De rechtbank heeft het Hof gevraagd om uitleg te geven over wat onder een ‘gespecialiseerde bewaringsaccommodatie’ als bedoeld in de Opvangrichtlijn (die van toepassing is op asielzoekers) en de Terugkeerrichtlijn (die van toepassing is op uitgeprocedeerde asielzoekers) moet worden verstaan. Beantwoording daarvan zal de rechtbank helpen bij de vraag of het Justitieel Complex Schiphol (JCS) voldoet aan de eisen die het recht van de Europese Unie (Unierecht) aan een detentiefaciliteit voor (uitgeprocedeerde) asielzoekers stelt. Ook heeft de rechtbank een vraag gesteld over de Opvangrichtlijn en de (toegelaten) periode tussen het indienen van beroep tegen een asielbesluit en de behandeling door de rechter. 

De rechtbank heeft eerder een bezoek gebracht aan JCS en geconcludeerd dat het geen geschikte plaats is om asielzoekers vast te houden. Detentie van asielzoekers in JCS is dan ook onrechtmatig oordeelde de rechtbank op 31 januari 2025. De Raad van State denkt daar anders over en oordeelde op 26 februari 2025 dat JCS een gespecialiseerde bewaringsaccommodatie is in de zin van de Opvangrichtlijn. De rechtbank heeft zich in principe te houden aan dit oordeel van de hoogste Nederlandse bestuursrechter. Maar de rechtbank is ook verplicht om het unierecht op een juiste manier toe te passen en er is bij de rechtbank onduidelijkheid over welke uitleg moet worden gegeven aan het unierechtelijke begrip ‘gespecialiseerde bewaringsaccommodaties’ en hoe de rechter dit inhoudelijk moet toetsen. Ook bestaat onduidelijkheid over de maximale duur van de rechterlijke procedure in zaken van gedetineerde asielzoekers. Daarom is er een goede reden om het Hof zogenoemde prejudiciële vragen te stellen over de Opvangrichtlijn en de Terugkeerrichtlijn.

De rechtbank heeft het Hof gevraagd om de judiciële spoedprocedure toe te passen. Tot die tijd is de rechtbank, in lijn met de uitspraak van de Raad van State van 26 februari 2025, van oordeel dat detentie van asielzoekers op JCS is toegestaan.

Voor meer informatie kunt u een e-mail sturen naar de afdeling Communicatie van de rechtbank Amsterdam.