Op dit moment zijn de gebouwen van de Rechtspraak vanwege de uitbraak van het coronavirus beperkt toegankelijk en is publiek nog niet welkom. Naves: ‘Dat doet een organisatie met openbaarheid als kernwaarde pijn, maar het moet nu even zo. Maar het betekent niet dat er geen recht wordt gesproken. Verre van dat. De rechtsstaat kan niet op pauze.’

De Rechtspraak zet alles op alles om zoveel mogelijk van de 1,5 miljoen rechtszaken per jaar toch door te laten gaan. Door de inzet van hulpmiddelen als telehoren en Skype kan de rechter toch uitspraak doen in duizenden zaken per week, zo’n 80 procent van het normale aantal. Het aantal en het soort zaken dat kan worden behandeld, wordt zo snel mogelijk uitgebreid. Naves: ‘Iedereen in onze organisatie is zich bewust van de grote persoonlijke en maatschappelijke impact die uitstel van een rechterlijke beslissing kan hebben.’

Het gaat volgens de voorzitter van de Raad niet alleen om de directe gevolgen van een rechtszaak voor individu en samenleving, maar ook om het belang van openbare rechtspraak in het algemeen. ‘Openbare rechtspleging stond al onder hoogspanning. Geen virus doet de gewelddadige dood van advocaat en rechter-plaatsvervanger Derk Wiersum op 18 september vorig jaar vergeten. De dood van deze geliefde en gedreven professional is niet alleen voor zijn naasten onvoorstelbaar pijnlijk, het heeft ook de samenleving doen wakker schrikken. Leren omgaan met dreiging is onvermijdelijk geworden. Dat raakt openbare rechtspraak in de kern. We zagen ons genoodzaakt om soms aan pers en publiek beperkingen op te leggen. Uit veiligheidsoverwegingen en met pijn in het hart.’

De huidige omstandigheden hebben volgens Naves onherroepelijk gevolgen voor de langetermijnplannen van de Rechtspraak. ‘Deze moeten worden bijgesteld en toekomst anders worden ingekleurd. Maar voor nu richten we ons op 1 ding: zorgen dat Nederland ook in tijden van mondiale crisis kan rekenen op professionele, onpartijdige en onafhankelijke rechtspraak. Op de schouders van de Rechtspraak rust een grote verantwoordelijkheid. Juist nu. Wij zijn de hoeder van het recht en kunnen de samenleving de rust en het vertrouwen geven dat, wat er ook gebeurt, de rechtsstaat bij ons in goede handen is. Zo maken we samenleven mogelijk.’

Zie ook:

• Vorig jaar anderhalf miljoen rechtszaken behandeld
• Jaarverslag Rechtspraak 2019