Nicky Verstappen ging op zaterdag 8 augustus 1998 naar een vakantiekamp op de Brunssumerheide. Op maandagmorgen 10 augustus bleek dat hij uit zijn tent was verdwenen. Nadat op maandag en dinsdag tevergeefs naar hem was gezocht, werd Nicky op dinsdagavond 11 augustus rond 20.50 uur gevonden in een met afrastering en prikkeldraad omheind dennenperceel.

De pathologen die destijds het lichaam van Nicky onderzochten, zagen twee letsels die een aanwijzing vormden voor penetratie. Deze letsels zijn waarschijnlijk kort voor overlijden ontstaan. Ook gaat de rechtbank ervan uit dat de pyjama- en onderbroek van Nicky Verstappen uit zijn geweest. Deze broeken zaten bij het aantreffen van Nicky namelijk achterstevoren en binnenstebuiten. Iets dat volgens zijn moeder niet bij Nicky paste. Nicky werd verder gevonden in een houding waarin hij waarschijnlijk door iemand was neergelegd en op een plek waar hij niet snel te zien was. Ten slotte werd op de binnen- en buitenzijde van de onderbroek op 20 plaatsen DNA van de verdachte aangetroffen. Dat DNA zat op plekken waar een belager met een seksueel motief naar verwachting DNA zal overdragen bij contact met zijn slachtoffer. Al deze feiten en omstandigheden bij elkaar leveren voor de rechtbank het bewijs dat Nicky Verstappen seksueel is misbruikt door verdachte.

Er is geen aanwijzing dat Nicky het misbruik vrijwillig heeft ondergaan. Nicky en de verdachte kenden elkaar niet en Nicky was angstig van aard. Er moet dus dwang of enig fysiek geweld zijn gebruikt door de verdachte om Nicky te dwingen het seksueel misbruik te ondergaan. Dat er op het lichaam van Nicky geen sporen van fysiek geweld zijn aangetroffen, betekent niet dat er dús geen fysiek geweld heeft plaatsgevonden. Niet alle vormen van fysiek geweld hoeven sporen achter te laten.

Nicky is overleden en er moet dus een doodsoorzaak zijn. Een doodsoorzaak kan natuurlijk of onnatuurlijk zijn. Een natuurlijke doodsoorzaak wordt echter door de deskundigen onwaarschijnlijk geacht. Als de rechtbank dan erbij betrekt dat Nicky kort voor zijn dood seksueel is misbruikt en levenloos is aangetroffen op een verdekte plek, onttrokken aan het zicht en in een houding waarin hij waarschijnlijk is neergelegd, dan kan maar één conclusie volgen, namelijk dat er sprake is geweest van een niet-natuurlijk overlijden in het kader van een misdrijf.

Als meest waarschijnlijke oorzaken voor een dood waarbij geen sporen worden achtergelaten hebben de deskundigen gewezen op subtiele smoring en verstikking. Welke specifieke handelingen hierbij hebben plaatsgevonden kunnen de deskundigen, op basis van medisch onderzoek alleen, niet beantwoorden. De rechtbank acht hierbij echter van belang dat de verdachte in 1984 en in 1985 in een buitengebied voor hem onbekende jongens in de leeftijd van Nicky Verstappen seksueel heeft misbruikt. Hij heeft jongens daarbij de hand stevig voor de mond gehouden, heeft hen op de grond gedrukt en daar gehouden door op hen te gaan liggen. Dit soort handelingen is niet meteen dodelijk te noemen; ze brengen niet per definitie opzet op de dood mee.

De verdachte kan Nicky hebben willen doden, maar het overlijden kan evengoed het ongewilde of onbedoelde gevolg zijn geweest van het onder fysieke controle brengen en houden van Nicky. En dat gedurende het seksueel misbruik, waarbij de verdachte de hand voor de mond van Nicky heeft gehouden en/of op hem heeft gelegen, waardoor kracht op de borst van Nicky is uitgeoefend. De verdachte hoeft zich daarbij niet bewust te zijn geweest van wat hij aanrichtte. Alleen een seksueel motief is daarom onvoldoende bewijs om te kunnen oordelen dat de verdachte opzet had op de dood van Nicky. Voor een dergelijk oordeel moet meer bewijs zijn. Dat is er niet. Dat wil echter niet zeggen dat de verdachte geen enkel verwijt kan worden gemaakt van de dood van Nicky.

Zonder het handelen van de verdachte had Nicky Verstappen op dinsdag 11 augustus 1998 om 20.50 uur nog geleefd. Het handelen van de verdachte heeft dus tot de dood van Nicky geleid. En dat gevolg, gewild of ongewild, bedoeld of onbedoeld, kan strafrechtelijk aan de verdachte worden toegerekend. Ook al is er een mate van onzekerheid over de precieze toedracht en ook als het gevolg voor de verdachte wellicht niet voorzienbaar was.

De verdachte heeft tijdens de zitting verteld dat hij Nicky heeft gevonden toen hij al was overleden. Met de verklaring die de verdachte heeft gegeven over de manier waarop zijn DNA op Nicky en diens kleding is beland, kan de rechtbank niets. Die verklaring geeft geen uitleg voor de DNA-sporen. Het fatsoeneren en rechttrekken van kleding – zoals door de verdachte verklaard –  laat geen DNA achter op 20 plaatsen op de binnen- en buitenzijde van de onderbroek. De rechtbank gaat in het vonnis ook niet mee met de stelling van de advocaat dat de sporen op een andere manier dan door verdachte kunnen zijn veroorzaakt.

De rechtbank heeft ook het verweer van de verdediging beoordeeld dat meer moet worden gekeken naar mogelijke betrokkenheid van andere personen. Naast het DNA van verdachte zijn DNA-sporen van onbekende anderen gevonden in een maisveld en in het bos op respectievelijk 120 en enkele honderden meters afstand van de plaats waar Nicky is gevonden. Er is echter geen enkele relatie te leggen tussen deze sporen en wat er met Nicky is gebeurd. Van 2 andere onbekenden is DNA aangetroffen op Nicky’s linkerarm en pyjamabroek. Een relatie met seksueel misbruik is niet te leggen en het betreft bovendien heel weinig sporen. Hiertegenover staat dat de sporen die de verdachte heeft achtergelaten voorkomen op voor een belager kenmerkende plekken.

De rechtbank legt geen tbs op. De vraag waar het uiteindelijk om gaat, is of bij deze verdachte sprake is van zo’n groot gevaar op herhaling, dat het uiterste middel van tbs met dwangverpleging moet worden opgelegd. De rechtbank acht het dan van belang dat er geen signaal is verkregen dat de verdachte zich na 1998 op wat voor manier dan ook heeft opgedrongen aan jongens. Er hebben zich geen andere slachtoffers van deze verdachte gemeld, ondanks de enorme media-aandacht van de afgelopen twee jaren en ondanks het feit dat de verdachte zich na 1998 nog geruime tijd heeft bewogen in het jeugd- en jongerenwerk. Ook zijn geen nieuwe matches gevonden met het DNA-profiel van de verdachte dat sinds 2008 in de databank is opgenomen en met behulp waarvan ook andere Europese landen eventuele daders kunnen opsporen van in die landen gepleegde delicten. Er is dus in de afgelopen 20 jaren tot aan de aanhouding van de verdachte geen sprake geweest van (geregistreerde) recidive.

Tbs met dwangverpleging is een zeer ingrijpende maatregel en geldt als uiterste middel om recidivegevaar tegen te gaan. Het belang van een verdachte moet daarbij worden meegewogen, ook als hij een zeer ernstig strafbaar feit heeft gepleegd en onvoldoende inzicht heeft gegeven op het gebied van zijn impulscontrole. Afzien van tbs-oplegging mag geen beloning zijn voor niet meewerken, maar oplegging van tbs mag ook geen straf opleveren voor niet meewerken. Uiteindelijk ziet de rechtbank onvoldoende grond om uit te gaan van een mate van recidivegevaar die een zo vergaande maatregel rechtvaardigt.

Bij hun strafeis van 15 of 18 jaren gevangenisstraf waren de officieren van justitie uitgegaan van een opzettelijke levensberoving. Voor dat opzet is echter geen bewijs en de rechtbank zal de eis niet volgen.
Wanneer de rechtbank dan onder andere let op de feiten die de verdachte gepleegd heeft, het leed dat hij daarmee heeft aangericht en zijn proceshouding, dan acht de rechtbank een gevangenisstraf voor de duur van 12 jaren voor de feiten die hij ten aanzien van Nicky Verstappen heeft gepleegd passend. Aan de verdachte wordt daarnaast nog 6 maanden gevangenisstraf opgelegd voor het gewoonte maken van het bezit van kinderporno. In totaal dus 12,5 jaar gevangenisstraf.

Schadevergoeding
De nabestaanden van Nicky hebben een schadevergoeding gevorderd. Die vordering wordt toegewezen. Aan hen moet de verdachte in totaal een bedrag van iets meer dan 6.500 euro betalen.

Zie ook: zaak Nicky Verstappen.