Open Monumentendag duurt 2 dagen - zaterdag 10 en zondag 11 september - maar de meeste Rechtspraakgebouwen zijn alleen op zaterdag open. Noorderlingen kunnen die dag van naar de rechtbank in Assen en bij het hof in Leeuwarden. Er zijn rondleidingen, gesprekken met een rechter, nagespeelde straf- en civiele zittingen en marktkraampjes vol informatie over werken bij de Rechtspraak. Kinderen kunnen een selfie in toga maken. In Leeuwarden kunnen ze ook met een kleurplaat aan de slag of meedoen aan een speurtocht, terwijl hun ouders een expositie van rechtbanktekenaar Heleen van den Broek bekijken. 

Het prachtige Paleis van Justitie in Arnhem is de afgelopen jaren gerenoveerd. Bezoekers worden in groepen rondgeleid door het gebouw en krijgen veel informatie, ook over de daar aanwezige kunst. Architectuurliefhebbers kunnen bovendien hun hart ophalen in Amsterdam en Breda. Daar zijn rondleidingen in voormalige rechtbanken die inmiddels een andere functie hebben gekregen. Hoewel ze niet meer bij de Rechtspraak horen, wordt de informatie over architectuur wel doorspekt met verhalen over rechtspraak. 

In de monumentale rechtbank in de Haarlemse Jansstraat kunnen bezoekers oude zittingszalen bekijken, een selfie in toga maken en een nagespeelde rechtszaak bijwonen. Welke partij heeft gelijk? Kinderen die een speurtocht met goed gevolg afmaken, krijgen een diploma. In Dordrecht worden rondleidingen georganiseerd in de prachtige historische rechtbank (waarvan de oorsprong teruggaat tot 1446) en het cellencomplex. Woon daarna de strafzaak of de kantonzaak bij die worden nagespeeld.

Bij de Raad voor de rechtspraak aan de Kneuterdijk in Den Haag vind je nog veel sporen van de bank die daar vroeger gevestigd was. Kom langs voor een rondleiding door het prachtige gebouw vol kluisdeuren en luister naar de verhalen die daarbij horen. Er zijn ook 2 exposities te zien: foto’s van voormalig rechter Jacqueline Dubois en rechtbanktekeningen van ex-Rechtspraak Reporter Adrien Stanziani.

Ook de Raad van State is aan de Kneuterdijk gevestigd, in het oude paleis van koning Willem II en Anna Pauwlona. Hier kan je zaterdag én zondag terecht om concerten in de Gotische zaal bij te wonen, Amalia’s boom in de Franse tuin te bekijken en gekroonde selfies op een troon te maken.