Corien stort haar hart uit. ‘Wat bezielt iemand die je zo lang lief hebt gehad om dit bij je te doen? Lastigvallen, belagen en mishandelen. Ik ben bang en rijd met een omweg naar mijn werk. Ik vrees het onvoorstelbare. Je hebt aangegeven dat je mij kapot wilt maken. Waar heb ik dit aan verdiend?’ Dat weet Edwin wel. ‘Zij werkt mij al jaren tegen. Ze heeft mijn spullen meegenomen uit huis; ze wilde de schade aan de auto niet betalen en ik kreeg mijn paspoort niet terug.’

Juist over die zaken wilde Edwin zijn echtgenote aan de tand voelen, toen hij haar op 28 november van het afgelopen jaar in Eerbeek voor de deur bij haar ouders uit de auto zag stappen. ‘Ik was niet naar haar op zoek; ik kwam van vrienden’, verzekert Edwin de rechter. Hij reed volgens eigen zeggen beheerst de straat in (‘40/45 kilometer per uur’). Volgens Corien, en omstanders, reed hij als een dolle. ‘U had volgens uw echtgenote een waas voor uw ogen. Als ze niet was weggesprongen, dan was ze aangereden, zegt ze. Een buurman zegt dat ze gilde en platgedrukt tegen haar eigen auto stond’, merkt de Zutphense politierechter op. Niks van waar, reageert Edwin verbolgen. ‘Ik schat dat er nog zeker 1,5 meter tussen de auto’s was.’

De confrontatie bij de auto’s loopt uit op een vechtpartij. Hem valt niets te verwijten, zegt Edwin. ‘Ik wilde alleen effe praten, maar ik werd door mijn ex besprongen. Een buurman greep mijn edele delen en sloeg mij.’ Volgens zijn ‘ex’ was niemand anders dan Edwin de boosdoener en wilde de buurman haar juist beschermen. Rechter Rademaker leest voor wat Corien de politie heeft verteld: ‘Hij trok mijn hoofd naar beneden en schopte mij 6 of 7 keer met zijn knieën in mijn gezicht.’ ‘Dat heb ik niet gedaan’, zegt Edwin. ‘Dat verzint ze’, reageert de rechter. ‘Dat klopt’, zegt Edwin. De buurman, die Edwin als een ‘wilde gnoe’ heeft zien aanstormen, belandt in de struiken. Coriens vader mengt zich vervolgens in het strijdgewoel. Dat loopt ook verkeerd af, memoreert de rechter. ‘Hij kwam zijn dochter te hulp. Hij wilde u met zijn wandelstok een klap verkopen en haalde uit, maar hij raakte de buurman. Toen hij u achternaging, gaf u hem een duw en viel hij voorover op straat.’

Edwin wordt aangehouden en verdwijnt 5 dagen in de cel. Als hij op 3 december vrijkomt, krijgt hij van de officier van justitie onmiddellijk een gedragsaanwijzing. Hij mag zich niet ‘in het gebied’ van Coriens woning in Brummen ophouden. Op 12 december doet hij dat toch. Onvermijdelijk, zegt Edwin. Ze wonen vlakbij elkaar. ‘Ik reed langs haar huis omdat ik op weg naar de dokter zo mijn eigen straat uitga. Ze woont om de hoek.’ Toch had hij een andere route moeten nemen, vindt officier van justitie Kuster. ‘Er zijn genoeg routes; dat hebben de politieagenten u ook verteld.’

De getuigenverklaringen en aangifte spreken allemaal in het nadeel van Edwin, meent officier van justitie Kuster. Volgens Edwin spant iedereen tegen hem samen, maar de officier ziet niet waarom dochter, vader, moeder en buurman zouden liegen. Een werkstraf van 120 uur is op zijn plaats, vindt ze. Edwin verdient ook een voorwaardelijke gevangenisstraf van 2 maanden met een proeftijd van 2 jaar. De reclassering adviseert als bijzondere voorwaarde een meldplicht, ambulante behandeling en een contact- en locatieverbod. ‘En daar kan ik mij goed in vinden’, zegt officier Kuster. Coriens vader zou een schadevergoeding van 150 euro moeten krijgen. Coriens eigen vordering voor materiële schade kan de rechter niet anders dan afwijzen, want die is van voor de vechtpartij in Eerbeek. 1.000 euro voor de immateriële schade is billijk, aldus officier Kuster.

Toen Edwins advocate het dossier voor de eerste keer las, dacht ze net als de officier van justitie: hartstikke schuldig. ‘Maar toen ik het rommelige dossier grondig las en de verklaringen naast elkaar legde, kwam ik bij ieder feit tot vrijspraak’, zegt raadsvrouw Breukink. Edwin heeft de schijn tegen, dat weet zij ook. ‘Er is een lange geschiedenis. Het is ook niet handig om je echtgenote op straat aan te spreken als je in een vechtscheiding ligt en de stekker uit de mediation hebt getrokken. Dat er een schermutseling ontstond is ook wel duidelijk, maar het is onduidelijk wie in die kluwen mensen duwt en trekt. Het is donker. Er is geen medische verklaring en er zitten geen foto’s in het dossier. Er is wellicht wettig bewijs, maar er is geen overtuigend bewijs voor opzettelijke mishandeling.’

Het dossier is volgens advocate Breukink ook onduidelijk over de vermeende ‘autobedreiging’ van Corien. Op het overtreden van de gedragsaanwijzing in Brummen valt ook van alles aan te merken. De tijdstippen waarop Edwin zou zijn gezien, lopen uiteen en hij is niet bij Corien gestopt. Maar belangrijker is dat de gedragsaanwijzing simpelweg onuitvoerbaar is. ‘Het is fijn dat mevrouw een woning heeft gekregen van de woningbouwvereniging, maar wel op 100 meter van mijn cliënt. Als mijnheer een achterom zou hebben, dan zou hij bij mevrouw uitkomen.’ Raadsvrouw Breukink pleit voor een toegespitst locatieverbod en voor ondersteuning van Edwin door de reclassering, die gekoppeld kan worden aan een voorwaardelijke werkstraf. En laat de rechter Edwin veroordelen tot 5 dagen celstraf – evenveel als zijn voorarrest. ‘Op die manier kan mijnheer zijn baan behouden, kan de echtscheiding worden afgewikkeld en kan het huis worden verkocht.’

Politierechter Rademaker vindt met de raadsvrouw dat de gedragsaanwijzing niet deugt. Ze is vaag en eigenlijk in strijd met de rechtszekerheid. De rechter: ‘Het is niet duidelijk wat wordt bedoeld met niet in het gebied van de woning mogen komen. Mag je dan wel door straat rijden?’ Op dat ene punt spreekt hij Edwin daarom vrij; aan bedreiging en mishandeling heeft de Brummenaar zich wel schuldig gemaakt. Maar als het op de straf aankomt, kiest de politierechter toch voor de benadering van de raadsvrouw. Rechter Rademaker: ‘Het is ontzettend treurig dat u na zo’n lang huwelijk op deze manier tegenover elkaar staat. Het is nu van belang dat het afgelopen is met het contact en met het risico op escalatie. Ik wens u die rust toe.’ Edwin mag zich daarom niet op het adres van zijn echtgenote bevinden, krijgt hij een contactverbod en moet hij een (verplichte) behandeling ondergaan.

Een voorwaardelijke gevangenisstraf vindt politierechter Rademaker te zwaar. Edwin heeft geen strafblad en zat al 5 dagen vast. Hij houdt het daarom bij die 5 dagen. Daarnaast krijgt Edwin een voorwaardelijke werkstraf van 120 uur, die hij niet hoeft uit te voeren als hij zich houdt aan de wensen van de reclassering. Omdat er geen direct verband is tussen haar claim en de beschuldigingen die vandaag aan de orde is, verklaart de politierechter de schadevergoeding voor Corien niet-ontvankelijk. Hij wijst haar vader wel 150 euro toe. ‘Een man van 82 die ziet dat zijn dochter wordt mishandeld en vervolgens zelf het slachtoffer wordt.’

* Corien en Edwin zijn niet hun echte namen.