Op een stuk landbouwgrond aan de Sliklandweg in Hellevoetsluis worden in de zomer van 2018 63.000 ton staalslakken aangevoerd. Met de staalslakken – een restproduct van de productie van staal – worden een tijdelijke weg en een wal aangelegd. Een deel van het perceel kan daarna worden verhoogd en verbeterd door het storten van schone grond en bagger.

Twee mannen en een bedrijf worden ervan verdacht dat ze te weinig hebben gedaan om de bodem te beschermen en om stofhinder en gevaar voor omwonenden te voorkomen. Die krijgen onder meer last van hun ogen en luchtwegen en ook paarden zouden er last van krijgen. Ook belandt er vervuilend kalkhoudend water uit de staalslakken in het bodemwater.

De instructies van de leverancier van de staalslakken zijn niet goed nageleefd, oordeelt de rechtbank. Onder de staalslakken had een laag zand van vijftig centimeter moeten worden aangebracht en dat is niet overal gebeurd. Verder is er tijdens het uitrijden van de staalslakken te weinig gesproeid. Ook had moeten worden voorkomen dat uitgespoeld regenwater in het oppervlaktewater terecht kon komen.

De twee personen – de afnemer van de staalslakken en de begeleider van de grondverbetering – zijn tekort geschoten in hun zorgplichten op grond van de Wet Bodembescherming en de Wet Milieubeheer.

Het bedrijf had als eigenaar van het perceel een gesprek met de gemeente op 18 juli 2018. Dat is ruim twee weken na het starten van de aanvoer. Op dat moment had voor het bedrijf duidelijk moeten zijn dat de regels niet werden gevolgd. Het bedrijf liet de staalslakken op de grond liggen en zet de aanvoer niet direct stop.

Pas op 15 augustus 2018, nadat er klachten over stofhinder kwamen, heeft het bedrijf de werkzaamheden stil laten leggen. Het bedrijf had adequater moeten optreden. In 2019 heeft het bedrijf de staalslakken laten verwijderen.

De rechtbank veroordeelt de afnemer van de staalslakken tot 180 uur taakstraf, waarvan 60 uur voorwaardelijk. De begeleider van de werkzaamheden krijgt een taakstraf opgelegd van 80 uur. Het bedrijf krijgt een voorwaardelijke boete van 25.000 euro.

Voor alle verdachten heeft de zaak flinke gevolgen gehad. Het bedrijf draaide op voor het verwijderen en afvoeren van de staalslakken. De werkbegeleider is niet meer werkzaam in de sector en tegen de afnemer van de staalslakken zijn bestuurs- en civielrechtelijke procedures aangespannen. Er is beslag gelegd op zijn woning.

Dit vonnis is de eerste uitspraak van de Landelijke WED-kamer. Gespecialiseerde rechters van de rechtbanken Oost-Brabant, Rotterdam en Overijssel behandelen in die kamer strafzaken die vallen onder de Wet Economische Delicten (WED). Bij een zitting zit er dan een rechter van elk van de drie rechtbanken. “Dit zijn vaak complexe milieuzaken die draaien om vervuiling”, zegt de Rotterdamse rechter Lucas Daum die betrokken was bij de oprichting van de kamer.

“Het zijn vaak complexere zaken, die minder vaak voorkomen. Er zijn ook maar vier rechtbanken in Nederland die deze zaken behandelen”, zegt Lucas Daum. “Om die reden hebben Rotterdam, Den Bosch en Zwolle besloten dit soort zaken af en toe gezamenlijk op zitting te brengen. Het helpt als specialisten samen werken en hun kennis delen. De eerste ervaringen zijn heel positief en de volgende zittingen staan al gepland in september.”