In het advies wordt geconstateerd dat de wetgever steeds vaker kiest voor de bestuurlijke boete in plaats van een wet via het strafrecht te handhaven. Oorspronkelijk werd het middel alleen gebruikt voor lichte, veelvoorkomende overtredingen. Steeds vaker worden bestuurlijke boetes ook opgelegd bij zware en complexe overtredingen. Verder worden vaker hoge boetes opgelegd bij relatief lichte overtredingen. Tegelijkertijd heeft het strafrecht ook niet stilgestaan. De officier van justitie kan met een strafbeschikking straffen opleggen buiten de rechter om. Beide ontwikkelingen dragen bij aan een stelsel van handhaving waarin de rechtsbescherming van de burger onderbelicht is geraakt, aldus de Raad van State. 

Volgens de Afdeling advisering van de Raad van State moet opnieuw naar de rechtsbescherming van burgers bij bestraffende sancties worden gekeken. Het hoogste adviesorgaan van de regering noemt het 'wenselijk' dat daarbij het strafrecht en het bestuursrecht op elkaar worden afgestemd.

Rechtsbescherming is volgens een gangbare definitie 'het geheel van mogelijkheden in een samenleving om (achteraf) op te komen tegen besluiten en handelingen van overheidsorganen'. Gedacht moet dan worden aan de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen een besluit van een bestuursorgaan of daartegen administratief beroep aan te tekenen, en om hiertegen op te komen bij een rechter.

Sinds 1980 heeft de Raad van State slechts 2 keer eerder gebruik gemaakt van zijn mogelijkheid om de regering ongevraagd te adviseren. Bij wetsvoorstellen is de regering verplicht advies te vragen. 

Meer informatie op de website van de Raad van State.