Laden...

Marchien Holtrop

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksRechters > Bijzondere rechters > Marchien Holtrop

Een tweede kans voor mensen met grote schulden

Een bon voor een verkeersovertreding of een boete voor een te laat teruggebracht bibliotheekboek als je al diep in de schulden zit? Dat vindt insolventierechter Marchien Holtrop echt niet kunnen. En wat zij vindt, is belangrijk voor de mensen die voor haar verschijnen. Zij hebben vaak al jaren onoverkomelijke schulden bij verschillende schuldeisers en hebben met hulp van de gemeente geprobeerd eruit te komen. Als dat mislukt, vraagt de gemeente schuldsanering aan bij de rechter. Wie wordt toegelaten tot die Wsnp-regeling (wettelijke schuldsanering natuurlijke personen) weet dat na 18 maanden zijn schulden worden kwijtgescholden. Maar in die jaren moet wel zoveel mogelijk worden afgelost. Dat betekent dat de ‘saniet’ – zo noemen rechters iemand in de schuldsanering – van heel weinig geld moet rondkomen. Hij moet zo veel mogelijk sparen om de schulden af te lossen, hij moet zijn best doen om een fulltime baan te vinden (als hij daartoe lichamelijk in staat is), hij moet de bewindvoerder informeren en hij mag geen nieuwe schulden maken.

Portret van Marchien Holtrop Marchien Holtrop

Wel of niet

Als Holtrop moet beslissen of degene die bij haar op zitting komt in de schuldsanering mag, zijn voor haar 2 vragen van belang: ‘Zijn er de afgelopen 3 jaar geen verwijtbare schulden gemaakt? En is deze persoon er echt klaar voor? Mensen moeten zich helemaal op die regeling kunnen storten. Er moet bijvoorbeeld geen gedoe zijn met een ex over kinderen. Regel dat eerst en kom daarna terug, zeg ik dan.’ Bij mensen in de bijstand kijkt ze hoe lang ze aan het solliciteren zijn. Deden ze al langer hun best of pas sinds de aanvraag voor schuldsanering? En bij mensen met psychische problemen vraagt ze altijd of ze al bezig zijn met een behandeling. ‘Mensen moeten echt in staat zijn hun eigen zaakjes te regelen. Voor veel mensen is het bijvoorbeeld al een enorme stap om achter een computer te gaan zitten en met DigiD in te loggen om huur- of zorgtoeslag aan te vragen. Als ze dit niet kunnen, moeten ze zelf hulp inschakelen.’ Sanieten krijgen tijdens het WNSP-traject namelijk wel een bewindvoerder toegewezen, maar die controleert de naleving van de verplichtingen en is er dus om het belang van de schuldeisers te dienen.

 

 

Rechter-commissaris

Holtrop heeft als insolventierechter 2 rollen. Als rechter op zitting neemt ze beslissingen, bijvoorbeeld over of iemand in de schuldsanering mag of dat een bedrijf failliet verklaard wordt. Als rechter-commissaris is ze toezichthouder bij een faillissement of schuldsanering. Bij faillissementen van grote bedrijven, zoals de pier van Scheveningen of het Ruwaard ziekenhuis, belt ze dan regelmatig met de curator om te horen hoe het ervoor staat. Bij sanieten zijn het de juridisch medewerkers die de dossiers behandelen. ‘Pas als er iets ongebruikelijks is, word ik erbij geroepen.’

 

Niet onmenselijk

Het komt ook voor dat een bewindvoerder haar zelf tussendoor belt. Soms is dat onverwacht snel. 'Ik werd ooit na een maand al gebeld: een man had zijn bewindvoerder bedreigd. Hij werd onmiddellijk uit de schuldsanering gezet.’ Die beslissing nam Holtrop overigens niet zelf, dat deed een collega-rechter. De gedachte daarachter is dat een rechter-commissaris toezichthouder is en in die rol niet dit soort drastische beslissingen mag en kan maken. Over kleinere veranderingen, zoals het stopzetten van de inspanningsverplichting om te solliciteren als een saniet zwanger is of een ongeluk heeft gehad, kan ze als rechter-commissaris wel zelf beslissen. Ook als er iets verandert in het budget is haar toestemming voldoende. ‘Stel, een gescheiden man met kinderen kan van een klein kamertje naar een appartement doorstromen, maar gaat daardoor meer huur betalen. Dan moet ik beslissen of dat mag. Meestal sta ik dat toe. Het is geen onmenselijke regeling.’ 

 

Meer te verliezen

Wie denkt dat alleen mensen met een uitkering om schuldsanering vragen, heeft het mis. ‘Jong, oud, hoogopgeleid, laagopgeleid, alle soorten mensen komen hier voorbij. In de volkswijken van Den Haag gaat armoede vaak over van generatie op generatie en zitten de overbuurman en de bovenbuurman ook in de schuldsanering. Bij hoogopgeleiden gebeurt het vaker na een scheiding, verlies van een baan of het faillissement van een eigen bedrijf.’ Bij die laatste groep zijn de schulden vaak hoger. ‘Ze hebben veel meer te verliezen: een groot huis in Wassenaar bijvoorbeeld dat verkocht moet worden, de kinderen die van de hockeyclub moeten en hun sociale omgeving kwijtraken, het hele leven van zo’n gezin raakt helemaal ontregeld. Het gezichtsverlies is in die kringen veel groter. Die mensen moeten daarom een hogere drempel over voordat ze erkennen dat ze hulp nodig hebben.’

 

Wal en schip

Volgens Holtrop neemt het aantal Wsnp-zaken in aantal af de laatste jaren. Maar of dat ook betekent dat er minder mensen met schulden zijn, betwijfelt ze. ‘De situatie van sanieten is complexer geworden en de maatschappij ook. Ik heb eerlijk gezegd het idee dat er steeds meer mensen zijn die tussen wal en schip belanden.’ Het is daarom nooit prettig om een schuldsanering af te wijzen, in sommige gevallen zelfs heel moeilijk, ook al is het de juiste beslissing. ‘Ik herinner me een vrouw die op de zitting vertelde dat ze haar zoontje had verzekerd dat het deze keer echt goed zou komen, waarop hij tegen haar had gezegd “maar dat zeg je altijd, mama.” Dat vond ik hartverscheurend.’

 

Schone lei

Des te mooier is Holtrops werk als het een saniet wel lukt om 18 maanden door te zetten en zich aan de verplichtingen te houden. En dat is bij het overgrote deel zo. ‘Vroeger kwamen de mensen dan naar de zitting en kregen ze die ‘schone lei’ van ons, een mooi moment. Tegenwoordig gebeurt dat voor het grootste deel schriftelijk. Toch hoop ik dat de mensen die de schone lei krijgen in die 18 maanden iets hebben meegekregen waardoor ze in de toekomst niet opnieuw in de schulden belanden.’

Een beknopte versie van dit artikel verscheen eerder in het magazine Rechtspraak.