Volgens de melkveehouders is de vaststelling van fosfaatrechten in strijd met hun eigendomsrecht. Zij beroepen zich in dat verband op artikel 1 van het Eerste Protocol bij het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EP), waarin dit recht wordt beschermd.

Na de zitting van 26 september 2018 heeft het CBb deze zaken bij beslissing van 17 oktober 2018 (zie ECLI:NL:CBB:2018:522) heropend om de betrokken melkveehouders de gelegenheid te geven hun individuele omstandigheden nader toe te lichten. Dit is gebeurd in verband met de vereiste beoordeling of in een individueel geval sprake is van een onevenredige last ten gevolge van het fosfaatrechtenstelsel, die in strijd is met artikel 1 van het EP. Nadat de minister heeft gereageerd op de nadere toelichting van de melkveehouders, heeft op 21 november 2018 een vervolgzitting plaatsgevonden.

Bij de beoordeling of in een individueel geval sprake is van een onevenredige last moeten alle omstandigheden worden meegewogen. De bewijslast ligt in beginsel bij de veehouder. Bij deze beoordeling komt onder andere gewicht toe aan de omstandigheid dat bedrijven vergunningen hebben verkregen voor de start of uitbreiding van het bedrijf en op die basis investeringen hebben gedaan. Ook is van belang dat maar beperkt wordt voorzien in een knelgevallenregeling en een overgangstermijn ontbreekt. In de afweging moet verder worden betrokken dat voor melkveehouders duidelijk kon zijn dat ongeremde groei van de veestapel niet mogelijk zou zijn en dat na afschaffing van de melkquota mogelijk toch nog andere maatregelen, waaronder productiebeperkende maatregelen, zouden volgen. 

In de uitspraken van vandaag heeft het CBb de individuele omstandigheden van de betrokken melkveehouders beoordeeld om na te gaan of sprake is van een onevenredige last. Daarbij speelt bij de verschillende melkveehouders een grote diversiteit aan feiten en omstandigheden die ten aanzien van elke veehouder afzonderlijk in onderling verband en hun totaliteit zijn bezien.
Ten aanzien van één van de betrokken veehouders oordeelt het CBb bij weging van de individuele omstandigheden dat een onevenredige last aanwezig is. Het gaat in dit geval om een veehouder die zowel varkens als melkvee hield, maar onder meer door persoonlijke omstandigheden heeft besloten om te schakelen naar een bedrijf met uitsluitend melkvee. Volgens het CBb is de keuze voor deze omschakeling vanwege de bijzondere omstandigheden begrijpelijk. De melkveehouder heeft aannemelijk gemaakt dat de continuïteit van zijn bedrijf als gevolg van het fosfaatrechtenstelsel in gevaar is en dat hij een zware financiële last ondervindt. Ook is van belang dat met de uitbreiding van de melkveetak niet meer wordt gecompenseerd dan het wegvallen van de inkomsten van de varkenshouderij. Het CBb bepaalt dat de minister binnen zes weken een nieuwe beslissing moet nemen. Het ligt nu op de weg van de minister om te bepalen in welke vorm en omvang de veehouder compensatie moet worden geboden.

In alle andere zaken heeft het CBb geconcludeerd dat geen sprake is van een onevenredige last.

Deze uitspraken zijn definitief, het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) is de eindrechter in deze zaken. De volledige uitspraken zijn via onderstaande link te raadplegen. Bij verschil tussen dit persbericht en de volledige uitspraak is laatstgenoemde beslissend.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met:
Celeste de Wit, afdeling persvoorlichting, tel. 088 362 0454 of 088 362 3910.