Wat doet Wiebren? Hij schaft een stel videocamera's aan om het alledaagse leven van zijn vrouw en haar dochter en zoon te registreren. Begin 2019 hangt hij de camera's op: in de woonkamer, in de keuken, in de garage, in de badkamer, in de slaapkamers. Stiekem. De 'liefde van zijn leven' weet van niets. Bijna 1 jaar later ontdekt Wiebrens stiefzoon Chris* de geheime camera's van zijn stiefvader. De boot is aan in het Friese dorp.

Wiebren is op het moment van de ontdekking in het buitenland. Zijn gezinsleden bellen hem de nacht voor zijn geplande terugreis op. Wat hebben die camera's te betekenen? Ze pakken hun biezen en nemen hun intrek in een hotel. Het opgenomen telefoongesprek met Wiebren van 29 februari 2020 belandt bij de politie, net als de filmpjes die Wiebren in de laatste week van februari in huis heeft gemaakt. De politie treft 168 filmpjes aan op een harde schijf; 515 filmpjes zijn verwijderd, maar die tovert de politie weer tevoorschijn. Op opslagkaartjes staan verschillende oudere naaktfilmpjes van Wiebrens stiefdochter Saskia.*

Wiebren wilde met de camera’s ‘uitvogelen’ wat er in huis gebeurde. ‘Het ging om het hele gezin, niet alleen om Saskia’, zegt hij in de Binckeszaal van het gerechtsgebouw in Leeuwarden. ‘Er hing niet alleen een camera in haar slaapkamer, ze hingen door het hele huis. De ene deed het als er beweging was, de andere deed het continu. Ik zette ze ook wel met de hand aan’, zegt hij tegen politierechter Remco-Jan Maring. ‘Wat was daarvoor dan de aanleiding?’, vraagt de rechter. ‘Oh, er was zoveel. Ik vond dat mijn jongste dochter niet goed uit de verf kwam. Saskia scharrelde en zat te beeldbellen. De beelden die ik maakte waren niet gevaarlijk, maar de beelden die zij van zichzelf maakte, waren dat wél. Zo koos ervoor om naaktbeelden te delen. Ik wilde haar beschermen. Chris gebruikte drugs, en dat wil ik niet in mijn huis.’

Niemand wist van de videocamera’s en hij heeft de beelden met niemand gedeeld, bezweert Wiebren. ‘Hebt u ze opgeslagen?’, vraagt de rechter. ‘Ik gooide ze er snel af. Ik heb geen opnames meer’, antwoordt Wiebren. ‘Het klopt dat ik opnames heb gemaakt zonder dat ze het wisten, maar er wordt een heleboel meer van gemaakt. Mijn ex vertelde dat ik aan haar dochter had gezeten.’ ‘Dat heb ik niet gezien in het dossier’, reageert de rechter. ‘Dat klopt, maar het wordt wel verteld. Ik had geen seksuele bedoelingen met de opnames.’ ‘Dat gebeurt ook wel, hè, dat iemand opnames voor zijn eigen gerief maakt’, oppert de rechter. Wiebren: ‘Ik begrijp nu wel dat mensen zo denken, maar zo was het niet. Daarvoor zit ik hier ook niet. Ik had niet stiekem mogen filmen.’

‘Bent u zich ervan bewust dat u een grens hebt overschreden? Natuurlijk vindt het Openbaar Ministerie dat, maar ook als het om de slachtoffers gaat? Zij zijn in hun eigen huis, een plek die veilig moet zijn, een jaar lang in het geheim gefilmd. Ziet u in wat u ze hebt aangedaan?’, vraagt de rechter. ‘Het ging om mijn eigen gezin en dat zag ik niet als een groot probleem’, antwoordt Wiebren. ‘Hoe ziet u dat nu?’, vraagt de rechter. Wiebren: ‘Het vrouwtje van mijn leven ben ik kwijt. Het is voorbij.’ De rechter: ‘Dat is duidelijk, maar is het voor u ook duidelijk?’ ‘Natuurlijk is mij dat duidelijk. Het is heel vervelend voor ze. Ik heb het verkeerd aangepakt. We leefden op een roze wolk, maar ik wilde wél weten wat er achter mijn rug om in huis gebeurde. Ik wilde de touwtjes in handen hebben.’

Saskia wil dat Wiebren uit haar buurt blijft, en dat hij haar 1.500 euro smartengeld betaalt. 'Zij voelt zich aangetast in haar eerbaarheid door de opnames die u van haar hebt gemaakt', zegt de rechter. Wiebren reageert: 'Zij heeft beelden van zichzelf gemaakt en gedeeld. Het gezin heeft mij veel geld gekost. Ik vind niet dat ik een schadevergoeding zou moeten betalen, maar ik ben ook niet onbevooroordeeld natuurlijk.' Met een contact- en omgevingsverbod kan Wiebren prima leven. 'Ik heb niets in haar buurt te zoeken.'

'“Vertrouwen is goed, maar controle is beter." Dat zei mijnheer tijdens het politieverhoor. Het vertrouwen is beschaamd en de controle ging veel en veel te ver. Mijnheer heeft morele, maatschappelijke, persoonlijke en strafrechtelijke grenzen overschreden. Ik heb niet de indruk dat hij zich bewust is van het effect dat dat op zijn ex-vrouw en haar kinderen heeft gehad', zegt officier van justitie Riemke van der Zee. Wiebren heeft zijn gezinsleden niet alleen gestalkt met de talloze camera's, hij heeft er ook seksueel getinte beelden mee gemaakt. Hij verdient daarvoor een werkstraf van 100 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 1 maand. En hij moet 1.500 euro betalen en 2 jaar uit de buurt van Saskia blijven.

Het is precies zoals de officier zei, zegt Wiebrens raadsman Peter Bonthuis. 'Vertrouwen is goed, maar controle is beter. In die zin zit alles. Het ging mijn cliënt om het handhaven van de huisregels, niet om het maken van beelden met een seksuele lading. Het was fout, maar de opnames hadden geen zedelijke insteek. Dat is duidelijk, want niet alleen Saskia staat op de beelden. Iedereen staat erop. Dat zij het meest in beeld is, komt omdat zij volgens hem het vaakst de huisregels overtrad', zegt de raadsman. Een voorwaardelijke gevangenisstraf zou daarom niet op zijn plaats zijn en een werkstraf zou voor een deel voorwaardelijk kunnen worden opgelegd. Een schadevergoeding van 1.500 euro voor niet-seksueel bedoelde opnames vindt de raadsman overdreven. Een schadebedrag van 750 euro zou billijk zijn.

Wiebren heeft zijn gezinsleden opzettelijk illegaal gefilmd, en het waren niet zomaar wat filmpjes, constateert politierechter Maring: ‘De opnames hebben grote impact op de mensen die u hebt gefilmd. Uw advocaat zegt dat de zedelijke inslag van de opnames niet de bedoeling was. Voor de strafbaarstelling is dat niet van belang, maar we kunnen er niet omheen dat de opnames zijn gemaakt op plekken waar mensen zich onbespied wanen: in de slaapkamer, in de douche. Ik vraag mij af of u beseft hoe ernstig het is om mensen in het geheim en op hun intiemste momenten te filmen.’ Wiebren heeft niet alleen zijn gezinsleden gestalkt, hij heeft ook seksueel geladen beelden gemaakt. De politierechter: ‘Daarom vind ik de geëiste taakstraf van 100 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 1 maand passend. Ik verbied u ook om direct of indirect contact te zoeken met Saskia of om in haar omgeving te verschijnen.’ Een schadevergoeding van 1.500 euro vindt de rechter alleszins redelijk.

* Dit zijn niet hun echte namen.

Lees hier meer 'Op de Rol'-verhalen.