‘Ik hoorde de boom kraken. Ik dacht dat ik nog een minuut te leven had, dus ik moest uit de auto. Dat lukte niet, want de deuren waren er niet meer. Ik ben tussen de stoelen naar achteren geklommen en via de achterklep uit de auto gevallen. Ik weet niet meer wat er daarna is gebeurd. De neurochirurg in het VU medisch centrum zei dat ik een enorm risico had genomen, maar zij begreep ook dat ik dood was geweest als ik was blijven zitten.’

De eerste wervel van zijn wervelkolom blijkt gebroken en zijn schedel (inmiddels weer normaal) is na het ongeluk ingedeukt. ‘Ik heb nog 3 maanden rondgelopen met een harde kraag.’ Ton moet nog iedere dag oefeningen doen en heeft last van zijn nek als hij voor zijn werkgever van hot naar haar is gevlogen. Verder gaat het goed, maar de nachtmerrie in het Amsterdamse Bos spookt nog dagelijks door zijn hoofd. ‘Ik wil ervan af en ik wil dat de gemeente haar verantwoordelijkheid neemt’, zegt Ton tegen kantonrechter Bakker in de Van Royenzaal in het Amsterdamse gerechtsgebouw. ‘Want dit mag niemand overkomen. De gemeente moet hiervan leren en haar zorgplicht serieus nemen’, aldus Ton. En dat doet de stad niet, meent hij. 5 maanden voor het ongeluk hadden inspecteurs geadviseerd de boom te vellen, maar dat was niet gebeurd. Amsterdam verzaakte kortom haar zorgplicht, is daarmee verantwoordelijk voor het ongeluk en moet opdraaien voor de materiële en vooral immateriële schade; iets meer dan 10 duizend euro.

De gemeente heeft inderdaad een verhoogde zorgplicht voor bomen tot 20 meter van de weg, ook in het Amsterdamse Bos. Die plicht heeft ze serieus genomen, weet huisadvocaat Imaalitane van de gemeente Amsterdam. ‘De bomen langs de weg worden jaarlijks visueel gecontroleerd', zegt zij. 'De bewuste boom had een veladvies, net als 1.070 andere bomen in het Amsterdamse Bos, en zou bij de eerstkomende onderhoudsronde worden gekapt. Uit voorzorg, niet omdat het urgent was. Want dan was de boom gemarkeerd en heel snel geveld.’

Als de bomen langs de Nieuwe Meerlaan jaarlijks worden gecontroleerd, dan zou Tons gemachtigde Van Hutten wel willen lezen wat al die jaren is gerapporteerd over déze boom. ‘Want nu kunnen we niet zien of de boom ook echt is geïnspecteerd. De boom stond sinds 2009 scheef en al die tijd heeft de gemeente niets ondernomen, ook niet toen inspecteurs in de winter van 2014 adviseerden om hem te vellen. Als een boom veilig is, zoals de gemeente stelt, dan ga je hem toch niet vellen?’

Een inspectierapport over de laatste jaren is er niet, reageert advocaat Imaalitane. Dat is financieel en praktisch ondoenlijk. ‘Er staan 200 duizend bomen in het Amsterdamse Bos. Er wordt alleen een rapport opgesteld als een boom geveld of gesnoeid moet worden.’ De advocate ging er overigens vanuit dat Ton met zijn Volvo tegen de omgekiepte boom was áángereden en niet dat de boom op zijn auto was gevallen. ‘Het is erg dat u dat zegt’, reageert Ton geschrokken. Hoe kan iemand die zich in de zaak heeft verdiept die indruk hebben? De foto’s in het dossier spreken toch boekdelen?

Dat de boom op 13 mei 2014 op Tons auto viel, zou erop kunnen wijzen dat hij niet in orde was, oppert kantonrechter Bakker. Advocaat Imaalitane wijst die suggestie van de hand: ‘De boom is onderzocht en er werd geen ziekte gevonden', zegt ze. 'Aan de stam werden geen gebreken geconstateerd. De kroon richtte zich weer op. De wortelaanzetten waren goed verdeeld over de omtrek. Daarmee compenseerde de boom zijn scheefstand. Een gezonde boom kan scheef staan. De inspecteurs hadden in januari net zo goed kunnen adviseren om hem niet te vellen.’

Realiseert gemachtigde Van Hutten zich dat de ‘lat hoog ligt’ als het gaat om de aansprakelijkheid van een gemeente bij het omvallen van een boom, vraagt rechter Bakker. ‘Dat begrijp ik’, zegt hij, ‘zolang de gemeente haar zorgplicht nakomt. We hebben het hier niet over letselschade door dennenappels, maar over het neervallen van een zieke boom, waarvan de gemeente wist dat hij ziek was.’ De partijen staan lijnrecht tegenover elkaar, maar zouden ze tóch niet tot elkaar kunnen komen? vraagt rechter Bakker. Waarom niet? Iedereen de gang op, wat heen-en-weer-geloop. En? ‘We zijn er niet uitgekomen’, aldus advocaat Imaalitane.

De kantonrechter doet een maand later uitspraak, op de kop af 2 jaar na het ongeluk in het Amsterdamse Bos, en constateert ‘dat de gemeente ten aanzien van de boom heeft gedaan wat van haar in de gegeven omstandigheden verwacht mocht worden.’ De gemeente Amsterdam heeft voldaan aan haar zorgplicht, aldus kantonrechter Bakker, en niet onrechtmatig gehandeld jegens Ton. Ze wijst de vorderingen af en veroordeelt Ton in de proceskosten.