Five Guys heeft zijn oog laten vallen op een pand in de Reguliersbreestraat, maar dat wil de gemeente Amsterdam niet. Op die plek mogen geen horecabedrijven komen die ‘op gemaksvoeding gerichte, eenvoudige en snel bereide etenswaren verstrekken’ - de zogenoemde horeca 1 categorie. In dit pand is alleen plaats voor horeca 4, en dat zijn restaurants. Five Guys zou zijn deuren overigens openen recht tegenover Burger King en bijkans naast McDonald’s. Maar Five Guys kan het dus vergeten. Geheel ten onrechte, vindt Five Guys. De fastfood-concurrenten zitten immers ook op horeca 4 plekken, en bovendien is Five Guys niet van de snelle hap, maar van de burger op hoog niveau.

Five Guys staat op een exploitatievergunning en heeft bezwaar gemaakt tegen de weigering van de burgemeester om die te geven. Het pand is aantrekkelijk, en straks grijpen ze mis. Om dat risico te beperken, vragen ze om een voorlopige voorziening. Rechter Peter Knol mag vandaag in de Zuidzaal van het Amsterdamse gerechtsgebouw uitmaken of de hamburger van Five Guys een snelle hap is, of van het restaurantsoort. Huisjurist van de gemeente Amsterdam Ewoud Slot vindt de burger een snelle hap. ‘We hebben voor het centrum een interne richtlijn opgesteld met kenmerken voor de horecacategorieën om grensgevallen te kunnen duiden’. ‘En is Five Guys zo’n grensgeval?’, vraagt de voorzieningenrechter. Jurist Slot is onverbiddelijk: ‘Door het bedrijfsplan, menu en de uitstraling is Five Guys het schoolvoorbeeld van een fastfoodrestaurant.’ Helemaal niet, reageert advocaat Raoul Meester van Five Guys. Five Guys is in alles anders dan de fastfoodburen. ‘De burgers van Five Guys zijn om te beginnen gezonder dan die van McDonald’s’.

Ze zijn niet van de snelle hap en alleen al daarom hoort Five Guys niet thuis in de 1e horeca-categorie. ‘Wij identificeren ons niet met fastfood. Eten bij Five Guys is een ervaring. Iedere hamburger wordt vers bereid. We zijn drie keer duurder dan de concurrenten’, zegt Natalie van der Laan van Five Guys Enterprises Nederland. Omdat de Amerikanen er veel voor over hebben om in de Reguliersbreestraat te kunnen bivakkeren, wil de keten voor deze ene keer afwijken van zijn ijzeren formule. Five Guys in Amsterdam wordt uniek. ‘We creëren 60 zitplaatsen en we bedienen ook aan tafel. We maken een bar waaraan mensen op hun hamburgers kunnen wachten. Als klanten in het restaurant met bestek van echt servies willen eten, dan zorgen we daarvoor’, belooft Van der Laan.

Gemeentejurist Ewoud Slot lijkt niet bijster onder de indruk van de toenaderingspogingen van Five Guys. Toch wil rechter Knol bekijken of Five Guys en de gemeente samen een definitieve oplossing kunnen vinden. Dat is vaker de inzet van de rechter: de kemphanen met elkaar verzoenen en een (tijdelijke) oplossing van de rechter voorkomen. Een gesprek lijkt volgens de rechter niet kansloos, immers: ‘Five Guys hecht erg aan deze prominente locatie. Ze willen Amsterdam anders inrichten en daarvoor is binnen het bedrijf kennelijk ruimte.’ Advocaat Meester van Five Guys begrijpt wat hem te doen staat. Hij trekt zich met de Five Guys-vertegenwoordigers terug op de gang om te bespreken wat Five Guys nog meer kan en wil doen om de gemeente tevreden te stellen. ‘En dan zou het verstandig zijn als mijnheer Slot in de buurt rondloopt’, adviseert de rechter. ‘Dan kan meteen worden overlegd’.

Terug in de Zuidzaal, neemt advocaat Meester namens Five Guys het woord. ‘Wij kunnen voldoen aan de eisen. We hebben de punten doorgenomen met de gemeentejurist. Maar zijn reactie is vooral: ook als je op ieder punt voldoet, dan nóg is het niet gezegd dat je de vergunningen krijgt. Niet alleen omdat er meer criteria kunnen zijn, maar ook omdat de politiek zich ermee gaat bemoeien.’ Het is waar, ook als Five Guys op basis van het bestemmingsplan het predicaat restaurant krijgt, ‘en we zitten daar nu ver vanaf’, zal de politiek zijn zegje willen doen, waarschuwt gemeentejurist Ewoud Slot. ‘Five Guys is een fastfoodketen en in het kader van het Pact Gezond Gewicht zullen politici daar iets van vinden. Wat je er juridisch ook van mag denken, zo’n vergunning zal niet puur ambtelijk worden afgetikt.’

Voorzieningenrechter Knol trapt op de rem: ‘Je kunt er een heleboel bijhalen, maar als Five Guys bereid is om het bedrijfsplan aan te passen voor categorie 4, dan zou dát het kader moeten zijn. Als het horeca 4 kan worden, dan is het horeca 4. Daarmee wordt dan voldaan aan het bestemmingsplan en dat is volgens de besluiten de enige belemmering.’ Dat is zo, beaamt gemeentejurist Slot. ‘De politieke discussie staat los van de vergunningverlening’. De rechter is blij met deze toelichting, ‘want de strekking van deze argumenten was mij niet helemaal duidelijk en Five Guys ook niet’.

Five Guys wil praten, de gemeente ook wel, maar Five Guys wil nog steeds graag dat de rechter als stok achter de deur een uitspraak doet. Dat kan, maar het is de vraag of Five Guys dat moet willen, waarschuwt rechter Knol. ‘Een uitspraak is voor de 1 een stok achter de deur, maar voor de ander wellicht een stok op het hoofd. Als ik uitspraak doe, heeft in ieder geval 1 partij een betere onderhandelingspositie, en er is geen garantie dat u dat bent.’ Advocaat Meester en Van der Laan van Five Guys Enterprises fluisteren wat tegen elkaar, waarna de advocaat zegt: ‘We hebben toch liever dat u de behandeling van onze verzoeken opschort, zodat we met de gemeente kunnen praten. We zouden gebaat zijn bij een paar regels in het proces-verbaal waarin u de juridische en ruimtelijke kaders van het gesprek van vandaag met de gemeente weergeeft. Ik loop al langer mee in Amsterdam en ik ben bang dat de gemeentejurist intern zijn neus stoot. We staan dan bij voorbaat met 0-1 achter.’

Five Guys en de gemeente krijgen het verslag van de zitting, dus iedereen kan lezen wat is besproken, meldt rechter Knol. Maar piketpalen wil hij niet slaan. ‘De wettelijke kaders en de vereisten zijn u bekend. Het gesprek moet zo open mogelijk zijn. Daar hoef ik de gemeente niet op te wijzen.’ De rechter schorst de behandeling. ‘Ik hoor in ieder geval begin juni of u er uitkomt of niet. Lukt dat niet, dan is er bij de bezwarencommissie van de gemeente Amsterdam waarschijnlijk al een hoorzitting over uw zaak geweest. We zullen uw verzoek dan verder op zitting bespreken. Mocht er dan al een beslissing op uw bezwaren zijn genomen door de gemeente, dan beoordeel ik uw verzoek alsof het is ingediend tijdens het beroep tegen die nieuwe beslissing.’