De leerplicht geldt voor kinderen tot 18 jaar. Leerplichtambtenaren van de gemeente houden hier toezicht op. Als ouders of leerlingen na schoolverzuim aanwijzingen van de school of leerplichtambtenaar niet opvolgen, kan de leerplichtambtenaar proces-verbaal opmaken. Het Openbaar Ministerie (OM) besluit vervolgens of de zaak voor de rechter komt, of dat deze bijvoorbeeld met een schikking wordt afgehandeld.

Ook kinderrechter Susanne Tempel heeft de afgelopen jaren een verschuiving gezien van zaken die voor de rechter komen, naar een aanpak die gericht is op de problemen die spijbelen veroorzaken. ‘Er zijn natuurlijk kinderen die in hun puberteit de grenzen opzoeken en daar staat dan gewoon een straf voor, meestal een taakstraf. Maar vaker nog is er sprake van onderliggende problematiek waarbij een straf niet altijd iets toevoegt aan de oplossing van het probleem.’

‘Zo had ik een aantal jaar geleden een zaak waarbij een meisje van 16 jaar niet naar school ging, maar waarvan ik vermoedde dat er meer aan de hand was’, vertelt Tempel. ‘Ik heb onderzoek laten doen naar de precieze omstandigheden, waaruit bleek dat ze een depressie had. Uiteindelijk is ze daar samen met een psycholoog uitgekomen. Wat ook hielp is dat ze met haar vader een internetbedrijfje is begonnen rond haar creatieve hobby. Dat was met een straf niet zo gelukt.’

Tempel denkt dat daar ook vaker de oplossing ligt om spijbelen tegen te gaan. ‘De afgelopen jaren zijn in de aanpak tegen spijbelen het OM en de leerplichtambtenaar nauwer met elkaar gaan samenwerken en er is meer aandacht voor de onderliggende problemen van jongeren. Dan is een gang naar de rechter in veel gevallen helemaal niet meer nodig.’

Op de jongerenpagina Recht voor jou lees je alles over spijbelen en de consequenties.