Bij een seksueel misdrijf gaat het om seksueel contact dat niet vrijwillig, gelijkwaardig of gewenst is. Seksueel contact moet altijd vrijwillig en gelijkwaardig zijn. En iedereen die erbij betrokken is moet ermee instemmen. Dit geldt voor online en offline seksuele handelingen.

Voorbeelden van seksuele misdrijven zijn:

• aanranding
• verkrachting
• sexchatting (online seksueel benaderen van kinderen)
• kindermisbruik (ook bepaalde voorbereidende handelingen daartoe zijn strafbaar)
  
• grooming (digitaal kinderlokken)
• kinderporno
• kinderprostitutie
  

Ook seksuele intimidatie is strafbaar (zowel offline als online). Dit is geen misdrijf maar een overtreding.

Seksuele schuld- en opzetfeiten

Aanranding en verkrachting bestaan uit een schuld- en opzetvariant. Bij zowel schuldfeiten als opzetfeiten gaat het om seksueel contact dat iemand niet wilde.

• Bij schuldfeiten begrijpt iemand duidelijke signalen verkeerd en denkt diegene dat de ander wel seksueel contact wil. Bijvoorbeeld, iemand denkt dat de ander 'hard to get' speelt, terwijl dit niet zo is. De signalen waren duidelijk en hadden opgemerkt moeten worden. Daarom is er schuld.
  
• Bij opzetfeiten weet iemand dat de ander geen seksueel contact wil, maar doet diegene het toch. Of iemand neemt het risico dat de ander geen seks wil. Als er dwang, geweld of bedreiging wordt gebruikt, is dat ernstiger. Dit heet een gekwalificeerd opzetfeit en de straf is dan zwaarder.
  

Als de officier van justitie een gevangenisstraf van maximaal 1 jaar eist, komt de zaak voor bij de politierechter. Dit gebeurt vaak als de zaak minder ingewikkeld is.

Is de eis hoger dan 1 jaar? Dan behandelen 3 rechters (meervoudige kamer) de zaak. Deze zaken zijn vaak zwaarder en ingewikkelder.

Betrokken bij een strafzaak:

• U bent verdachte, wat nu?
  
• Wat zijn uw rechten als slachtoffer?
• Wat zijn uw rechten en plichten als getuige in een rechtszaak?

Besluit de rechter een straf op te leggen? De hoogte van de straf hangt onder meer af van het soort seksueel misdrijf.

 Voorbeelden van straffen

• Als iemand zich op een seksueel ongepaste manier gedraagt in het openbaar, bijvoorbeeld door een geslachtsdeel te laten zien, kan daarvoor tot 6 maanden gevangenisstraf worden opgelegd.
  
• Bij een opzetverkrachting kan iemand tot 9 jaar gevangenisstraf worden veroordeeld. 
  

Oriëntatiepunten voor straffen

Om te zorgen dat straffen van verschillende rechtbanken en gerechtshoven niet te veel verschillen, zijn er afspraken voor straffen (oriëntatiepunten) gemaakt. Deze oriëntatiepunten geven aan welke straffen rechters meestal opleggen voor misdrijven die vaak voorkomen.