Op 15 mei 2021 publiceerde De Volkskrant een artikel waarin werd beschreven dat weliswaar de schijn werd gewekt dat de mondkapjesdeal was gesloten met de non-profit stichting SHA, maar dat de deal feitelijk was gesloten met de commerciële onderneming, RGA. Uiteindelijk leidde de ‘mondkapjesaffaire’ tot een rechtszaak waarbij het Openbaar Ministerie, samen met enkele personen die zich voor SHA hadden ingezet, een verzoek indiende om de bestuurders van SHA, op dat moment Van Lienden en Damme, te ontslaan.

De rechtbank is het met de verzoekers eens dat Van Lienden en Damme niet langer aan kunnen blijven. Zij hebben onvoldoende voor ogen gehad dat zij met de oprichting van RGA als (indirect) aandeelhouders een belang verkregen dat conflicteerde met het belang van SHA. SHA was immers niet gebaat bij de oprichting van een rechtstreekse concurrent. Door bij iedere bestelling zelf de afweging te maken of de koop moest worden gesloten via SHA of RGA, lieten de bestuurders het tegenstrijdige belang ook voortbestaan.

De bestuurders, en dan met name Van Lienden, hebben bovendien naar buiten toe vooral en alleen benadrukt dat zij zich belangeloos met SHA inzetten voor de zorg. Het onderscheid tussen RGA en SHA was daarbij niet helder. De naam RGA komt vrijwel neer op de Nederlandse vertaling van SHA, wat op zichzelf genomen al voor verwarring kan zorgen. Ook in presentaties werd gebruik gemaakt van het logo van SHA en werd SHA expliciet genoemd, met KvK-nummer en al. Ook dat heeft minst genomen voor verwarring gezorgd. 

Pas nadat in de media aandacht was besteed aan de betrokkenheid van RGA bij de mondkapjesdeal en aan de dubbelrol die de bestuurders van SHA daarbij hadden gespeeld, hebben ze daarover meer duidelijkheid verschaft. Dat zij dit vanwege geheimhoudingsverplichtingen niet eerder konden doen, is niet gebleken. Door hun eigen toedoen zijn Van Lienden en Damme hierdoor betrokken geraakt in een grote maatschappelijke controverse en is – na 1 juli 2021 – een civielrechtelijk en strafrechtelijk onderzoek door het OM gestart.

Dit alles leidt tot de conclusie van de rechtbank dat Van Lienden en Damme moeten worden ontslagen. Het is niet wenselijk dat zij aanblijven totdat lopende onderzoeken zijn afgerond. Ook al werken zij – in elk geval naar eigen zeggen – volledig mee aan alle onderzoeken naar hun handelen, dan nog brengt hun positie mee dat zij een eigen belang hebben bij de uitkomst van die onderzoeken, dat niet gelijk te stellen is met het belang van SHA.

Voor meer informatie, bel de afdeling Voorlichting & Communicatie van de rechtbank Amsterdam, telefoonnummer: 088 361 14 40, of stuur een e-mail.