Al eerder plaatste de Raad kanttekeningen bij het wetsvoorstel als geheel, waarbij ook werd gewezen op de risico's voor de rechtsbescherming. Naves: 'We zien dat deze ontwikkeling niet op zichzelf staat. Op meerdere thema's – zoals elektriciteitsprojecten en nu ook wonen – wordt het uitgangspunt van een rechtsgang in twee instanties steeds vaker losgelaten.' Daarom pleit de Rechtspraak voor de totstandkoming van een toetsingskader voor rechtsbescherming. Dat moet helder maken in welke gevallen het gerechtvaardigd is om hiervan af te wijken. Naves: 'Het is nodig dat wetgever en politiek hierover een principieel debat voeren. Niet telkens via ad-hocmaatregelen, maar met duidelijke beleidskaders die de rechtsstatelijke uitgangspunten bewaken. Het is moeilijk uit te leggen waarom een burger in de ene zaak wel en in de andere zaak niet in twee instanties mag procederen.'

Het gevolg van het voorgestelde amendement kan dus zijn dat partijen straks alleen nog bij de Raad van State in Den Haag in beroep kunnen gaan. Het is onduidelijk hoe de term 'woningbouwproject' moet worden uitgelegd, maar bij een ruime uitleg is het mogelijk dat een zaak over de verbouwing van een woning in Groningen of Maastricht straks in Den Haag wordt behandeld. 'Dat is onnodig belastend voor burgers en tast het draagvlak voor de rechtspraak aan,' legt Naves uit. 'Nu is het nog zo dat partijen eenvoudig naar een rechtbank in de buurt kunnen bij dit soort zaken en daar gehoord worden. Dat wordt gewaardeerd, ook als een partij geen gelijk krijgt.'

Lees hier de volledige reactie (pdf, 246,3 KB) van de Raad voor de rechtspraak op amendementen 24, 25 en 26 bij het wetvoorstel Versterking regie Volkshuisvesting.