Het Ecorys-onderzoek is onderdeel van een breder onderzoeksprogramma van de Rechtspraak. Doel van dit programma is het economische belang van de Nederlandse rechtspraak meer inzichtelijk te maken. Uit verschillende onderzoeken bleek eerder dat goede rechtspraak (tijdig, betrouwbaar, deskundig) bijdraagt aan de economie van een land (zie ‘Verbeteringen Rechtspraak leveren jaarlijks 735 miljoen euro op’). Meer inzicht in het economisch belang van rechtspraak, helpt bij het verder verbeteren van de organisatie. Zo kunnen er beter afwegingen worden gemaakt bij de verdeling van schaarse middelen.

Het Ecorys-onderzoek beperkt zich tot rechtsgebieden met een ‘overwegend’ of ‘substantieel’ financieel belang: kanton, civiel (handel en familie), bestuur en belasting. Per rechtsgebied maakten de onderzoekers een selectie van relevante categorieën rechtszaken. Alleen zaken in eerste aanleg zijn in het onderzoek betrokken.

Als je de bedragen optelt waarover het in de onderzochte rechtszaken gaat, kom je uit op 20,5 miljard euro. Bij de bewindvoeringszaken (als mensen niet meer zelf geldzaken kunnen regelen wordt er een bewindvoerder aangesteld; de rechter houdt toezicht op bewindvoerders) gaat het om 6,6 miljard euro aan beheerde vermogens.

Tabel: Totale financiële belang per jaar (in miljoenen euro's, zaken in eerste aanleg)

*Gebaseerd op klein aantal, niet meer dan indicatief
** Uitgezonderd zaken bij Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Om onderzoekstechnische en praktische redenen konden op bestuursrechtelijk gebied een aantal zaken met mogelijk groot financieel belang niet in het onderzoek worden betrokken. Zo zijn zaken in eerste aanleg bij de Centrale Raad van Beroep, het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State niet meegenomen. Daarom kan worden geconcludeerd dat op jaarbasis zeker rond de 30 miljard euro gemoeid is met rechtszaken.

De Raad voor de rechtspraak laat vervolgonderzoek doen om nog meer inzicht te krijgen in het economische belang van rechtspraak.