De rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges (Centrale Raad van Beroep en College van Beroep voor het bedrijfsleven) publiceren perslijsten. Het zijn veelal wekelijkse overzichten van de geplande zittingen per rechtsgebied met een korte beschrijving van elke zaak. De perslijsten verschijnen minimaal een week voorafgaand aan de zitting en blijven na de zitting een week beschikbaar. Let op: na het publiceren van de perslijsten kunnen er zittingen worden toegevoegd of ingetrokken.

Bij het accrediteren als journalist kunt u vragen om kosteloos toegang te krijgen tot een beveiligde omgeving waar de perslijsten staan (bent u geaccrediteerd en heeft u nog geen toegang tot de perslijsten, dan kunt u een e-mail sturen naar perslijst@rechtspraak.nl en vragen om toegang). 

Deze toegang is praktisch als u regelmatig over rechtszaken publiceert. Doet u eenmalig verslag van een rechtszaak, dan kunt u informatie over die zaak opvragen bij de betreffende rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college. 

Voorwaarden 

Als u toegang vraagt tot de perslijsten (en geaccrediteerd bent) heeft u kennis genomen van de inhoud van de persrichtlijn; u gaat akkoord met de volgende voorwaarden:

• De perslijsten zijn alleen bestemd voor de uitoefening van uw beroep als journalist (perslijsten zijn niet toegankelijk voor anderen).
• De perslijsten zijn onder embargo totdat de zaak op de openbare zitting aan de orde is gesteld.
• U verklaart met uw aanvraag dat u bij het gebruik en publicatie van de informatie de privacy van alle betrokkenen respecteert.
• Tijdens en na de zitting geldt nog steeds dat u geen tot personen herleidbare gegevens mag publiceren, geen eigen opnames mag maken van ter inzage gelegde documenten en deze documenten niet mag kopiëren en/of verspreiden. 

De toegang tot de perslijsten is mogelijk zolang u een geldige perskaart of lidmaatschap heeft.

Agenda bekende rechtszaken

Bij de bekende rechtszaken kunt u in de agenda zien of de volgende zittingsdatum al bekend is.

Perslijst Hoge Raad

In de perslijst van de Hoge Raad ziet u het overzicht van zaken met veel belangstelling en waarvoor een cassatieberoep is ingesteld.

Tijdens de zitting mag u schriftelijk verslag doen door tekstberichten (een liveblog) te schrijven op uw laptop of ander mobiel apparaat en te versturen als het geluid van het apparaat is uitgeschakeld. 

Bent u geaccrediteerd of komt u mee onder de verantwoordelijkheid van een geaccrediteerde journalist, dan mag u tijdens een openbare zitting tekeningen maken vanaf de (beschikbare) aangewezen plaatsen voor tekenaars. 

Is er drukte verwacht vanwege veel media-aandacht voor een zaak, bijvoorbeeld bij bekende rechtszaken en/of op extra beveiligde zittingslocaties? Dan kan het zijn dat u zich wel moet aanmelden. Kijk op de pagina van de rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college waar de zitting plaatsvindt of u zich moet aanmelden.

Bent u geaccrediteerd als journalist, dan kunt u aangeven dat u beeld- en/of geluidsopnamen wilt maken tijdens de zitting. Ook kunt u een verzoek indienen of u in het gebouw van een rechtbank, gerechtshof of bijzonder college opnamen kunt maken. Zonder de toestemming mag dit niet.

Op tijd melden

Bij de afdeling communicatie van de rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college waar u de camera- en/of geluidsopnamen wilt maken, geeft u aan dat u opnamen wilt maken. Meld het op tijd: uiterlijk om 12 uur op de werkdag vóór uw bezoek (vanwege de benodigde voorbereidingstijd). De contactgegevens vindt u op de perspagina van de rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college.

Belangrijk om te weten:

• Bij een zitting/uitspraak met veel camera-aanmeldingen spreekt de afdeling communicatie van de rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college meestal een poolregeling af. Dan maakt 1 medium de opnamen en kunnen anderen de beelden afnemen. De afdeling communicatie maakt afspraken met journalisten over de invulling van de poolregeling. Het medium dat de poolregeling verzorgt, is ervoor verantwoordelijk dat de afnemers van de opnamen bekend zijn met de afspraken over het gebruik ervan.
• Geef duidelijk aan bij welke zitting u opnamen wilt maken, welke opnamen dit zijn en de namen van de verslaggevers die aanwezig zijn bij de zitting.
• Gaat u opnamen maken, dan mag u in principe beeld- en geluidsopnamen maken vanaf het moment dat de rechter de zittingszaal binnenkomt totdat de rechter de zitting onderbreekt, schorst of sluit. U mag de opnamen maken van de professionele procesdeelnemers: rechters, griffiers, bodes, officieren van justitie, advocaten en andere procesvertegenwoordigers. En ook van deskundigen, tolken, een deurwaarder of een reclasseringsmedewerker.
• U mag geen opnamen maken van niet-professionele procesdeelnemers (natuurlijke personen als procespartij, verdachten (diens stem mag wel, soms vervormd), slachtoffers, getuigen en vertegenwoordigers van rechtspersonen die partij zijn) tenzij zij daarvoor toestemming hebben gegeven die bekend is bij de afdeling communicatie van de rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college, en de rechter het niet verbiedt.
• U mag geen opnamen maken van de behandeling van de persoonlijke omstandigheden van verdachten en verklaringen van slachtoffers tenzij zij daarvoor toestemming hebben gegeven die bekend is bij de bij de afdeling communicatie van de rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college.
• U mag geen opnamen maken van het publiek in de zittingszaal of van bezoekers in het gebouw.
• In de Persrichtlijn (pdf, 379,2 KB) ziet u per soort zaak op welke momenten u beeld- en/of geluidsopnamen kunt maken. Ook vindt u hierin andere regels voor beeld en geluid.
• In uitzonderlijke gevallen kan de rechter het maken van beeld- en geluidsopnamen van (delen van) de zitting verbieden. De rechter geeft aan waarom dit is. Hierbij weegt de rechter het belang van de openbaarheid af tegen een aantal andere belangen (zie hiervoor de Persrichtlijn (pdf, 379,2 KB)).

De meeste locaties van rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges hebben een perskamer waar u als journalist kunt werken. Kijk bij de persinformatie van de betreffende rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college. De Centrale balie en de bodes kunnen u verwijzen naar de perskamer.

Een deel van alle rechterlijke uitspraken vindt u (geanonimiseerd) in het uitsprakenregister. Soms publiceert de rechtbank, het gerechtshof of het bijzonder college ook een persbericht.

Uitspraken die niet zijn gepubliceerd, bijvoorbeeld die van de politierechter, kunt u opvragen bij de afdeling communicatie.

• Meer over uitspraken

Nieuws van de Rechtspraak

Volg ontwikkelingen binnen de rechtspraak via:

• het nieuwsoverzicht
  
• de wekelijkse nieuwsbrief met het belangrijkste rechtspraaknieuws
• de wekelijkse jurisprudentienieuwsbrief bestuursrecht
  
• RSS-feeds uitspraken
  
• sociale media