliteit van de beelden en de specifieke kenmerken van iemand. De twee wijkagenten herkennen u. Maar ze beschrijven niet heel specifiek waaraan ze u dan herkennen. Er is niet concreet beschreven waarom u het bent op de beelden. Ik zeg niet dat u het níet ben, maar ik kan onvoldoende vaststellen dat u het wél bent. En daarom spreek ik u vrij.' Omdat Oman wordt vrijgesproken, hoeft hij de snackbareigenaar ook geen schadevergoeding te betalen. 

* Dit is niet zijn echte naam.

Lees hier meer Op de Rol-verhalen.