Mevrouw W. voert al jaren meeuwen in haar achtertuin. Tot groot ongenoegen van haar buurman, mijnheer B. Hij heeft schoon genoeg van het meeuwengekrijs en wil dat de gemeente Velsen mevrouw W. tot de orde roept. De gemeente schrijft op haar website dat meeuwen ‘krijsen, de straat bevuilen, vuilniszakken openpikken en eten roven’, maar dat ze daar weinig aan kan doen. 2 jaar geleden werd het voederverbod uit de algemene plaatselijke verordening (APV) geschrapt. Een verbod leidt volgens de gemeente ‘in de praktijk niet tot minder meeuwenoverlast omdat het slecht te handhaven is.’

Mijnheer B. heeft het gemeentebestuur van Velsen gevraagd zijn buurvrouw tot de orde te roepen. Het college heeft hem laten weten dit niet te doen. Tegen dit besluit heeft mijnheer B. bezwaar gemaakt, maar hij kan de voorzieningenrechter in de tussentijd altijd vragen in te grijpen en de gemeente te dwingen om te handhaven. Dat verzoek deed hij begin juli, en eind juli zit hij al in zaal A van het Haarlemse gerechtsgebouw in de Jansstraat tegenover de voorzieningenrechter. Samen met een buurman, 2 medewerkers van de gemeente én met de meeuwen voerende buurvrouw.

‘Fijn dat u bent gekomen. U kunt reageren en uw visie geven op wat er speelt’, zegt voorzieningenrechter Janse van Mantgem tegen mevrouw W. ‘De vraag die voor de hand ligt: wilt u stoppen met het voeren van de meeuwen?’ Eerst moet de buurvrouw iets van het hart. Ze houdt de IJmuider Courant op. ‘Mijnheer is een lastercampagne tegen mij begonnen. Dit is de krant van vandaag. Een hele pagina. Met een foto van een meeuw bij een vistent. Het is op de radio geweest, er stond een journalist in de tuin met geluidsapparatuur. Ik ben het helemaal zat. De buurvrouw dit, de buurvrouw dat. Als hij daarmee doorgaat, dien ik een klacht tegen hem in.’

De voorzieningenrechter pakt de draad weer op. ‘Hoe lossen we dit probleem op?’ De buurvrouw: ‘Mijnheer heeft een probleem met 2 meeuwen; 1 meeuw landt op mijn tuintafel en de ander wacht af. Als ik een gekookte aardappel overheb, dan gooi ik die naar hem toe en dan is-ie gelijk weg. Er blijft niets liggen voor kraaien of muizen. Mijnheer zegt dat hij last heeft van meeuwen, maar hij heeft overal last van: van kraaien, eksters, katten, ratten en van muizen. En eigenlijk is dat allemaal mijn schuld.’ De rechter: ‘U wilt niet stoppen met het voeren van de meeuwen?’ ‘Waarom zou ik? Ik doe toch niets verkeerd? Dat vindt de gemeente ook.’ De rechter: ‘Het is niet verboden om te voeren, maar u mag ook geen overlast veroorzaken. Mijnheer zegt dat hij overlast ervaart van het voeren van de meeuwen.’ De buurvrouw: ‘Mijnheer zegt rust te willen, maar zijn buren maken enorme herrie. De buurvrouw scheldt de hele buurt bij elkaar. Daar heeft hij dan geen last van?’

De heibel over de meeuwen staat niet op zich. ‘Er is een geschiedenis. Dit speelt al 20 jaar, hè?’, zegt mevrouw W. Er is bijvoorbeeld een heg die mijnheer B. en mevrouw W. tezamen hebben neergezet. ‘Ik vloog voor mijn werk, en telkens als ik terugkwam had hij de heg gesnoeid. Weg privacy. Waarom doe je dat? Doe het in overleg.’ ‘Ik dacht: misschien is dit probleem op te lossen, maar die poging is mislukt. Er speelt veel meer’, concludeert rechter Janse van Mantgem. Die heg, daar wil mijnheer B. toch wel wat over zeggen. ‘Je moet snoeien om een dichte haag te krijgen. Zo doe je dat. En dan wordt mevrouw boos.’

Terug naar de meeuwen. ‘Denkt u dat het gaat helpen als ik een uitspraak doe?’, vraagt de rechter aan mijnheer B. ‘Of het gaat helpen?’ De rechter: ‘Ja, voor de verstandhouding tussen u beiden.’ ‘Dat weet ik niet’, antwoordt mijnheer B. ‘De verstandhouding is al lang slecht. Er moet nu hoe dan ook een doorbraak komen. Als er niks gebeurt, dan gaat het fout. Ik heb 12 instanties om hulp gevraagd. Ze kijken allemaal naar de gemeente, en die doet niets.’ ‘Dat is heel zielig’, reageert mevrouw W. ‘Mijnheer maakt er kennelijk zijn dagbesteding van om tegen alles en iedereen te procederen.’ De rechter: ‘Zo maakt u het weer erger, ik probeer er juist doorheen te prikken. Is het niet veel beter om elkaar via mediation beter te begrijpen?’ Mevrouw W. ‘Ik ben bang dat we dat stadium voorbij zijn. Ik belde vanochtend met de wijkagent. Die zei tegen mij: “Ik vind het een bokkenlul, ik ben er klaar mee.” Zo ligt het dus.’

Mijnheer B. wil bemiddeling wel proberen, maar betwijfelt ‘of het effect heeft’. Mevrouw W. ziet er niets in. ‘Het kan vervelender worden door een uitspraak’, benadrukt de voorzieningenrechter. ‘Maar het is al vervelend’, reageert de buurvrouw. ‘Laatst zat een meeuw op mijn parasol, wordt er met een laserpen op hem gericht. Een andere meeuw heeft een schampschot met hagel tegen zijn hoofd gehad.’ Maar juist omdat er tussen de IJmuidense buren zo veel meer speelt, is de rechter ervan overtuigd dat een uitspraak alleen over de meeuwen niets zal helpen. ‘Een uitspraak over de meeuwen is hier helemaal niet adequaat.’

Dat vindt de gemeente Velsen ook. ‘We hebben geen direct belang, maar de gemeente trekt zich wel iets aan van de situatie. Het grote punt is: de gemeente heeft niet het instrumentarium om iets aan de meeuwen te doen, maar we willen wel escalatie voorkomen. Daarom doen we het aanbod om een mediationtraject te starten. De gemeente heeft eigen mediators’, aldus de gemeentejurist. Een goed voorstel, vindt de rechter, ook omdat zo’n bemiddelaar dan wordt betaald door de gemeente. ‘Dat scheelt u in de kosten.’ Overigens wel jammer dat de gemeente niet eerder met het aanbod is gekomen, ‘maar beter later dan nooit’, aldus de rechter. ‘Misschien zijn een paar sessies genoeg, misschien duurt het langer, maar u moet het gewoon proberen.’ Mevrouw W. gaat schoorvoetend akkoord.

De gemeente organiseert de mediation, maar zal er geen rol in spelen, verzekert de voorzieningenrechter de 2 kemphanen. ‘Het gaat erom dat u elkaar beter leert begrijpen en rekening houdt met elkaars situatie. Niet alleen over de meeuwen, maar over meer dingen die u dwarszitten.’ Met mediation komt aan de gerechtelijke procedure overigens geen einde, voegt rechter Janse van Mantgem eraan toe. ‘Deze afspraak zet ik even op papier, zodat ik het dossier niet uit het oog verlies. Want de deur gaat niet dicht. Als u uiteindelijk toch een uitspraak wilt van de voorzieningenrechter, dan komt u terug. Maar weet wel: met een uitspraak is altijd 1 partij niet blij. Er blijft wrevel.’

Lees hier meer 'Op de Rol'-verhalen.