Ava (47)* stapt met haar jonge kinderen uit de Boeing 777. Ver komen ze niet. Een drugshond ruikt onraad. Dat is niet per se foute boel. Ruikt een hond sporen van coke op bankbiljetten bijvoorbeeld. Maar bij Ava blijkt de hond zich niet te vergissen. 'Ik heb wat bij me', zegt Ava. Dat klopt, ze heeft een flinke duwersbol in haar vagina verstopt met daarin 240 gram cocaïne – op straat goed voor 12.000 euro. 

Ava moet mee naar het detentiecentrum Schiphol, waar plaats is voor 450 bolletjesslikkers en illegale of uitgeprocedeerde vreemdelingen. Daar zit ze twaalf dagen in de cel; de kinderen denken dat ze is opgepakt omdat ze haar boetes niet heeft betaald. Ava's oudere kinderen passen thuis op de twee jongste. De meeste drugssmokkelaars zitten langer vast in het detentiecentrum, maar Ava mag eerder naar huis. Ze moet voor haar kinderen zorgen. Drie maanden later zit ze tegenover de politierechter in zaal A van de rechtbank die ook in het justitieel complex van Schiphol is gevestigd. 

Ze kon geen kant op, zegt Ava. ‘Ik had een schuld van 2.500 euro bij een man. Ik had dat geld in Nederland van hem geleend en ik kwam hem tijdens onze vakantie op Curaçao weer tegen. Als ik die bol met cocaïne mee zou nemen naar Nederland dan zou ik van die schuld af zijn’, zegt ze tegen politierechter Van der Lelie. Dat is maar een deel van het verhaal, weet Ava’s raadsman Stolk. ‘Ava werd door die gast gechanteerd met beelden die haar kinderen beter niet konden zien.’ Die ‘gast’ had Ava in Nederland gezegd dat ze van haar schuld af kon komen door met hem naar bed te gaan. Dat had ze gedaan. Alleen: hij had de seks stiekem gefilmd. Op Curaçao bleek dat ze haar schuld met de seks niet had afgelost. Ze moest nog steeds 2.500 euro betalen. Deed ze dat niet, dan ging het seksfilmpje online (sextortion wordt dat genoemd). Of ze zou voor hem een cokebol naar Nederland moeten smokkelen. Raadsman Stolk: ‘Vrouwen, moeders vooral, worden voor het karretje gespannen door engerds uit de drugswereld.’ 

Eenmaal thuis na twaalf dagen gevangenschap was het pas echt moeilijk, zegt Ava. ‘Als ik boodschappen ging doen, riepen de kleintjes: “Wat ga je doen, kom terug!” Die anderen wilden alles weten: “Hoe, wat, waarom?”’ De politierechter: ‘En u had twee banen, begrijp ik?’ Ava: ‘Die heb ik gelukkig nog. Ik ben ook met een hbo-opleiding verpleegkunde begonnen.’ Rechter Van der Lelie: ‘Maar op wat u hebt gedaan staat wel een gevangenisstraf. Wat zou dat voor u betekenen?’ Ava: ‘Dan ben ik mijn werk kwijt, mijn huis. Ik heb mij door de toeslagenaffaire moeten vechten. Daarom ben ik ook in de problemen gekomen. Ik ben keihard gaan werken en gaan studeren, ook voor mijn kinderen.’ De rechter: ‘Wat zou een alternatief zijn?’ Ava: ‘Dat ik ga werken?’ De rechter: ‘Bij mannen wordt het over het algemeen een gevangenisstraf, bij vrouwen met kinderen is er wat meer coulance. Dat is toch een beetje raar. Maar laat ik niet op de zaken vooruitlopen, want daar gaan de officier van justitie en de raadsman vast het een en ander over zeggen.’

Officier van justitie Boersma wil niets weten van een werkstraf. Hij begint: 'Mevrouw zegt dat ze onder druk cocaïne invoerde. Dat geloof ik wel. Eigenlijk doet niemand dat vrijwillig. Maar wat mevrouw deed is daarom niet minder strafbaar. Ze was ook nog eens op reis met haar twee jonge kinderen. Als de duwersbol was geknapt, dan waren de gevolgen niet te overzien geweest.' Ava heeft geen strafblad voor drugsfeiten en ze heeft werk, dat pleit voor haar, vindt de officier. 'Maar de invoer van cocaïne moet wel bestraft worden met een gevangenisstraf. Dat is ook een boodschap aan anderen. Als mevrouw vandaag geen gevangenisstraf krijgt, dan zul je zien dat moeders met jonge kinderen drugs gaan invoeren. Drugsorganisaties gebruiken zo'n rechtelijke uitspraak. Dat willen we voorkomen en daarom eis ik een gevangenisstraf van drie maanden, met aftrek van de dagen die mevrouw heeft vastgezeten. En mevrouw zou wat mij betreft die resterende dagen vanaf vandaag al moeten uitzitten. Ze heeft de tijd gehad om haar zaken thuis te regelen.'

'Ik ga niet goedpraten wat mevrouw heeft gedaan, maar ik wil wel de omstandigheden benadrukken', reageert raadsman Stolk. Hij vervolgt: 'Mevrouw kon geen weerstand bieden aan chantage. Ze had gespaard om voor het eerst na een moeilijke tijd op vakantie te kunnen, en werd op Curaçao op een onvriendelijke manier aangesproken door die engerd. “Ik krijg nog wat van je." Ze wilde hem wel betalen, in Nederland. Dat wilde mijnheer niet. Hij wil het nú! Ze had dat geld niet. Of hier heb je een duwersbol en die breng je naar Nederland. Ze zegt nee, dat doe ik niet. Hij dreigt met de videobeelden. Ze doet het. Dan ben ik van die ellende af. Stel het was gelukt, dan was er geen einde aan gekomen. “Ik heb die beelden nog." En dan doe je het weer. Zo gaat dat in die wereld. Ze heeft het niet gedaan uit winstbejag. De strafrichtlijnen van het Openbaar Ministerie en de Rechtspraak dienen voor mensen die voor easy money gaan. Ze wilde verlost worden van de ellende.'

Ava is in de fout gegaan, maar het is eens en nooit weer, benadrukt de raadsman. Ze werkt en ze heeft haar leven op de rails. 'Ik verzoek u haar tegemoet te komen. Waarom geeft u mevrouw geen voorwaardelijke straf?' 'Ja, maar niet alleen voorwaardelijk', reageert rechter Van der Lelie. De raadsman: 'Mevrouw is in staat om te werken, dat heeft ze ook aangeboden.' De verdachte heeft altijd het laatste woord. Soms is alles gezegd, soms niet. Ava wil nog wat zeggen. 'Ik heb iets gedaan waarvoor ik gestraft moet worden, dat begrijp ik, maar ik vind het niet eerlijk dat ik de gevangenis in moet om anderen af te schrikken. Er worden al jaren drugs gesmokkeld. En dan zou ik als moeder een voorbeeld moeten zijn. Volgens mij weet niemand van mijn zaak.'

Het is vrij simpel: Ava wilde cocaïne Nederland binnensmokkelen, en dat mag niet. Ze verdient dus een straf, maar dan begint het probleem, zegt politierechter Van der Lelie. 'Er is een gevoelsmatig verschil tussen mannen en vrouwen, schuine streep moeders. Dat heeft alles te maken met kinderen natuurlijk. Ik zei het al. Ik doe het als volgt: ik leg u een gevangenisstraf op van 90 dagen, waarvan 78 dagen voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar. Maar dat komt niet gratis. Ik leg u ook een taakstraf op van 120 uur. Dat is een tijdje, grof gezegd twee maanden. U moet er wel wat van merken.'

* Dit is niet haar echte naam.

Lees hier meer 'Op de Rol'-verhalen.