In het eerste hoofdstuk van het jaarverslag van de Rechtspraak staat de positie van de rechter binnen de democratische rechtsstaat centraal. Rechters oordelen onafhankelijk en onpartijdig over geschillen, ook als deze maatschappelijk gevoelig liggen, zoals bij klimaat- of asielbeleid. Zij geven geen politiek oordeel, maar passen het recht toe zoals dit is bedoeld. Daarmee bieden zij burgers en bedrijven rechtsbescherming – een essentieel fundament van een goed functionerende rechtsstaat. 

De Rechtspraak fungeert als noodzakelijke tegenmacht. Dat evenwicht komt onder druk te staan wanneer wetgeving zonder de gebruikelijke adviezen of parlementaire controle tot stand dreigt te komen, zoals bij de recente behandeling van asielwetgeving. Een gezonde trias politica vraagt om wederzijds respect en ruimte voor ieders rol. Toegang tot de rechter is een grondrecht, ongeacht inkomen of achtergrond. 

In het jaarverslag wordt gepleit voor begrijpelijke en toegankelijke procedures, betaalbare rechtsbijstand en blijvende investeringen in innovatieve vormen van rechtspraak, zoals wijkrechtspraak en digitale toegang. Ook thema’s als constitutionele toetsing en integriteit van rechters komen aan bod. 

Lees meer vanaf pagina 6  (pdf, 3,4 MB)