Zo nu en dan ontaardt burenfrustratie in een scheld- of kloppartij. Politie voor de deur en nog meer ellende. En voor de buren het weten figureren ze in Op de rol. Weinig buren zijn uit op een (fysieke) confrontatie en proberen van alles om escalatie te voorkomen. Ze kloppen aan, schrijven brieven, schakelen de wijkagent in, vragen om buurtbemiddeling en pleiten voor mediation. Of stappen ten langen leste naar de rechter. Misschien dat hij hun leven dragelijk kan maken.

Dat hopen Willy en Karin op huisnummer 37*. Ze wonen sinds 2017 in hun eengezinswoning  in Hoorn en zeggen al vanaf het eerste moment last te hebben van de stankoverlast van de buren op 38. Op 38 roken ze – binnenshuis en erbuiten. Het moet afgelopen zijn met dat gerook, vinden ze. Thuis niet roken, in de tuin niet, zelfs niet binnen een straal van honderd meter van hun huis. Om hun eis kracht bij te zetten, heeft hun advocaat nog snel een stel documenten naar de rechtbank gestuurd. 'Vanochtend zijn bij mij nieuwe producties binnengekomen. Dat is te laat. Ze hadden minimaal 24 uur voor de zitting ingediend moeten worden. En dan te bedenken dat het gaat om stukken uit 2019 en 2020 en een brief uit 2024 die mijn cliënten niet hebben ontvangen', zegt advocaat Van de Leur van de buren op 38 vertoornd. 'Waarom zijn de stukken niet eerder ingediend', wil voorzieningenrechter Gisolf weten. 'Eh, een vergissing', stamelt advocaat Maton van 37. 'Zonder goed verhaal blijft die vergissing voor rekening van de eisende partij', besluit de rechter, die de nieuwe stukken dan ook buiten beschouwing laat.

Wel of geen nieuwe stukken, het gevorderde rookverbod is er niet minder redelijk om, vindt de advocaat van Willy en Karin. Advocaat Maton: 'Mijn cliënten hebben van alles geprobeerd om in gesprek te komen, maar dat gesprek willen de buren niet. Zij willen geen regeling treffen over de rookoverlast.' En die regeling is geboden, want Willy en Karin worden misselijk van de sigarettenstank. 'Er is altijd overlast', aldus advocaat Maton. 'Het stinkt in huis en in de tuin. Ze kunnen geen raam openzetten. Alles moet dicht. Mensen die roken gaan eerder dood en zadelen anderen op met kankerverwekkende stoffen. Daar is geen norm voor: alles is schadelijk voor de gezondheid. De tabaksrook daalt bij mijn cliënten neer op hun meubilair – op alles.' Willy en Karin hebben buiten een meetkasje geïnstalleerd. De pieken in de grafieken die dat apparaat produceert, komen exact overeen met de momenten waarop de buren roken. 'Dan kijkt mevrouw naar buiten en ziet ze de buren buiten roken.' De foto's die dat zouden moeten aantonen, heeft hij te laat naar de rechtbank gestuurd.

De advocaat van Els en Johan op 38* heeft geen goed woord over voor het betoog van zijn confrère. Het meetapparaatje van de buren staat er nog maar een paar maanden. En dan nog: wat zegt dat ding eigenlijk? Advocaat Van de Leur: 'De advieswaarde van de WHO gaat uit van een gemiddelde. De eisers kijken alleen naar piekmomenten. Hoe zit het trouwens met dat meetkastje? Welk type is het? Ik weet niets over de betrouwbaarheid of de ijking. Ik begrijp dat het apparaatje allerlei deeltjes in de lucht meet – stof, pollen, verkeer, houtkachels, barbecues. Dat de meters uitslaan door de sigarettenrook van mijn cliënten is nergens op gebaseerd.' Van alleen het gerook op 38 kan het ook niet komen, want zijn cliënten zijn minimale rokers, aldus advocaat Van de Leur. 'Mijn cliënten roken niet in huis. Ze roken zeer incidenteel in de tuin. Ik heb ze gevraagd hoeveel ze in 2025 hebben gerookt. Wat blijkt: ze hebben dit jaar minder dan twee sigaretten per maand opgestoken. Niet 's nachts, en dan schijnt de meter van de buren vooral uit te slaan. Zonder enige onderbouwing wordt gesteld dat mijn cliënten de enige bron van de overlast zijn. Ze hebben geen enkele poging ondernomen om andere hinderbronnen uit te sluiten, wat ik toch had verwacht van de advocaat van de eisende partij.'

De eis van Willy en Karin is selectief, onevenwichtig en juridisch ondeugdelijk, vindt advocaat Van de Leur. 'Een volledig rookverbod in en rond de eigen woning tot honderd meter is volstrekt disproportioneel. Er is geen enkele rechtelijke uitspraak waarin zo'n vergaand verbod aan een burger wordt opgelegd.' Willy en Karin hebben volgens hem misbruik gemaakt van het procesrecht en onrechtmatig een procedure ingesteld. Hij vindt daarom dat de rechter niet alleen hun vordering moet afwijzen, maar ook moet veroordelen om de proceskosten van Els en Johan te vergoeden. 'Ik heb meer dan twintig uur besteed aan de voorbereiding, met een uurtarief van 275 euro, exclusief btw, zonder de mondelinge behandeling van vandaag.' Advocaat Van de Leur komt uit op een bedrag van 7.653, 25 euro, inclusief btw.

Voor advocaat Maton staat vast dat roken schadelijk is voor de gezondheid, en dat begint al met één sigaret. 'Mijn cliënten ondervinden daar onrechtmatige hinder van. Ze kunnen geen stapje opzij doen. Ze krijgen alles over zich heen. De buren willen niet overleggen, ze staan nergens voor open. Ze begrijpen het probleem niet.' 'Welk overleg zou er moeten zijn?', vraagt rechter Gisolf. 'Want ze mogen niet binnen honderd meter van de woning roken, dat is zo'n beetje een voetbalveld. U zit er strak in.' Advocaat Maton: 'Nou, dat ze niet in huis, met ramen en deuren open, en niet in de tuin roken. Want dat zorgt voor overlast.' Zoals de rechter in een kortgedingzaak betaamt, vraagt ook rechter Gisolf of de buren er niet zonder een rechterlijke uitspraak uit kunnen komen. 'Zijn er oplossingen te bedenken? Want u bent nog wel even zoet met elkaar. Er gaan vast nog meer procedures komen.' Willy en Karin willen wel, maar Els en Johan niet. Hun advocaat: 'Er is geen probleem, want mijn cliënten roken niet in de tuin. Wat zouden ze daarover moeten afspreken?'

En dus vertelt de voorzieningenrechter twee weken later wat hij van de rookzaak in de Hoornse woonwijk vindt. Hij maakt korte metten met de eis van Willy en Karin van 37. 'Ze hebben niet alleen overduidelijk geen spoedeisend belang bij hun vordering', aldus rechter Gisolf, maar de keuze om Els en Johan te dagvaarden is ook 'volkomen willekeurig.' 'Ze (Willy en Karin, red.) erkennen immers dat andere buren (ook) roken.' Daar voegt de voorzieningenrechter aan toe dat de door Willy en Karin overlegde grafieken over fijnstof in de lucht door het roken van de buren geen enkel concreet aanknopingspunt geven. 'Zo gaan ze er zonder enige toelichting aan voorbij dat bij een aantal grafieken de gemeten hoeveelheid fijnstof in de lucht meer dan 24 uur boven de door hen gehanteerde WHO-richtlijn blijft en hebben ze geen woord gewijd aan andere bronnen voor uitstoot van fijnstof zoals auto's, houtkachels en barbecues.' Door een kort geding te starten en Els en Johan daarmee te dwingen om een advocaat in de arm te nemen, hebben ze hun buren onnodig op kosten gejaagd. 'Dat levert misbruik van procesrecht op', vindt de rechter.

De voorzieningenrechter wijst de vorderingen van Willy en Karin af en veroordeelt het stel om de proceskosten betalen. De rechter kan niet bepalen of de door advocaat Van de Leur opgevoerde kosten (7.953,25 euro) redelijk zijn. Hij wijst daarom niet de gehele gevorderde proceskostenvergoeding toe maar 'het liquidatietarief voor een complex handelskortgeding, vermenigvuldigd met twee'. Minder dan de helft van het fikse bedrag dat de advocaat heeft opgevoerd: 3.322 euro. Komt de totale rekening voor Willy en Karin met de griffiekosten en nakosten op 3.831 euro; binnen twee weken te betalen. 

* Dit zijn niet hun echte namen en huisnummers.

Lees hier meer Op de Rol-verhalen.