Laden...

Direct naar inhoud Direct naar zoekformulier

Friese taal

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Friese taal

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Fries in het rechtsverkeer

In de Wet gebruik Friese taal, in werking getreden op 1 januari 2014, staan regels over het procederen in de Friese taal bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Dit betekent onder meer dat de eed, belofte of bevestiging in het Fries mag worden afgelegd, dat er Fries mag worden gesproken op zittingen van het hof en dat processtukken in de Friese taal mogen worden opgesteld. Hieronder worden deze mogelijkheden toegelicht.

 

Afleggen eed, belofte of bevestiging in het Fries

De eed, belofte of bevestiging mag in het Fries worden afgelegd. In plaats van de wettelijk voorgeschreven Nederlandse woorden mogen hier ook de Fries woorden worden gebruikt.

Begrip Nederlands Fries
Eed:"Zo waarlijk helpe mij God Almachtig""Sa wier helpe my God Almachtich"
Belofte:"Dat beloof ik""Dat ûnthjit ik"
Bevestiging:"Dat verklaar ik""Dat ferklearje ik"
Bevestiging + belofte:“Dat verklaar en beloof ik”“Dat ferklearje en ûnthjit ik”

 

 

Fries spreken op zitting

Tijdens zittingen van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden mag door een verdachte, partij, getuige of belanghebbende (bijvoorbeeld een slachtoffer in het strafproces) Fries worden gesproken, als de spreker in de provincie Fryslân woont, feitelijk verblijft of gevestigd is. Dit geldt voor alle zittingslocaties van het hof, te weten Almelo, Assen, Arnhem, Groningen, Leeuwarden, Lelystad, Utrecht, Zutphen en Zwolle. 

Tijdig melden

Als u Fries wilt spreken op de zitting vragen wij u dit tenminste 8 dagen voor de zitting bij de betreffende griffie van het hof te melden, zodat wij, mocht dat nodig zijn, tijdig een tolk voor de zitting kunnen oproepen.

Bijstand door een tolk

De rechter kan, als dat nodig is, bepalen dat bijstand wordt verleend door een tolk. In bestuursrechtelijke zaken en strafzaken betaalt het Rijk de tolk. In civiele zaken kan de rechter ook bepalen dat de vergoeding van de tolk wordt betaald door degene voor wie de tolk is ingeschakeld. Bijvoorbeeld als achteraf blijkt dat de bijstand door een tolk niet nodig was.

 

 

Processtukken in de Friese taal

In strafzaken, civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken die door het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden worden behandeld mogen processtukken, met uitzondering van dagvaardingen in strafzaken, in de Friese taal worden opgesteld. De rechter kan ambtshalve of op verzoek van één van de andere bij de zaak betrokkenen bepalen dat een vertaling in het Nederlands wordt opgesteld. Die vertaling wordt aan de stukken toegevoegd. De kosten van een vertaling worden betaald door het Rijk. In civiele zaken kan de rechter ook bepalen dat de vertaling in het Nederlands wordt betaald door degene die om de vertaling heeft gevraagd. Bijvoorbeeld als gedurende de zaak duidelijk blijkt dat de betrokkene het Fries wel degelijk voldoende beheerst.

Proces-verbaal

Het is mogelijk om het proces-verbaal van de zitting in het Fries op te maken als tijdens de zitting Fries is gesproken. De rechter kan ook bepalen dat een vertaling in het Nederlands wordt gemaakt. Daarnaast bestaat de mogelijkheid het proces-verbaal in het Nederlands op te maken met de aantekening dat op de zitting Fries is gesproken.

 

 

Geschiedenis

De gebeurtenissen die naderhand bekend zouden staan als Kneppelfreed (Knuppelvrijdag) vormen een ijkpunt voor de emancipatie van de Friese taal in het onderwijs en in het rechtsverkeer. Op vrijdag 16 november 1951 moest de Friese journalist en politicus Fedde Schurer voor de rechter verschijnen. Hij had in een krantenartikel de rechterlijke macht beledigd omdat een kantonrechter eerder dat jaar tijdens een strafzitting net gedaan had alsof hij geen Fries verstond. In Leeuwarden, voor het Paleis van Justitie, liep de strafzaak uit op vechtpartijen met de politie waarbij drie gewonden vielen. Fedde Schurer had niet de schermutselingen, maar wel de rechtszaak bewust uitgelokt: hij wilde de rechter een uitspraak over de positie van het Fries in de rechtspraak ontlokken.

In 1956 kwam wetgeving tot stand die het gebruik van de Friese taal in het rechtsverkeer regelde. De Wet gebruik Friese taal in het rechtsverkeer (1997) heeft de gebruiksmogelijkheden voor het Fries in de rechtszaal verruimd. Om de gelijke positie van het Fries en het Nederlands in de provincie Fryslân te waarborgen zijn in de Wet gebruik Friese taal de mogelijkheden voor het gebruik van het Fries in het rechtsverkeer en het bestuurlijk verkeer versterkt.