Aan elke penitentiaire inrichting, jeugdinrichting en tbs-kliniek is een Commissie van Toezicht (CvT) verbonden, die toezicht houdt op de humane tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemingen in de inrichtingen, klachten van gedetineerden, jeugdigen en verpleegden behandelt en advies uitbrengt aan de directies van de inrichtingen en de minister van justitie. Een CvT is zo breed mogelijk samengesteld, maar bevat in ieder geval een lid van de rechterlijke macht, een advocaat, een medicus en een deskundige uit de kring van het maatschappelijk werk.