2.1.1 Grondig verstoorde verhoudingen bij regionale omroep

L1 is de regionale omroep van Limburg en is actief op radio, televisie en internet. Stichting Omroep Limburg is voor de provincie Limburg aangewezen als regionale publieke media-instelling in de zin van de Mediawet. Zowel de raad van commissarissen als de bestuurder en de ondernemingsraad hebben de Ondernemingskamer verzocht in te grijpen bij L1. De Ondernemingskamer oordeelt dat er gegronde redenen zijn om aan een juist beleid en een juiste gang van zaken binnen L1 te twijfelen. Zij stelt voorop dat de problemen binnen L1 in sterke mate samenhangen met een ongezonde dynamiek tussen enerzijds de raad van commissarissen en het bestuur en anderzijds de ondernemingsraad en de hoofdredactie. De verhoudingen binnen L1 zijn grondig verstoord. Gevreesd moet worden dat zowel de medewerkers van L1 als de publieke functie van L1 daaronder te lijden hebben. De Ondernemingskamer gelast een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van Stichting Omroep Limburg, Televisiebedrijf Limburg B.V. en Omroepbedrijf Limburg B.V. Daarnaast benoemt de Ondernemingskamer bij wijze van onmiddellijke voorzieningen een bestuurder en een commissaris bij Stichting Omroep Limburg.

2.1.2 Afwijzing verzoek beëindiging benoeming OK-bestuurder; vennootschappen gehouden de redelijke en in redelijkheid te maken kosten van verweer te betalen van de OK-bestuurder en de beheerder en zekerheid te stellen voor de nakoming daarvan

In eerdere beschikkingen heeft de Ondernemingskamer wanbeleid vastgesteld bij Monitor en bij wijze van voorziening een commissaris benoemd, de bestuurders van Monitor ontslagen en de eerder door de Ondernemingskamer benoemde commissaris benoemd als bestuurder van Monitor. Ook zijn de aandelen in Monitor met uitzondering van één aandeel ten titel van beheer overgedragen aan een door de Ondernemingskamer benoemde beheerder van aandelen. In deze procedure hebben Brampton c.s. (de ontslagen bestuurders tevens aandeelhouders) de Ondernemingskamer verzocht de benoeming van de OK-bestuurder te beëindigen.

De Ondernemingskamer stelt voorop dat een verzoek tot ontheffing van een door de Ondernemingskamer benoemde tijdelijke bestuurder wordt beoordeeld tegen de achtergrond van het gegeven dat (i) aan de benoeming van de tijdelijke bestuurder een billijke afweging van belangen ten grondslag heeft gelegen, (ii) de noodzaak van die benoeming voldoende is gebleken, en (iii) het niet aan de Ondernemingskamer maar aan de bestuurder is om zijn functie binnen de grenzen van zijn taken en bevoegdheden te vervullen. De partij die het verzoek indient zal voldoende feiten en omstandigheden moeten aandragen die toewijzing van het verzoek kunnen rechtvaardigen. Waar het gaat om een verzoek dat is gebaseerd op de handelwijze van de tijdelijke bestuurder zal voor toewijzing veelal slechts plaats zijn als de bestuurder kennelijk onredelijk heeft gehandeld of, naar redelijkerwijs valt te verwachten, kennelijk onredelijk zal handelen. Bij de beoordeling van het handelen speelt een rol dat inherent aan de benoeming van een tijdelijke bestuurder is dat de omstandigheden waaronder die zijn/haar taken moet vervullen conflictueus zijn. Het verzoek van Brampton c.s. wordt in het licht van dit beoordelingskader niet toewijsbaar geoordeeld en door de Ondernemingskamer afgewezen.

De Ondernemingskamer heeft op een zelfstandig tegenverzoek van de OK-bestuurder bepaald dat Monitor en SmartVital gehouden zijn de redelijke en in redelijkheid door de OK-bestuurder en de beheerder van aandelen te maken kosten van verweer te betalen. De OK-bestuurder mag tot zekerheid van deze vrijwaringsverplichting een bedrag van ten hoogste € 250.000 ten laste van Monitor en SmartVital boeken op de derdenrekening van zijn kantoor. Desgewenst kan hij dit bedrag ook in escrow plaatsen onder een door hem aan te wijzen escrow agent of boeken op een door hem te openen functionarisrekening. Voor dat geval heeft de Ondernemingskamer, mede gelet op het bepaalde in art. 6.18 Verordening op de Advocatuur, een regeling gegeven. Tot slot heeft de Ondernemingskamer Brampton c.s. veroordeelt in de kosten van de procedure en – gelet op het evident ongegronde verzoek van Brampton c.s. tot ontslag van de OK-bestuurder – bepaald dat de proceskosten worden berekend op basis van het dubbele liquidatietarief.

2.1.3 Afwijzing verzoek vervanging OK-bestuurder

In een eerdere beschikking heeft de Ondernemingskamer een onderzoek bevolen naar het beleid en de gang van zaken van Esperaza. Daarnaast heeft de Ondernemingskamer een bestuurder benoemd en een beheerder van aandelen.

De OK-bestuurder heeft een conceptrapport aan partijen toegestuurd waarin hij verwoordt dat hij vermoedt dat het beweerde aandelenbelang van Exem in Esperaza het resultaat is van corrupte transacties, dat alle transacties, besluiten en rechtshandelingen die het resultaat of gevolg zijn van illegale activiteiten nietig zijn op grond van artikel 3:40 lid 1 BW en dat om die reden Esperaza het beweerde belang van Exem in Esperaza niet langer kan en mag erkennen of faciliteren. Exem heeft daarop een verzoek ingediend bij de Ondernemingskamer tot – onder meer – ontheffing van de OK-bestuurder. Hij zou zijn taak als tijdelijk bestuurder van Esperaza onvoldoende zorgvuldig hebben uitgeoefend en kennelijk onredelijk handelen door zich op het standpunt te stellen dat Exem geen aandeelhouder van Esperaza is (geworden) en dat zij uit dien hoofde jegens Esperaza geen rechten meer kan doen gelden.

De Ondernemingskamer heeft voorop gesteld dat een door de Ondernemingskamer benoemde tijdelijk bestuurder zijn taak als bestuurder zelfstandig en naar eigen inzicht dient te vervullen. Bij de vervulling van zijn taak dient de tijdelijk bestuurder zich te richten naar het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. Wat dat belang inhoudt, hangt af van de omstandigheden van het geval. Bij de vervulling van zijn taak dient de tijdelijk bestuurder, mede op grond van het bepaalde in artikel 2:8 BW, zorgvuldigheid te betrachten met betrekking tot de belangen van al degenen die bij de vennootschap en haar onderneming zijn betrokken. Deze zorgvuldigheidsverplichting kan meebrengen dat de tijdelijk bestuurder bij het dienen van het vennootschapsbelang ervoor zorgt dat daardoor de belangen van al degenen die bij de vennootschap of haar onderneming zijn betrokken niet onnodig of onevenredig worden geschaad. De Ondernemingskamer heeft geoordeeld dat de in deze zaak benoemde tijdelijk bestuurder zijn taak dienovereenkomstig en dus juist heeft opgevat. Onder de bijzondere omstandigheden van het geval heeft de tijdelijk bestuurder terecht geconcludeerd dat het belang van Esperaza als financiële houdstermaatschappij vergt dat hij zich zelfstandig een oordeel zou vormen over de rechtmatigheid van het door Exem gehouden belang in Esperaza en de door Exem jegens Esperaza gepretendeerde rechten en de daaraan te verbinden consequenties.

2.1.4 Vaststelling wanbeleid, ontslag bestuurder en vernietiging dechargebesluiten

Priogen Holding drijft een onderneming die zich bezig houdt met de wereldwijde handel in energieproducten op verschillende energiemarkten. In deze zaak staat de zogenaamde ‘2015-transactie’ centraal. Voorafgaand aan de 2015-transactie hield aandeelhouder A 25% van de gewone aandelen en aandeelhouder B 75%. De 2015-transactie hield in essentie in dat aandeelhouder B een deel van haar gewone aandelen en haar oorspronkelijke preferente aandeel inruilde voor cumprefs, met als resultaat dat het belang van aandeelhouder A in gewone aandelen toenam tot 49% en het belang van aandeelhouder B in gewone aandelen afnam tot 51% en dat Priogen werd belast met de verplichting tot betaling van preferent dividend op de cumprefs en tot inkoop van cumprefs op een later moment. De transactie heeft Priogen Holding financieel niets opgeleverd; zij verkreeg daarbij geen financiering ten behoeve van haar onderneming. Aan de cumprefs zijn wel aanzienlijke financiële lasten verbonden voor Priogen Holding.

In de eerste fase van deze zaak (ECLI:NL:GHAMS:2020:610) heeft de Ondernemingskamer het verzoek van de oorspronkelijk verzoekster, aandeelhouder A tevens bestuurder, afgewezen. Aandeelhouder A had aangevoerd dat aandeelhouder B te vergaande rechten had verkregen ten koste van de vennootschap. De Ondernemingskamer oordeelde dat de in 2015 gekozen constructie op verzoek van aandeelhouder A/Priogen Holding zelf is opgetuigd om aandeelhouder A in staat te stellen haar aandelenbezit tot 49% uit te breiden zonder dat zij daar een financiële bijdrage aan zou hoeven leveren. Aandeelhouder A heeft de financiering van de uitbreiding van haar aandelenbezit daarmee feitelijk afgewenteld op Priogen Holding. Aandeelhouder B heeft op haar beurt afstand gedaan van directe betaling van de koopprijs en in ruil daarvoor tien cumprefs verkregen. Om te voorkomen dat haar rechten door aandeelhouder A als enig bestuurder van Priogen Holding zouden kunnen worden uitgehold, hebben partijen aan aandeelhouder B vergaande informatie- en inspectierechten toegekend en is een raad van advies ingesteld. Aandeelhouder A heeft als bestuurder van Priogen Holding het aangaan van deze verplichtingen telkens bewust goedgekeurd. Het zelfstandig tegenverzoek van aandeelhouder B is wel toegewezen, onder andere omdat geen dividend op haar cumprefs werd uitgekeerd zonder dat daarvoor een goede reden aanwezig was, en omdat niet op haar verzoeken om informatievoorziening werd gereageerd. Ook de raad van advies, die was ingesteld ter bescherming van de positie van aandeelhouder B, werd buiten de besluitvorming van de vennootschap gehouden.

De Ondernemingskamer oordeelt in deze tweede fase dat zich in de onderzoeksperiode wanbeleid heeft voorgedaan en dat dit wanbeleid is gelegen in een combinatie van factoren, waaronder de onzorgvuldige totstandkoming van de 2015-transactie. De verantwoordelijkheid daarvoor rust bij het bestuur van Priogen Holding, zijnde aandeelhouder A. Ook aandeelhouder B draagt verantwoordelijkheid, omdat ook zij bij de 2015-transactie niet de nodige zorgvuldigheid heeft betracht. De ernst van het wanbeleid en de vertrouwensbreuk die inmiddels is ontstaan tussen aandeelhouder A als bestuurder en aandeelhouder B als meerderheidsaandeelhouder brengt mee dat het belang van Priogen Holding vergt dat aandeelhouder A als bestuurder wordt ontslagen. De Ondernemingskamer ziet aanleiding om op de voet van artikel 2:357 lid 2 BW te bepalen dat dit ontslag niet tot gevolg heeft dat aandeelhouder A verplicht is op grond van de statuten of de aandeelhoudersovereenkomst haar aandelen in Priogen Holding aan te bieden aan aandeelhouder B. De in de eerste fase benoemde bestuurder wordt ook in de tweede fase benoemd tot tijdelijk bestuurder van Priogen Holding. Voor het geval over de boekjaren 2015, 2016 en 2017 dechargebesluiten zijn genomen, worden die besluiten vernietigd omdat het wanbeleid zich in deze boekjaren heeft voorgedaan en vernietiging van genomen dechargebesluiten kan bijdragen aan het redresseren van het wanbeleid.

2.2.1 De ondernemer heeft bij afweging van de betrokken belangen niet in redelijkheid tot het besluit tot het overplaatsen van productiewerkzaamheden naar Roemenië kunnen komen

Bekaert maakt deel uit van een internationaal concern dat zich bezighoudt met het produceren van hoogwaardige staalproducten. Bekaert is een van de productielocaties van het concern. In deze zaak gaat het over het besluit van Bekaert tot het overplaatsen van een deel van de productiewerkzaamheden naar Roemenië, waardoor arbeidsplaatsen in Assen komen te vervallen. Voordat Bekaert het besluit heeft genomen, heeft zij het voorgenomen besluit voorgelegd aan de ondernemingsraad. Daarbij heeft Bekaert aangegeven dat de voorgenomen verhuizing een risicobeperkende maatregel betreft. De ondernemingsraad heeft negatief geadviseerd over het voorgenomen besluit. Volgens de ondernemingsraad kunnen de beweegredenen die aan het voorgenomen besluit ten grondslag zijn gelegd het besluit niet dragen. De overplaatsing is niet te verklaren vanuit het idee van risicospreiding. Bovendien heeft Bekaert de gevolgen van het besluit voor de medewerkers onvolledig in kaart gebracht. 

De Ondernemingskamer heeft geoordeeld dat de beweegreden die ten grondslag is gelegd aan het voorgenomen besluit, het bestreden besluit niet kan dragen. Zonder nadere toelichting valt niet in te zien waarom als gevolg van de risicobeperkende maatregel van spreiding van productie over Nederland en Roemenië, met de helft van de machines tevens een aanmerkelijk groter deel dan de helft van het werk uit Assen verdwijnt. Ook heeft de ondernemingsraad in zijn advies terecht geklaagd over het feit dat Bekaert onvoldoende inzicht heeft geboden in de gevolgen die het bestreden besluit heeft voor haar medewerkers. De adviesaanvraag was hierover te summier en dit gebrek is niet geheeld in het daaropvolgende adviestraject. Tot slot zag de Ondernemingskamer aanleiding Bekaert te herinneren aan haar wettelijke verplichting die in artikel 22 WOR is neergelegd. Daarin is bepaald dat de kosten die redelijkerwijze noodzakelijk zijn voor de vervulling van de taak van de ondernemingsraad ten laste van de onderneming komen. Daartoe behoren de kosten van een deskundige die op de voet van artikel 22 lid 2 WOR wordt ingeschakeld.

2.2.2 De Afwijking standaard-cao niet toegestaan, te treffen maatregelen voldoende toegelicht

Om kosten te besparen is PostNL een project gestart om het proces van postbezorging te verbeteren. Deze zaak gaat over een onderdeel van dat project, namelijk het besluit te gaan werken vanuit minder depots. Gevolg daarvan is dat postbezorgers gemiddeld een kleine vijf minuten meer reistijd naar hun depot hebben. Ook worden de diensten bijna twee keer zo lang (ruim vier uur in plaats van twee uur), deels ook buiten de wijk waar de postbezorger zelf woont. Een toiletbezoek of een koffiepauze in eigen huis tijdens het werk is daardoor niet meer mogelijk. De ondernemingsraad heeft aangevoerd dat PostNL in redelijkheid niet tot het besluit heeft kunnen komen omdat zij te weinig doet aan de nadelige gevolgen voor de postbezorgers of dat niet goed toelicht. De ondernemingsraad meent onder meer dat de postbezorgers ook recht hebben op een betaalde pauze en op de vergoeding verblijfkosten ambulante medewerkers zoals die voor andere medewerkers van PostNL gelden. 

De Ondernemingskamer oordeelt dat het PostNL gelet op het standaardkarakter van de op postbezorgers van toepassing zijnde cao niet vrijstaat afspraken te maken over doorbetaling van pauzes. De ondernemingsraad heeft over hetgeen in de cao’s wordt overeengekomen geen medezeggenschap. Dat voor postbodes andere voorwaarden gelden maakt dit niet anders; het feit dat voor postbodes en postbezorgers afzonderlijke cao’s gelden brengt in beginsel mee dat onderscheid in hun arbeidsvoorwaarden gerechtvaardigd kan zijn. PostNL heeft aangevoerd dat een postbode voor zo’n 70% ander werk heeft dan een postbezorger. De ondernemingsraad heeft dit onvoldoende ontkracht. PostNL heeft ook voldoende duidelijk gemaakt op welke maatregelen ten behoeve van de postbezorgers zij in het overleg met de vakbonden wil inzetten, zodat de ondernemingsraad weet welke maatregelen PostNL al of niet wil treffen in de zin van artikel 25 lid 3 WOR. Hetzelfde geldt voor het toepassen op de postbezorgers van de concernregeling vergoeding verblijfskosten ambulante medewerkers, voor het al dan niet toekennen van een vergoeding voor aanschaf, onderhoud en reparatie van de eigen fiets die voor het werk wordt gebruikt en voor het vergoeden van het woon-werkverkeer naar de nieuwe depots. De verzoeken van de ondernemingsraad worden afgewezen.

2.3.1 Schadeloosstelling in verband met onteigening SNS Bank en SNS Reaal

De Minister van Financiën heeft op 1 februari 2013 effecten die door of met medewerking van SNS Reaal dan wel SNS Bank zijn uitgegeven en vermogensbestanddelen van SNS REAAL dan wel SNS Bank genationaliseerd. De Minister had aanvankelijk de Ondernemingskamer verzocht de schadeloosstelling voor alle onteigende effecten en vermogensbestanddelen vast te stellen op nihil. In de loop van de procedure heeft de Minister de Ondernemingskamer verzocht de schadeloosstelling (a) ten aanzien van de onteigende effecten en vermogensbestanddelen van SNS Bank vast te stellen op € 10 miljoen, althans € 129,55 miljoen, althans € 249,1 miljoen, (b) ten aanzien van de participatiecertificaten op € 45,19 miljoen, althans € 48,05 miljoen, althans € 50,9 miljoen en (c) ten aanzien van de achtergestelde effecten en vermogensbestanddelen van SNS Reaal op nihil.

De Ondernemingskamer heeft als uitgangspunt genomen dat de schadeloosstelling begroot dient te worden op de werkelijke waarde die het onteigende vermogensbestanddeel of effect heeft en dat daarbij als maatstaf heeft te gelden de prijs die, gegeven het op 1 februari 2013 te verwachten toekomstperspectief van SNS Bank en SNS Reaal, tot stand zou zijn gekomen bij een vrije verkoop van de onderscheiden effecten en vermogensbestanddelen in het economisch verkeer tussen redelijk handelende partijen. In het kader van een geobjectiveerde waardebepaling dient, zoveel mogelijk, de werkelijke financiële positie van de onderneming (op het peiltijdstip) te worden vastgesteld. Daartoe zullen alle relevante feiten en omstandigheden op het peiltijdstip in aanmerking moeten worden genomen, ook die welke niet algemeen bekend waren. De Ondernemingskamer heeft drie deskundigen verzocht over de waarde van de onteigende effecten en vermogensbestanddelen te berichten.

De Ondernemingskamer heeft op basis van het (nader) deskundigenbericht de schadeloosstelling voor de onteigende effecten en andere vermogensbestanddelen van SNS Bank en SNS Reaal gelet op het bepaalde in artikel 6:8 lid 2 Wft en artikel 6:9 lid 1 Wft vastgesteld per 1 februari 2013 op in totaal € 804.810.000. De Ondernemingskamer heeft beslist dat de houders van achtergestelde obligaties een groot deel van hun vordering ontvangen. De aandelen SNS Reaal vertegenwoordigen geen waarde en de onteigende aandeelhouders ontvangen dus geen vergoeding. De schadeloosstelling wordt op grond van artikel 6:12 lid 3 Wft verhoogd met de wettelijke rente vanaf 1 februari 2013 tot aan de datum van de betaling. Voorts dient de Staat der Nederlanden de kosten van de deskundigen van € 3.593.427,19 te dragen en is de Staat veroordeeld in de proceskosten van de belanghebbenden van in totaal € 6.163.056,86.

2.3.2 Aanvullende schadeloosstelling na gedwongen overdracht aandelen

Conservatrix oefende met vergunning en onder prudentieel toezicht van DNB een levensverzekeringsbedrijf uit. Alle aandelen in Conservatrix werden tot 15 mei 2017 gehouden door Conservatrix Groep, verzoekster in deze zaak. In 2012 heeft DNB het toezicht geïntensiveerd vanwege zorgen over de bedrijfsvoering, de risicobeheersing en de solvabiliteit van Conservatrix. Op verzoek van DNB heeft de rechtbank Amsterdam bij beschikking van 15 mei 2017 – kort gezegd – bepaald dat alle aandelen in Conservatrix worden overgedragen aan Trier tegen betaling van € 1. In deze zaak heeft Conservatrix Groep de Ondernemingskamer verzocht een aanvullende schadeloosstelling vast te stellen. Volgens Conservatrix Groep vormt de door Trier betaalde prijs voor de aandelen geen volledige vergoeding voor de schade die Conservatrix Groep heeft geleden als gevolg van de gedwongen overdracht van de aandelen. 

De Ondernemingskamer heeft overwogen dat als uitgangpunt geldt dat de Staat de werkelijke waarde van de aandelen in Conservatrix moet vergoeden. Bij het bepalen daarvan moet worden uitgegaan van het te verwachten toekomstperspectief van Conservatrix in de situatie dat de gedwongen overdracht niet zou hebben plaatsgevonden en de prijs die, gegeven dat toekomstperspectief, op 15 mei 2017 tot stand zou zijn gekomen bij een veronderstelde vrije koop in het economische verkeer tussen Conservatrix Groep als redelijk handelende verkoper en een redelijk handelende koper. Bij het bepalen van het toekomstperspectief dient het optreden van DNB zoals zich dat op het peilmoment daadwerkelijk had voorgedaan, waaronder het geïntensiveerd toezicht en het voornemen tot intrekking van de vergunning, in aanmerking te worden genomen.

Op de peildatum resteerden er volgens de Ondernemingskamer twee mogelijke toekomstscenario’s:

In geval van het liquidatiescenario kon volgens de Ondernemingskamer niet worden aangenomen dat enige uitkering aan de aandeelhouder zou worden gedaan. De Ondernemingskamer heeft een deskundigenbericht gelast ter beantwoording van de vraag naar de waarde van de aandelen in Conservatrix op de peildatum in het overnamescenario. Tevens heeft de Ondernemingskamer bepaald dat tussentijds cassatieberoep tegen deze beschikking kan worden ingesteld. Van dit laatste is door Conservatrix Groep gebruik gemaakt.

In 2021 heeft de Hoge Raad geoordeeld over twee uitspraken van de Ondernemingskamer. Deze twee uitspraken van de Hoge Raad worden hieronder kort genoemd.

2.4.1 Procesrechtelijke complicaties in geval van verzet na uitkoop

Deze zaak heeft betrekking op het zeldzame geval dat minderheidsaandeelhouders het rechtsmiddel verzet instellen tegen een bij verstek gewezen uitkooparrest.

Volgens de Hoge Raad heeft de Ondernemingskamer geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen dat een redelijke wetstoepassing met zich brengt dat de verzetstermijn acht weken is indien, zoals in dit geval, gedaagden zijn gedagvaard als onbekende aandeelhouders en dus niet bij naam, gedaagden buiten Nederland wonen en de tenuitvoerlegging in Nederland heeft plaatsgevonden.

De Ondernemingskamer had overwogen dat onzeker is of de in het verstekarrest vastgestelde uitkoopprijs per 9 maart 2018 juist is. Hierom had de Ondernemingskamer een deskundigenbericht gelast. Om ervoor te zorgen dat de alsnog vast te stellen uitkoopprijs ook zal gelden voor de nog niet verschenen minderheidsaandeelhouders, had de Ondernemingskamer de uitkoper opgedragen ook die minderheidsaandeelhouders op te roepen om in de procedure te verschijnen.

De klachten die inhouden dat de Ondernemingskamer ten onrechte heeft geoordeeld dat de rechtsverhouding tussen de uitkoper en de uit te kopen aandeelhouders processueel ondeelbaar is, zodat de overige aandeelhouders alsnog in de verzetprocedure opgeroepen dienen te worden, althans dat de Ondernemingskamer heeft miskend dat deze ondeelbaarheid niet ziet op de vaststelling van de prijs, falen.

Volgens de Hoge Raad dienen de verschenen uit te kopen aandeelhouders te worden beschouwd als degenen die in de verzetprocedure een beslissing willen uitlokken over een processueel ondeelbare rechtsverhouding. Nu zij hebben nagelaten om alle bij de rechtsverhouding betrokken partijen in het geding te roepen, had de Ondernemingskamer aan hen – en niet aan de uitkoper – moeten opdragen de gezamenlijke andere aandeelhouders in het geding op te roepen. Slechts wat dit punt betreft, heeft de Hoge Raad het arrest van de Ondernemingskamer vernietigd. Het geding is terugverwezen naar de Ondernemingskamer voor verdere behandeling en beslissing.

2.4.2 Wanbeleid bij zorginstelling

Door de Ondernemingskamer was beslist dat de wijze waarop de governance van DeSeizoenen was ingericht zo onzorgvuldig was dat dit wanbeleid oplevert in de periode tot eind februari 2014. De conclusie van de procureur-generaal strekte tot verwerping van het cassatieberoep. De Hoge Raad heeft het beroep verworpen met een beroep op artikel 81 lid 1 Wet RO.

Mondelinge uitspraak in een proces-verbaal

Ingevolge het bepaalde in artikel 30P (lid 1) Rv kan de rechter, indien alle partijen op de mondelinge behandeling zijn verschenen, tijdens of na de mondelinge behandeling ter zitting mondeling uitspraak doen. De mondelinge uitspraak bestaat – in afwijking van de artikelen 230 en 287 Rv – uit de beslissing en de gronden van de beslissing (lid 2). Van de mondelinge uitspraak wordt door de rechter een proces-verbaal opgemaakt (lid 3).

In 2021 heeft de Ondernemingskamer in een zaak (JT Sports Holding B.V. c.s. (ECLI:NL:GHAMS:2021:4213); de volledige uitspraak is hier te lezen) van deze mogelijkheid gebruik gemaakt bij het doen van uitspraak. In deze zaak heeft op 23 december 2021 de mondelinge behandeling plaatsgevonden. De Ondernemingskamer heeft de zitting op die dag geschorst en de volgende dag weer heropend om uitspraak te doen. Voor deze handelwijze is gekozen omdat in deze zaak een zodanig spoedeisend belang bestond bij een uitspraak dat een (volledige) schriftelijke uitwerking hiervan niet kon worden afgewacht.

Mondelinge behandeling door raadsheer-commissaris

In 2021 heeft de Ondernemingskamer in een vijftal zaken bepaald dat de mondelinge behandeling ten overstaan van een raadsheer-commissaris in plaats van de voltallige kamer plaatsvindt. Het doel is de procedurele flexibiliteit van de Ondernemingskamer in specifieke situaties te vergroten. Het middel kan worden toegepast in onder meer de volgende gevallen:

• Een gemeenschappelijk verzoek van partijen tot het treffen van onmiddellijke voorzieningen, waarbij de mondelinge behandeling dient ter bespreking van de vraag welke voorzieningen effectief passend zijn in verschillende scenario’s.
• Een voortzetting van de mondelinge behandeling bijvoorbeeld nadat partijen op de eerste zitting een schikking (op hoofdlijnen) hebben bereikt en bij de uitwerking stuiten op geschilpunten of indien een langdurige mediation is mislukt en recente ontwikkelingen van belang zijn voor de door de OK te wijzen beschikking.
• Getroffen onmiddellijke voorzieningen blijken onvoldoende soelaas te bieden en de OK-functionaris(sen) en/of partijen willen wijziging van de voorzieningen.
• De OK-functionarissen staan op het punt een ingrijpend besluit met onomkeerbare gevolgen (verkoop van activiteiten, emissie, etc.) te nemen, waarmee een of meer betrokkenen niet kunnen leven.

Omdat het vrijwel steeds gaat om beslissingen die aan de volle kamer zijn voorbehouden, worden de door de Hoge Raad gegeven kaders gehanteerd. Dat wil zeggen dat slechts met instemming van partijen op de voet van artikel 16 lid 5 Rv een raadsheer-commissaris wordt aangewezen en dat, indien een beschikking moet volgen, de volle kamer daarover beslist aan de hand van de stukken en het proces-verbaal van de mondelinge behandeling.