Gedurende het jaar 2023 zijn er 75 wrakingsverzoeken ingediend.
Door deze 75 verzoeken werden in totaal 69 bij name genoemde rechters gewraakt, omdat:
- 51 verzoeken waren gericht tegen alleen zittende rechters;
- zes verzoeken betrekking hadden op alle rechters van een meervoudige (wrakings- of andere) kamer van de rechtbank;
- 16 verzoeken waren gericht tegen niet bij name genoemde rechters, maar tegen ‘de rechter’ in een bepaalde zaak, terwijl die zaak nog niet ter behandeling was toebedeeld aan een rechter;
- één verzoek was gericht tegen “de wrakingskamer" en
- één verzoek was gericht tegen twee rechters-commissarissen in strafzaken, die in het verzoek alleen werden aangeduid met een nummer.
Opmerking verdient dat van de 16 hiervoor genoemde verzoeken, die waren gericht tegen niet bij name genoemde rechters, 15 verzoeken afkomstig waren van één en dezelfde persoon.
Het aantal ingediende wrakingsverzoeken in vergelijking met voorafgaande jaren:
2016
| 81
|
2017
| 64
|
2018
| 72
|
2019
| 109
|
2020
| 61
|
2021
| 54
|
2022
| 63
|
2023
| 75
|
Bovenstaand overzichtje lijkt voor het jaar 2023 te wijzen op een ‘gemiddeld’ aantal wrakingsverzoeken (het gemiddelde aantal verzoeken over de jaren 2016 – 2022 bedraagt 72).
Opmerking verdient de omstandigheid dat 27 van de in 2023 ingediende wrakingsverzoeken afkomstig waren van één en dezelfde verzoeker. In het jaar 2022 bleef het aantal ingediende verzoeken van deze persoon nog 'beperkt' tot acht.
In het jaar 2023 heeft één rechter in het jegens haar ingediende wrakingsverzoek berust; in 2015 waren dat twee rechters; in 2018, 2019, 2020 en 2021 was dit telkens één rechter en in de jaren 2016, 2017 en 2022 was dat aantal telkens nul.
In 2023 werden er door de wrakingskamer 65 uitspraken gedaan met betrekking tot een wrakingsverzoek.
De discrepantie tussen het aantal ingediende wrakingsverzoeken (75) en het aantal uitspraken (65) laat zich verklaren door de navolgende omstandigheden:
- vijf uitspraken in 2023 hadden betrekking op een verzoek dat nog in het jaar 2022 was ingediend;
- acht wrakingsverzoeken werden nog voor, dan wel tijdens of na de mondelinge behandeling ervan ter zitting van de wrakingskamer ingetrokken;
- in één geval heeft de gewraakte rechter in het wrakingsverzoek berust;
- ten aanzien van zes in 2023 ingediende wrakingsverzoeken was op 31 december 2023 nog niet beslist.
De 65 uitspraken in 2023 kunnen als volgt worden onderverdeeld:
- 36 uitspraken, inhoudende afwijzing van het verzoek;
- 20 uitspraken, inhoudende niet-ontvankelijkverklaring van verzoeker in het wrakingsverzoek;
- vier uitspraken, inhoudende deels niet-ontvankelijk verklaring van verzoeker in het wrakingsverzoek en afwijzing van het verzoek voor het overige;
- drie uitspraken, inhoudende buiten behandeling stellen, buiten behandeling laten of niet in behandeling nemen van het verzoek wegens misbruik van het wrakingsmiddel;
- één uitspraak, inhoudende het als ingetrokken beschouwen van het wrakingsverzoek;
- één uitspraak, inhoudende toewijzing van het wrakingsverzoek.
In vijf beslissingen van de wrakingskamer in 2023 werd bepaald dat een volgend verzoek tot wraking van de behandelend rechter in de onderhavige bodemprocedure niet in behandeling zal worden genomen, omdat de wrakingskamer van oordeel was dat er sprake was van misbruik van het middel van wraking.
De aantallen van 2023 in vergelijking met de vier voorafgaande jaren: (*)
Uitspraak |
2023 |
2022 |
2021 |
2020 |
2019 |
onbevoegd | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 |
b.b. gesteld | 3
| 2 | 3 | 4 | 13 |
niet-ontv.
| 24
| 22 | 17 | 31 | 21 |
tussen-besch. | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
afgewezen | 36
| 23 | 28 | 18 | 66 |
toegewezen
| 1
| 3 | 0 | 1 | 0 |
als ingetr.
| 1
| 0 | 0 | 0
| 0 |
totaal | 65
| 51 | 48 | 55 | 100 |
(*) In de tabel zijn bij 2019, 2020 en 2023 in de categorie ‘
niet-ontvankelijk’ begrepen de uitspraken waarbij het verzoek deels
niet-ontvankelijk werd verklaard en voor het overige werd afgewezen. In de categorie ‘afgewezen’ zijn begrepen de uitspraken waarbij het wrakingsverzoek wegens kennelijke niet-ontvankelijkheid werd afgewezen.
De 75 in 2023 ingediende verzoeken waren gericht tegen rechters uit de volgende rechtsgebieden: (**)
Rechtsgebied |
2023 |
2022 |
2021 |
2020 |
2019 |
Kanton
| 14
| 19 | 13 | 19 | 33 |
Handel en Haven + Insolventie | 6
| 8 | 4 | 9 | 10 |
Familierecht en Jeugdrecht | 12
| 8 | 16 | 9 | 10 |
Bestuur
| 25
| 18 | 9 | 17 | 19 |
Straf + Kabinet RC | 18
| 10 | 12 | 7 | 37 |
totaal | 75
| 63 | 54 | 61 | 109 |
(**) De strafrechtelijke jeugdzaken zijn meegeteld in het rechtsgebied straf; de civielrechtelijke jeugdzaken (zoals
ondertoezichtstelling, uithuisplaatsing) zijn meegeteld in het rechtsgebied familie en jeugd)
Van de 75 in 2023 ingediende wrakingsverzoeken waren er vijf gericht tegen de rechters van een geformeerde wrakingskamer, waardoor in totaal 15 bij name genoemde wrakingsrechters werden gewraakt. Deze laatste verzoeken zijn in bovenstaande tabel steeds meegeteld bij het rechtsgebied, alwaar de wrakingskamer op het moment van de wraking doende was met behandelen van een wrakingsverzoek (eenmaal bij handel & haven en viermaal bij bestuur).
Ingevolge het verzoek van het Landelijk Overleg van Voorzitters van Wrakingskamers (hierna: LOVW) worden de aantallen over het jaar 2023 hierna ook nog gepresenteerd op de door die instantie gewenste wijze:
Ingediend in 2023 en afgedaan voor 1-3-2024
|
Strafrecht |
Bestuursrecht |
Civiel recht |
Totaal |
--Behandelde wrakingsverzoeken
|
| | | |
Toegewezen
| 0
| 1 | 0 | 1 |
Afgewezen
| 10
| 8
| 17
| 33
|
Niet ontvankelijk
| 5
| 10
| 10
| 24
|
Subtotaal
| 15
| 19
| 27
| 58
|
--Niet behandelde wrakingsverzoeken
|
| | | |
Buiten behandeling
| 0
| 2
| 1
| 3
|
Berusting
| 0 | 0 | 1
| 1
|
Intrekking
| 2
| 4
| 3
| 9
|
Totaal aantal wrakingsverzoeken | 2
| 6
| 5
| 13
|
--Overig | | | | |
Antimisbruikbepaling opgelegd | 0
| 3 | 2 | 5
|
Behandelde wrakingsverzoeken zonder mondelingen behandeling | 4 | 9 | 7 | 20 |
Toelichting
In het format 2023 van het LOVW worden opgenomen
- Alle wrakingsverzoeken die zijn ingediend in het rapportagejaar (2023)
- Op welke wijze de ingediende wrakingsverzoeken zijn afgedaan, eventueel in 2024 (voor zover de uitspraak is gedaan vóór 1 maart 2024)
In het format 2023 van het LOVW worden NIET opgenomen
- Extra afzonderlijke categorieën (GWK, gerecht of rechtspraak). Deze wrakingsverzoeken opnemen bij de hoofdzaak (bestuursrecht, strafrecht, civielrecht) waar het om gaat.
- Stand-by verzoeken die niet hebben geresulteerd in een wrakingsverzoek