Wat op 1 maart gebeurde, dat kan volgende de collega's echt niet. Michael is tegen het einde van de dienst met een quasi-collega op weg naar de snackbar als hij een witte Audi op de stoep ziet staan. De eigenaar zeult spullen van de auto naar zijn horecazaak. Dat zint Michael niet en hij stapt erop af. Hij is weliswaar toezichthouder, maar draagt een boa-uniform. En zo gedraagt hij zich ook.

Michael maakt de Audi-bestuurder duidelijk dat hij niet op de stoep mag staan en dat hem dat op een bekeuring komt te staan. Alleen: hij mag als toezichthouder niet bekeuren, dat mag alleen een boa. Michael laat het er niet bij zitten. Hij maakt foto's van de Audi, en terug in de dienstauto appt hij een boa-collega. Hier zijn de foto's, hier is de plek en de tijd, verwerk de overtreding maar in het City Control-systeem. 'Dat mag niet. Ik moet erbij zijn', appt de boa-collega terug. 'Het mag wel', reageert Michael toornig. Zijn collega gaat niet door de knieën. In een ander geval had Michael na veel aandringen de werktelefoon van een boa-collega gekregen om een bekeuring in het systeem te zetten. Die collega was wél door de knieën gegaan – om later de bekeuring weer uit het systeem te halen. Het boa-team staat er niet van te kijken – typisch Michael. Maar de gemeente is niet gediend van zijn gedrag en doet aangifte. En Michael wordt geen boa. Hij kan zijn biezen pakken. Het Openbaar Ministerie concludeert dat hij buiten zijn boekje ging door bekeuringen aan te zeggen én door zich te hullen in een boa-uniform.

Onterecht, vindt zijn raadsman, die vandaag Michaels ex-chef heeft opgeroepen als getuige. De Limburgse politierechter wil op zijn beurt de quasi-collega horen die op 1 maart in 2024 met Michael in de dienstauto zat. De zaak is al eerder in de Roermondse rechtbank behandeld, en ook nog eens door dezelfde rechter, dus de zitting begint rap met het verhoor van de boa-chef. 'In welk uniform moest Michael zijn werk doen?', vraagt raadsman Teerling. De boa-chef: 'Er wordt een kledingpakket besteld voor de functie van boa, en tot die tijd is het niet de bedoeling dat iemand een uniform draagt met een boa-insigne. Maar om praktische redenen en gezien de snelheid waarmee een akte doorgaans wordt verleend, was hierin niet voorzien. Michael droeg een boa-uniform met het insigne. Dat was niet handig, en daar zijn we op pijnlijke wijze achter gekomen.' 'Dus mijnheer komt in dienst en krijgt een uniform. Als hij de straat opgaat wordt hij geacht dat uniform te dragen', vat politierechter Van Deventer samen. 'Dat is correct', antwoordt de boa-chef.

En dan de bekeuringen die Michael al dan niet mocht uitschrijven. De boa-chef in Landgraaf: 'Ik heb daar meermaals met Michael over gesproken. Wees je ervan bewust dat je geen boa bent en dus ook niet als boa kunt optreden. Ik ging ervan uit dat hij dat begreep. Michael kon als toezichthouder mensen aanspreken, maar hij mocht ze niet bekeuren.' Om die reden ging Michael altijd op pad met een echte boa, iemand die wèl bekeuringen mocht uitschrijven. De boa-chef: 'Een toezichthouder mag in het kader van zijn opleiding het voortouw nemen en ook het gesprek voeren, maar hij mag niet de boete aanzeggen.' 'Collega's van Michael zeggen, en dat geeft hij ook zelf aan, dat Michael in zo'n koppel ook de boetegesprekken deed', reageert raadsman Teerling. De boa-chef: 'Dat is niet de bedoeling.'

Michael is op die bewuste dag in maart, als hij in de slag gaat over de foutgeparkeerde Audi, niet met een boa op pad, maar met een politie-vrijwilliger. (Uitvoerende politievrijwilligers hebben dezelfde bevoegdheden als beroepsagenten.) 'Vertelt u eens over de laatste twintig minuten van de dienst', vraagt politierechter Van Deventer de politievrijwilliger. 'Er stond een auto op een megabrede stoep; er kon zelfs een vrachtwagen staan. De bestuurder was aan het laden en lossen. Hij kon beter daar staan dan op de straat. Michael heeft die man aangesproken, ik heb me er niet mee bemoeid. Hij vertelde de man blijkbaar dat hij een bekeuring zou krijgen. Dat heb ik niet meegekregen.' 'Heeft hij u gevraagd of hij gebruik mocht maken van uw bevoegdheden?', vraagt politierechter Van Deventer. 'Heb ik niet gedaan.' De rechter: 'Nee, maar heeft hij het gevraagd?' 'In mijn optiek niet.' De rechter: 'Wist u dat Michael niet mocht bekeuren?' 'Naderhand wel, op dat moment niet.'

Op basis van de verklaringen van de getuigen en de appjes aan zijn collega vindt de officier van justitie bewezen dat Michael op 1 maart onbevoegd iemand een bekeuring heeft aangezegd. Michael droeg weliswaar een boa-uniform, maar dat maakte hem nog geen boa, aldus de officier. ‘Toen ik werd geconfronteerd met deze zitting, moest ik denken aan de nepagenten die we hier steeds vaker zien langskomen. Er zijn natuurlijk veel verschillen, maar de overeenkomst is dat je je voordoet als de bijzondere opsporingsambtenaar die je niet bent.’ Michael wil dolgraag weer ergens aan de slag als handhaver, maar krijgt door wat is gebeurd in Landgraaf geen VOG (verklaring omtrent gedrag). En dat vindt de officier begrijpelijk. ‘Als je handelt zoals gebeurde in Landgraaf, dan laat je zien dat je het bijzondere van het ambt niet begrijpt.’ En daarvoor verdient Michael een werkstraf van twintig uur. 

Michael verdient geen werkstraf. Hij droeg dat boa-uniform omdat de baas hem dat gaf. 'Een foutje, zegt de gemeente. Landgraaf maakt burgers wijs dat een onbevoegde functionaris bevoegd is om boetes uit te schrijven. Ik heb het OM gevraagd of ze daar niet achteraan konden gaan. Nee, nee, de nadruk lag op die ene boete van 1 maart', zegt raadsman Teerling. Michael heeft volgens de advocaat na die dag in maart nooit een reprimande gekregen van zijn chef. Het was in Landgraaf immers gebruikelijk dat koppels zo werkten. Michael zegde de bekeuring aan, de boa schreef de bekeuring uit. Overigens is er geen enkel bewijs dat Michael op 1 maart ook daadwerkelijk een boete heeft aangezegd, meent de raadsman. 'Als u aanneemt dat dat wél zo is, dan is dat gebeurd binnen het gangbare koppeltjessysteem. Het feit dat Michael in zijn appje aan zijn collega schreef dat een boete op afstand wél mocht worden uitgeschreven, geeft aan dat hij niet de opzet had om buiten zijn bevoegdheid te gaan. Hij dacht dat hij het goed deed.'

Dat Michael een boa-uniform droeg, terwijl hij geen boa was, is hem niet aan te rekenen, vindt de Limburgse politierechter. 'Je trekt het uniform aan dat je van je werkgever krijgt.' Maar Michael wist 'duvels goed' dat hij geen boa was, aldus politierechter Van Deventer. Michael wist ook dat hij als toezichthouder beperkte bevoegdheden had. En daar had hij kennelijk moeite mee. 'Uit het dossier blijkt dat alle boa's u hebben aangesproken op uw proactieve en intimiderende aanpak. Maar u wilde niet luisteren. Volgens de getuige was er op 1 maart helemaal geen reden om die bestuurder aan te spreken, maar dat is uw goed recht als toezichthouder. Uit de appjes naar uw collega blijkt dat u de bestuurder de beschikking aanzegde en diens verklaring opnam. In het dossier komt voortdurend naar voren dat u drammerig bent. U zette de boa's voor het blok. Maar ik vind ook dat u niet goed bent begeleid. U had met sterkere collega's op pad gestuurd moeten worden. Dat gaat voor de strafmaat uitmaken.' De politierechter geeft Michael een werkstraf van tien uur. 'En minder kan ik er niet van maken, mijnheer de raadsman.' 

* Dit is niet zijn echte naam.

Lees hier meer Op de rol-verhalen.