Laden...

Staat moet transportmiddelen beschikbaar stellen voor overbrengen 42 Afghaanse bewakers

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksRechtbank Den Haag > Nieuws > Staat moet transportmiddelen beschikbaar stellen voor overbrengen 42 Afghaanse bewakers
Den Haag, 02 september 2025

De Nederlandse Staat moet transportmiddelen beschikbaar stellen waarmee 42 Afghaanse bewakers en hun familieleden naar Nederland kunnen worden overgebracht. Deze bewakers werkten op de Nederlandse ambassade in de Afghaanse hoofdstad Kaboel rondom de machtsovername door de Taliban in augustus 2021. Dat volgt uit een uitspraak in een kort geding bij de kantonrechter in Den Haag. De rechter oordeelt dat de Staat zijn zorgplicht tegenover de Afghaanse bewakers onvoldoende heeft nageleefd ten tijde van de machtsovername door de Taliban en daarna. Daarmee heeft de Staat onrechtmatig gehandeld. 

De bewakers

De 42 bewakers werkten soms al jarenlang op de Nederlandse ambassade en waren in dienst van de lokale dienstverlener Asman Abi waarmee de Staat een overeenkomst had. Op 15 augustus 2021 hebben de Taliban de macht in Afghanistan overgenomen. Dit verliep chaotisch. Kort voor de machtsovername werden veel ambassades in Kaboel verlaten, waaronder die van Nederland. Ambassademedewerkers verplaatsten zich naar de internationale luchthaven van Kaboel. In de dagen na de machtsovername zijn daar vandaan veel personen uit Afghanistan geëvacueerd, zoals Nederlandse ambassademedewerkers. Ook Hongaarse bewakers die op de ambassade werkten zijn toen geëvacueerd.

De Afghaanse bewakers hebben de Nederlandse Staat meerdere malen verzocht hen en hun familieleden naar Nederland over te brengen in verband met risico's die ze menen te lopen in Afghanistan. De Staat weigerde dit. In dit kort geding vorderen de bewakers dat ze binnen een maand naar Nederland worden overgebracht op straffe van een dwangsom. Als dit niet kan, dan willen ze naar Nederland worden overgebracht op een manier die de kantonrechter redelijk acht. 

Oordeel kantonrechter

De kantonrechter stelt vast dat de bewakers in dienst waren van de lokale dienstverlener Asman Abi, die de bewakers aan de ambassade ter beschikking stelde. Deze constructie is vergelijkbaar met een situatie waarbij in Nederland een organisatie personeel inhuurt via een uitzendbureau. Als extra bescherming van uitzendkrachten is bij wet geregeld dat een ingeleende werknemer naast zijn formele werkgever ook de inlener kan aanspreken voor de gevolgen van de risico's die werkzaamheden meebrengen. In dit geval zijn bewakers door de werkzaamheden die ze uitvoerden, geconfronteerd met bedreigingen en vrijheidsbeperkende situaties doordat de Taliban ze beschouwt als handlangers van hun tegenstanders.

Daar komt bij dat de Staat een verboden onderscheid heeft gemaakt door de Hongaarse bewakers, die dezelfde werkzaamheden verrichtten en eveneens via Asman Abi werden ingeleend, wel te evacueren en de Afghaanse bewakers niet. Het mag wellicht zo zijn dat de Hongaarse beveiligers als EU-ingezeten bijzondere bescherming genoten, maar de Staat had de Afghaanse bewakers dezelfde faciliteiten moeten bieden. Daarnaast concludeert de rechter dat de Afghaanse bewakers op verzoek van de Staat ook na evacuatie en de machtsovername door de Taliban de ambassade nog enige tijd hebben beveiligd. Dit gebeurde onder gevaarlijkere omstandigheden dan voorheen. Dit zou kunnen inhouden dat de Staat zelfs een bijzondere zorgplicht tegenover de bewakers heeft gehad.

De kantonrechter overweegt tenslotte dat de Staat ruime beleidsvrijheid in vele aspecten heeft, zoals in gevallen van politieke besluitvorming. Dat is hier echter niet aan de orde, oordeelt de rechter. In dit geval trad de Staat op als gelijkwaardige contractspartij waardoor zijn beleidsvrijheid veel beperkter is. 

Beslissing

De rechter komt tot het oordeel dat de Staat zijn zorgplicht tegenover de bewakers niet voldoende heeft nageleefd en daarmee onrechtmatig heeft gehandeld. De Staat is aansprakelijk voor de schade die de bewakers hebben geleden. De beslissing die uit de veroordeling voortvloeit, dient overigens wel uitvoerbaar te zijn. Zo is het voor de Staat bijvoorbeeld niet mogelijk om invloed uit te oefenen of de bewakers over de juiste reisdocumenten kunnen beschikken om het land waar ze verblijven te verlaten. De rechter formuleert zijn veroordeling daarom zo dat de Staat alleen wordt verplicht datgene te doen dat ook binnen zijn invloedsfeer ligt.

De rechter beslist dat de Staat transportmiddelen ter beschikking moet stellen om de bewakers en hun familie op een tijdstip en plaats dat de bewakers aangeven naar Nederland over te brengen. De bewakers en hun familieleden moeten in Nederland toegelaten worden en zullen hier de geldende asielprocedure(s) moeten doorlopen. Als familieleden worden wettige echtgenoten of partners gezien en de van hen afhankelijke minderjarige kinderen die nog geen 18 jaar zijn. De kantonrechter gaat ervan uit dat de Staat deze gerechtelijke uitspraak zal nakomen en ziet geen aanleiding voor het opleggen van een dwangsom.

Uitspraken