In de vier zaken gaat het om mensen die een vorm van bijstand ontvingen. Bijstandsverlenende instanties mogen controleren of bijstandsgerechtigden volledige en juiste inlichtingen hebben verstrekt over hun inkomen en vermogen. Zij mogen daartoe, ook in het buitenland, onderzoek instellen. In deze zaken is door de gemeenten en de SVB in Turkije onderzoek gedaan naar in dat land gelegen onroerend goed. De uitkomsten van die onderzoeken waren in alle gevallen reden om de bijstand in te trekken en terug te vorderen. De rechtbanken hebben in alle zaken geoordeeld dat dit mocht. Betrokkenen zijn tegen de uitspraken van de rechtbanken in hoger beroep gegaan bij de CRvB.

De CRvB heeft geoordeeld dat Nederlands recht, waaronder verdragenrecht, beslissend is voor de vraag of door Nederlandse gemeenten en de SVB in het buitenland verkregen bewijs mag worden gebruikt in een bestuursrechtelijke procedure over bijstand. Volgens de Nederlandse regels doet niet ter zake of de Turkse regels correct zijn toegepast bij het onderzoek naar verzwegen onroerend goed. Gemeten naar de Nederlandse regels is in deze zaken het bewijs rechtmatig verkregen. Het privéleven van betrokkenen was niet geschonden, zij konden dat bewijs aanvechten en het is niet op onbehoorlijke wijze verkregen. De gemeenten en de SVB mochten het bewijs daarom gebruiken.

In één van de vier zaken wordt de vraag beantwoord of een gemeente gebruik mocht maken van door de SVB aan de gemeente gegeven informatie. Het ging daarbij om door de SVB in Turkije verricht onderzoek, dat volgens de betrokkenen onrechtmatig was. De CRvB oordeelt dat de rechter eerst moet beoordelen of de SVB het bewijs rechtmatig heeft verkregen. Bij onrechtmatigheid van dat bewijs geldt dat de gemeente dit slechts in uitzonderlijke gevallen niet mag gebruiken. Om te bepalen wat zo’n uitzonderlijk geval is sluit de CRvB aan bij het indruis-criterium, dat is ontleend aan rechtspraak van de Hoge Raad. Het indruis-criterium komt er in dit geval op neer dat door de gemeente ontvangen informatie van de SVB ontoelaatbaar is in de procedure bij de gemeente, als de wijze waarop de SVB die informatie heeft verkregen zozeer indruist tegen wat van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht dat gebruik van dit bewijs onder alle omstandigheden is uitgesloten. In dit geval is niet komen vast te staan dat het bewijs van de SVB onrechtmatig is. De gemeente mocht het bewijs van de SVB hoe dan ook gebruiken.

De Centrale Raad van Beroep is de hoogste rechter op het gebied van het sociale bestuursrecht, het ambtenarenrecht en delen van het pensioenrecht.

Dit is een persbericht op basis van de genoemde uitspraak van de Centrale Raad van Beroep. Bij verschil tussen dit persbericht en de volledige uitspraak is laatstgenoemde beslissend.

Voor eventuele vragen over dit persbericht kunt u zich wenden tot de afdeling communicatie, tel: 088 361 42 38 en via e-mail.