In 2006 heeft Exem 40% van de aandelen in Esperaza gekocht van Sonangol. Esperaza heeft een indirect belang van 15% in het beursgenoteerde Portugese olie- en gasbedrijf Galp. De uiteindelijke belanghebbende bij Exem is Dokolo en mogelijk zijn echtgenote Dos Santos, de dochter van de voormalige president van Angola. Dos Santos speelt een belangrijke rol in de zogenaamde Luanda Leaks, waarin corruptie onder het voormalig regime van Angola aan de kaak worden gesteld. Tegen Dokolo en Dos Santos lopen strafrechtelijke onderzoeken in Angola. Ook tegen de door Exem benoemde bestuurder van Esperaza loopt een strafrechtelijk onderzoek. Tegen Exem zelf is inmiddels, in Nederland, een strafrechtelijk onderzoek ingesteld. Op de aandelen van Exem in Esperaza is strafrechtelijk beslag gelegd.
Volgens Sonangol heeft Exem de aandelen in Esperaza niet rechtsgeldig verkregen en heeft Exem de koopprijs niet volledig voldaan. Bovendien zijn volgens Sonangol in 2017 door Esperaza een aantal ongeldige besluiten genomen, onder meer tot uitkering van dividend aan haar aandeelhouders. In die periode was Dos Santos Chairwoman of the Board van Sonangol. De besluiten zijn genomen vlak voordat zij uit die functie werd ontslagen. Sonangol stelt bovendien dat de verhoudingen binnen het bestuur van Esperaza (dat bestaat uit een door Exem benoemde bestuurder en twee door Sonangol benoemde bestuurders) zijn verstoord en dat Esperaza last heeft van de strafrechtelijke onderzoeken tegen haar bestuurder en tegen Dokolo en Dos Santos.

Het door de Ondernemingskamer bevolen onderzoek heeft betrekking op de besluiten van Esperaza in 2017. Die besluiten roepen vragen op over het beleid bij Esperaza. Ook de huidige situatie van Esperaza geeft aanleiding voor een onderzoek. De verdenkingen en strafrechtelijke onderzoeken tegen de bestuurder van Esperaza en tegen Dos Santos en Dokolo hebben negatieve gevolgen voor Esperaza. Daarnaast vindt de Ondernemingskamer de verhoudingen binnen het bestuur problematisch. De Ondernemingskamer heeft niet alleen een onderzoek gelast maar zij heeft ook de door Exem benoemde bestuurder geschorst en in zijn plaats een onafhankelijke derde benoemd en de aandelen van Exem onder beheer gesteld. Gevolg hiervan is dat, gedurende het onderzoek, Exem niet langer zeggenschap heeft over de gang van zaken binnen Esperaza.

De Ondernemingskamer ziet geen aanleiding een onderzoek te gelasten naar de koop van de aandelen door Exem in 2006 en de betaling van de koopprijs, omdat die kwesties tussen de aandeelhouders spelen en daarover ook al een arbitrageprocedure loopt.

ECLI:NL:GHAMS:2020:2474