Het uitgangspunt van de verstevigde samenwerking is dat in een situatie waarin ouders er niet in slagen om na hun scheiding afspraken te maken over de zorg en opvoeding van hun kinderen, tijdige inzet van juiste en niet-vrijblijvende hulp nodig is. In een situatie die vechtscheiding wordt genoemd moet het tij zo snel mogelijk keren, om verdere verharding van de strijd te voorkomen.

In 2015 veranderde er veel in de jeugdzorg en kwam de gemeente in beeld als financieel verantwoordelijke hiervoor. De gemeenten binnen het werkgebied van de rechtbank Zeeland-West-Brabant hebben zich georganiseerd in vier jeugdzorgregio’s en loketten gevormd, die de schakel zijn met de betreffende Centra voor Jeugd en Gezin. ‘Door de transitie van de jeugdzorg is een nieuwe situatie ontstaan en dat is duidelijk wennen voor alle partijen,’ aldus rechter Jos van Oijen, die samen met zijn collega Ina Slot het initiatief nam om de samenwerking te versterken. ‘Met deze regio’s hebben we afspraken gemaakt voor het organiseren van een pilot om de hulpverlening bij echtscheidingen en vergelijkbare zaken te stroomlijnen.’ De nieuwe rol van de gemeenten biedt hiertoe kansen. De betrokken partijen hebben op een symposium, dat donderdag plaatsvond in Bergen op Zoom, het belang hiervan nog eens onderstreept,’ aldus rechter Slot. Gemeenten en rechtbank werken hierin samen met de Raad voor de Kinderbescherming. De Raad voor de Kinderbescherming adviseert de rechter tijdens zittingen en is betrokken bij het hulpverleningstraject als daarin problemen ontstaan of dreigen te ontstaan.

De samenwerkingspartners hebben een werkproces ingericht en werkafspraken gemaakt waardoor de noodzakelijke hulpverlening voor kinderen en hun ouders direct en zonder wachttijden wordt gestart als de rechter dat gelast. Die doet dat bij conflictscheidingen, waarbij kinderen betrokken zijn, met instemming van de ouders. De gemeente is verantwoordelijk voor de financiering en de inzet van de (jeugd)hulpaanbieder. Om snel en adequaat hulp te kunnen bieden toetst de gemeente de noodzaak ervan niet langer van tevoren. De resultaten van de hulpverlening worden gerapporteerd aan de rechtbank en bij uitblijven van resultaat aan de Raad voor de Kinderbescherming, zodat actie wordt ondernomen indien nodig

De rechtbank Zeeland-West-Brabant behandelt per jaar zo’n 3200 echtscheidingen. De helft daarvan betreft een gezamenlijk verzoek van beide partners, waarvoor geen rechtszitting nodig is. Jaarlijks worden zo’n 900 complexe scheidingen op zitting behandeld. In 85% van deze zaken zijn kinderen betrokken. Ook jaren na een scheiding raken partners soms weer betrokken in complexe rechtszaken over gezag, hoofdverblijf van het kind of contact- en omgangsregelingen. De rechtbank heeft jaarlijks ongeveer 800 van dat soort zaken in behandeling.