In een strafzaak verdedigt de advocaat zo goed mogelijk de verdachte. Hij kan bijvoorbeeld:

• aan de rechter vragen om meer getuigen te horen
• proberen aan te tonen dat de officier van de justitie of politie fouten heeft gemaakt
• wijzen op verzachtende omstandigheden waardoor de verdachte een lagere straf verdient

In een strafzaak is het niet verplicht om een advocaat in te schakelen. Wel krijgt de verdachte er een toegevoegd (gratis toegewezen) als deze in voorlopige hechtenis zit.

• Aan het begin van de zitting vertelt de officier van justitie waarvoor de verdachte terecht staat.
• Nadat de verdachte aan het woord is geweest, vertelt de officier van justitie aan de rechter wat hij van de zaak vindt en welke straf hij eist.

Als de officier van justitie in de rechtszaal het woord voert, staat hij altijd.

• Aan het begin van de zitting doet hij de deuren open en roept de naam van de verdachte (strafzaak) of de namen van de partijen (civiele of bestuurszaak).  
• De bode zorgt ervoor dat getuigen en deskundigen op het juiste moment de rechtszaal binnengaan.

De meeste zittingen zijn openbaar. Dit betekent dat deze voor publiek en pers toegankelijk zijn. Strafzaken tegen minderjarige verdachten zijn niet openbaar. Zittingen waarin privacy gevoelige informatie wordt behandeld vinden (deels) achter gesloten deuren plaats.