Laden...

Christiaan Baardman

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksRechters > Bijzondere rechters > Christiaan Baardman

‘Ik moet het in een paar zinnen vertellen’

Christiaan Baardman, senior raadsheer bij het gerechtshof in Den Haag, duikt regelmatig onder in een duistere, digitale wereld. Hij is voorzitter van de cyberkamer bij het hof, die strafzaken over computercriminaliteit in hoger beroep behandelt. Daarnaast is hij coördinator van het Kenniscentrum Cybercrime, waar rechters terecht kunnen voor informatie over dit onderwerp. Baardman kan uren vertellen over botnets, het Tor-netwerk en spoofing. 'Maar ik ben een jurist, geen techneut', zegt hij. 'Toch wil ik in grote lijnen weten hoe het werkt en collega’s daarover informeren. Hoe kunnen wij deze zaken anders goed beoordelen?'

Computers spelen steeds vaker een rol bij misdaad. Niet alleen in high-tech crime, zoals hackers die dreigen universiteiten of gemeenten lam te leggen. Eind vorig jaar was het raak bij de Universiteit Maastricht en onlangs meldde de gemeente Hof van Twente dat zijn systemen waren gehackt. Ook traditionele delicten als diefstal, oplichting, belediging en kinderlokken (‘grooming’) worden via de computer gepleegd. Cybercrime komt in Nederland relatief vaak voor omdat hier veel servers staan en veel mensen op internet zijn aangesloten. 'Des te belangrijker is het dat rechters goed op de hoogte blijven van de razendsnelle ontwikkelingen op dit gebied', zegt Baardman, die daarom met twee anderen in 2009 het kenniscentrum startte.

Portret van Christian Baardman Christiaan Baardman

Digitaal bewijs

 'Collega’s vinden daar bijvoorbeeld een overzicht van de wetgeving en jurisprudentie en interessante artikelen over cybercrime en digitaal bewijs. Want daar gaat het over in de rechtszaal: waaruit bestaat het bewijs, is dat sluitend en is het wel rechtmatig verkregen? Wil je daar als rechter een vinger achter krijgen, dan moet je weten welke vragen te stellen. En dat kan alleen met basale kennis van hoe het werkt.'                   

 

 

Angsten en verlangens

Cybercrime is geen geïsoleerd hoekje op de misdaadkaart, benadrukt Baardman. Rechtszaken die hij in hoger beroep voorgelegd krijgt, gaan vaak over alledaagse criminaliteit. Alleen werkt het via de computer toch net even anders. 'Grooming bijvoorbeeld, waarbij volwassenen via een chatbox proberen af te spreken met minderjarigen, was vroeger alleen mogelijk door kinderen fysiek te benaderen. Mensen worden snel op het verkeerde been gezet doordat cybercriminelen heel geniepig inspelen op hun angsten en verlangens. Ze verzinnen elke keer iets anders. Zo leidt de uitbraak van het coronavirus tot een toename van cybercrime in de vorm van malafide websites en phishing mailtjes waarmee criminelen bijvoorbeeld je bankgegevens proberen te stelen.'

 

Kinderpornoverzamelaars

De computer heeft ook gevolgen voor de schaal waarop dingen gebeuren. 'Bezit van kinderporno, dat ging vroeger om een paar boekjes. Nu hebben mensen soms duizelingwekkende hoeveelheden foto’s en films op hun computer staan. Het gaat dan om verzamelaars die bepaalde series vol willen krijgen, alsof het om postzegels gaat.' Digitalisering roept nieuwe vragen op over strafbaarheid. 'Ben je strafbaar als je per ongeluk een kinderpornosite aanklikt, of is daar meer voor nodig? En wanneer wordt het via internet benaderen van minderjarigen een strafbaar feit? Zodra er concrete afspraken voor een ontmoeting zijn gemaakt, volgens de wet. Maar wat betekent dat precies? Wij verzamelen alle jurisprudentie die daarin de weg kan wijzen.'


 

Technische hoogstandjes

Technische hoogstandjes zoals botnets fascineren hem. 'Daarmee kunnen miljoenen computers worden ingezet om websites plat te leggen. Uit activistische motieven of bij wijze van afpersing: "Geef me een miljoen, anders kan je een cyberaanval verwachten".' Zulke technieken vinden hun oorsprong niet altijd in de criminaliteit. 'Ze worden vaak in de bovenwereld ontdekt, maar de onderwereld gaat ermee aan de haal' zegt Baardman. 'Het Tor-netwerk, dat mensen in staat stelt om vrijwel anoniem te communiceren, kennen we van dissidenten in landen met totalitaire regimes. Op die manier lopen zij geen gevaar als ze kritiek op het systeem uiten. Maar dit buiten criminelen ook uit.'

 

Bevoorrecht

Baardman gaat met zijn collega’s geregeld naar seminars en overlegt met deskundigen van het NFI, het Team High Tech Crime van de politie en het Nationaal Cyber Security Centrum. 'De techniek ontwikkelt zich dagelijks, dus gaan wij erop uit om bij te blijven', zegt hij. 'Het is een enorme klus, maar ik vind het razend interessant. Ik voel me bevoorrecht om met zo’n technisch, dynamisch en actueel stukje van het recht bezig te zijn.'