De provincie verleende in december 2020 een natuurvergunning aan een melkvee- en vleesvarkensbedrijf aan de Zeelberg in Valkenswaard. Naast het bedrijf ligt een Natura 2000-gebied. Het buiten laten grazen van koeien (beweiden) werd aanvankelijk geweigerd, de rest van de natuurvergunning werd verleend omdat er geen sprake zou zijn van stikstofuitstoot op het nabij gelegen natuurgebied.

In juli 2021 besloot de provincie vervolgens de aangevraagde vergunning alsnog volledig te weigeren omdat zij dacht dat er geen natuurvergunning meer nodig was. Twee omwonenden gingen in beroep bij de rechtbank tegen beide besluiten van de provincie. Een van hen verzocht de provincie ook nog om handhavend op te treden.

Het beweiden van vee heeft altijd een onlosmakelijk onderdeel uitgemaakt van de veehouderij. Volgens de rechtbank is in de vergunning van december 2020 onterecht een knip gemaakt door het beweiden af te wijzen.

De provincie hoeft niet bij iedere melkrundveehouderij te onderzoeken waar alle weidepercelen liggen, maar in dit geval was er wel aanleiding voor een onderzoek omdat de kavel van de veehouderij direct naast een Natura 2000-gebied ligt. Als de veehouderij bijvoorbeeld meer koeien laat grazen (beweiden) op korte afstand van het natuurgebied, zijn significante gevolgen niet op voorhand uit te sluiten. Een dergelijke beoordeling vond dus niet plaats door de provincie. Hierbij komt dat de veehouderij kort geleden een nieuw weideperceel heeft verworven.

De beroepen van de omwonenden zijn dan ook gegrond. De rechtbank vernietigt daarom beide besluiten (het besluit waarin de natuurvergunning werd verleend en het besluit om deze vervolgens te weigeren) en draagt de provincie op om binnen 6 maanden een nieuw besluit te nemen. Hierin moet zij onder andere aangeven waar het nieuwe weideperceel ligt. Als dit ook dicht bij een Natura 2000-gebied ligt, moet de provincie onderzoeken of het gebruik van dit perceel leidt tot een toename van de stikstofuitstoot op het nabijgelegen natuurgebied.

Bemesten is (anders dan beweiden) een zelfstandig project. Dat betekent dat bij het bemesten (toevoegen van mest aan de grond) afzonderlijk (per perceel) moet worden bepaald of dit perceel werd bemest voordat het Natura 2000-gebied werd aangewezen en of dit nog steeds gebeurt. Als pas is begonnen met bemesten nádat het Natura 2000-gebied is aangewezen, moet ook nog worden bekeken of dit bemesten significante gevolgen heeft voor het Natura 2000-gebied (door een stikstofberekening).

Dit heeft de provincie allemaal niet onderzocht toen zij het handhavingsverzoek afwees en moet dit alsnog doen. De provincie dient een nieuw besluit nemen. Zij krijgt hiervoor 12 weken de tijd.