De vliegbasis Soesterberg is in 2008 gesloten voor de militaire luchtvaart en wordt sindsdien door de provincie Utrecht ontwikkeld tot natuurgebied met recreatie en woningbouw. In het gebied komen veel beschermde diersoorten voor die alleen verstoord mogen worden met een ‘speciale ontheffing’. Voor de bouw van een nieuwe woonwijk van 250 tot 440 huizen heeft het college van gedeputeerde staten in de zomer van 2021 zo’n ontheffing verleend aan de eigen provincie. De stichting Milieuzorg Zeist en omstreken is het daar niet mee eens en heeft beroep ingesteld bij de bestuursrechter.

Tijdens de bouw worden verschillende vleermuissoorten in het gebied verstoord door licht, geluid, trillingen en een veranderende leefomgeving. De verstoring van deze vleermuizen kan ook na de bouw doorgaan, door licht en geluid van de nieuwe bewoners. De provincie vindt dat nieuwe woningen vanwege het woningtekort zo belangrijk zijn dat de vleermuizen mogen worden verstoord.

Ook de rechtbank vindt dat het duidelijk is dat er landelijk, regionaal en lokaal grote behoefte is aan nieuwe woningen. Maar dan moet er wel het soort huizen gebouwd worden waar vraag naar is, en dat is nu niet het geval. Uit de woningmarktonderzoeken van de gemeenten Soest en Zeist blijkt dat er behoefte is aan huurwoningen, appartementen en goedkope koopwoningen. Dat is iets anders de beoogde koopwoningen in het hogere prijssegment op de voormalige vliegbasis. Ook is niet gebleken dat nieuwe dure koopwoningen ervoor zorgen dat er mensen vanuit goedkopere woningen doorstromen naar de nieuw te bouwen huizen, waardoor er iets gedaan zou aan het woningtekort. Dat is wel nodig om de beschermde vleermuissoorten te mogen verstoren.

Voor andere dieren vindt de rechtbank dat de provincie goed heeft uitgelegd dat de nieuwe woonwijk geen gevolgen heeft voor de instandhouding van de diersoorten en hun territoria. Dat geldt onder meer voor de streng beschermde veldleeuwerik, waarvoor de provincie nieuw leefgebied gaat aanleggen.

De rechtbank geeft de gedeputeerde staten nu de gelegenheid om binnen drie maanden alsnog te onderbouwen dat er behoefte bestaat aan woningen in het hogere prijssegment en dat dit een groot openbaar belang vormt om de beschermde soorten te mogen verstoren. De rechtbank gaat de zaak daarna verder beoordelen. In de tussentijd mag niet met de bouw van de woonwijk worden gestart.