Iemand die door een geestelijke stoornis een gevaar vormt voor zichzelf of voor zijn omgeving, kan onder bepaalde voorwaarden gedwongen worden opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. In de
Wet BOPZ staat hoe dit moet gebeuren. De rechter beslist of een gedwongen opname gerechtvaardigd is.
In het merendeel van de gevallen vraagt een officier van justitie de rechter eerst om toestemming voor een opname. In een noodsituatie kan een burgemeester een zogenoemde inbewaringstelling (ibs) gelasten. Van een noodsituatie is sprake als een deskundige (bijvoorbeeld een psychiater) verklaart dat iemand een acuut gevaar vormt voor zichzelf, anderen of zijn omgeving. Een rechter beslist vervolgens binnen 3 dagen of deze inbewaringstelling moet worden verlengd.
