Tempel snapt dat 2 jaar jeugddetentie als maximale straf voor jongeren soms moeilijk te begrijpen is. ‘Maar het dient geen enkel doel om een kind 30 jaar op te sluiten, behalve dan een vorm van wraak. Het belangrijkste doel van jeugdrecht is voorkomen dat iemand nog een keer zoiets doet. Bij jongeren kan nog veel in positieve zin veranderen.’ Meestal is het niet zo dat jongeren die veroordeeld zijn voor moord of doodslag na 2 jaar alweer buiten staan, legt Tempel uit. Zij zitten vaak langer vast omdat ook de PIJ-maatregel (een soort jeugd-tbs) is opgelegd. 

Ook de straffen in ernstige verkeerszaken stuiten geregeld op onbegrip. ‘Het is soms moeilijk uit te leggen dat iemand een taakstraf krijgt na het veroorzaken van een dodelijk verkeersongeval. Maar het kan zijn dat een bestuurder een kleine fout heeft gemaakt, met helaas verschrikkelijke gevolgen. Dit soort zaken gaat gepaard met veel emoties bij de nabestaanden. Als rechtbank kun je het dan niet gauw goed doen.’ 

Valt een straf hoger uit dan de eis van justitie, dan vraagt dat ook om uitleg. Tempel vertelt over een automobilist met drank op, die in Middelburg een vader en zijn zoontje op de fiets aanreed. De slachtoffers raakten zwaargewond. ‘Een heftige zaak en een drama voor dat gezin.’ De rechtbank legde een celstraf op van 3 jaar – waarvan 6 maanden voorwaardelijk – omdat er sprake was van ‘roekeloos rijgedrag’; een juridische categorie waarvoor hogere straffen gelden. 

De uitspraak in een strafzaak is altijd openbaar en kan, na toestemming van de rechter, door de media worden gefilmd. Maar rechters beantwoorden geen vragen over hun eigen vonnis, dat doet de persrechter. ‘De rechter legt zijn beslissing uit in het vonnis. Wat daar staat, is bindend. Als hij of zij zich daarna laat interviewen en misschien net andere woord gebruikt, kan dat voor verwarring zorgen’, zegt Tempel. ‘Als persrechter vertaal ik het vonnis, zodat voor iedereen helder wordt wat erin staat. Daarvoor moet je de juridische dingen een beetje los durven laten, dat is best moeilijk. Maar anders kan je het in die korte tijd niet duidelijk maken.’ 

Als kinderrechter is Tempel gewend om beslissingen zo op te schrijven dat de kinderen om wie het gaat het begrijpen. Die ervaring helpt bij het uitleggen van zaken voor een groot publiek. Voordat ze journalisten te woord staat, oefent ze haar tekst hardop. ‘De eerste keer is het meestal te lang, of gebruik ik te veel mitsen en maren. 5 tot 10 zinnen, meer kan je niet kwijt voor de camera. Het is een kwestie van schrijven en schrappen.’ 

Ze schuift ook wel live aan in actualiteitenprogramma’s. Bij talkshows kan het lastig zijn om de inbreng van de Rechtspraak goed voor het voetlicht te brengen, heeft ze ervaren. Maar haar stem verheffen en andere gasten aan tafel onderbreken, doet ze liever niet. 

De laatste jaren worden steeds vaker tv-camera’s in de rechtszaal toegelaten. Een goede ontwikkeling, vindt Tempel. ‘Het is belangrijk om te laten zien wat onafhankelijke rechtspraak is en hoe het werkt. Jaren geleden hadden veel rechters nog hun reserves: moet dat nou, al die media-aandacht? Dat is voor een groot deel verdwenen.’ Dankzij trainingen zijn rechters er nu ook beter op voorbereid. ‘Op camera zien dingen er anders uit, daar moet je alert op zijn. Oudere opnames maken soms een wat chaotische indruk. Nu zijn er afspraken over de volgorde van binnenkomst en wordt een teken gegeven om gelijktijdig te gaan zitten. Dat geeft een beeld van orde, gezag en autoriteit, dat wil je uitstralen.’ 

Ook wordt er steeds vaker een voorleesvonnis gemaakt in begrijpelijke taal. ‘Ideaal zou zijn als rechters al hun beslissingen en de onderbouwing daarvan zo duidelijk formuleren dat pers en publiek het direct helemaal begrijpen. Dan is er geen persrechter meer nodig om het vonnis te vertalen.’