Vroeger kreeg de minder draagkrachtige burger een gratis advocaat. Tegenwoordig betaalt een rechtzoekende in civiele en bestuursrechtelijke zaken een van het inkomen afhankelijke eigen bijdrage voor de advocaat. Alleen in strafzaken, als een verdachte in voorarrest zit, krijgt hij nog (automatisch) een advocaat toegewezen: een pro-deoadvocaat. In de rechtszaal wordt gesproken over een 'toegevoegd advocaat'.