Onteigening is het instrument waarmee de overheid eigendomsrechten op onroerende zaken (grond, woning, bedrijfsgebouw) kan ontnemen. Hierdoor wordt een ander, vaak de overheid, eigenaar van de onroerende zaak. Vervolgens kan de overheid ruimtelijke ontwikkelingen die bijvoorbeeld in een omgevingsplan zijn vastgelegd, gaan uitvoeren. Vóór 1 januari 2024 werd onteigend door de Kroon. Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden en is er een nieuwe procedure: het verzoek om bekrachtiging van een onteigeningsbeschikking. Dit verzoek kan door een bestuursorgaan worden ingediend bij de rechtbank. De civiele rechter heeft ook nog steeds een rol in de procedure, namelijk als het gaat om de vaststelling van een schadeloosstelling.