U kunt kiezen voor een particulier curator of een professioneel curator. De rechter beslist over de benoeming van de curator. Wat is een particulier of een professioneel curator:

Een particulier curator is iemand uit de omgeving van de persoon voor wie er curatele is. Bijvoorbeeld een echtgenoot/echtgenote of andere partner, zoon of dochter, broer of zus. Deze persoon is niet van beroep curator.

Taken en verplichtingen particulier curator

Een professioneel curator is een persoon die van beroep curator is en drie of meer betrokkenen begeleidt. U kunt hier bijvoorbeeld voor kiezen als niemand in uw familie geschikt is als curator.

Vraag in uw netwerk naar een professioneel curator of zoek ernaar op internet. Kijk bijvoorbeeld bij een branchevereniging voor curatoren. Er zijn eisen (rijksoverheid.nl) voor een professioneel curator.

U mag bij het wijzigen van bewind in curatele één of twee curatoren aanwijzen. Zijn er twee curatoren, dan:

De particuliere curator moet handelingsbekwaam zijn en mag niet:

Met het wijzigen van bewind in curatele moet u documenten meesturen. Het is handig om deze te verzamelen voordat u het aanvraagformulier invult. Want het kost wat tijd om deze documenten te verzamelen. En u moet in het aanvraagformulier invullen hoeveel documenten u meestuurt. Welke documenten moet u verzamelen? 

De curator die u wilt laten benoemen door de rechter, moet een bereidverklaring invullen en ondertekenen (wilt u twee curatoren laten benoemen, dan moeten zij elk een bereidverklaring invullen). 

Open het formulier bereidverklaring (pdf, 158,8 KB) (pdf, 152,5 KB)

Vraag elke belanghebbende om een akkoordverklaring in te vullen en te ondertekenen. Met de akkoordverklaring laten zij weten het eens zijn met de curatele en de voorgestelde curator(en). 

De belanghebbenden zijn: 

• echtgenoot/echtgenote of andere partner en meerderjarige kinderen of, als die er niet zijn: 
• ouders en meerderjarige broers en zussen 
• de mentor als de betrokkene die heeft 

Open het formulier akkoordverklaring (pdf, 596,3 KB) (pdf, 596,3 KB) 

Stuur bij uw verzoek zoveel mogelijk documenten mee waaruit de rechter kan opmaken waarom curatele nodig is. Bijvoorbeeld: 

• een verklaring van een arts of behandelaar over de medische en psychische conditie van de betrokkene 
• een indicatiebesluit van het Centrum Indicatiestelling Zorg 
• een verklaring van een verslavingskliniek

Het aanvraagformulier heet officieel ‘Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap’. Het is een verzoek aan de rechter om bewind en/of mentorschap te wijzigen in curatele.

Open het aanvraagformulier (pdf, 0 B) (pdf, 1,1 MB) 

Goed om te weten bij het invullen 

• Op de laatste twee pagina’s in het formulier ziet u een toelichting voor het invullen. U kunt de toelichting ook als los document openen: toelichting (pdf, 0 B) (pdf, 144,1 KB). 
• Verzoeker: dit is de persoon of organisatie die de wijziging aanvraagt. 
• Betrokkene: dit is de persoon voor wie het bewind en eventueel mentorschap is. 
• Is er spoed? U kunt dit vermelden bij 9. 
• Bij punt 13. vult u in hoeveel documenten u bij stap 2 heeft verzameld om mee te sturen. 
• Is er al mentorschap? Vermeld de mentor(en) als belanghebbende(n).

Stuur het aanvraagformulier en de documenten op naar de rechtbank die toezicht houdt op het bewind of geef het af bij de informatiebalie van de rechtbank.

De rechtbank kijkt of uw aanvraag van het wijzigen van bewind en eventueel mentorschap in curatele compleet is. Als het nodig is, krijgt u een uitnodiging voor een zitting bij de rechter of een gesprek met een gerechtsjurist. De zitting of het gesprek vindt meestal binnen acht weken na de aanvraag plaats. 

Wat staat er in de uitnodiging voor een zitting of gesprek? 

• De datum en tijd van de zitting of het gesprek, en 
• de plek van de zitting of het gesprek: een locatie van de rechtbank of de plek waar de betrokkene woont of verblijft (de rechter bepaalt dit). 

Wie krijgen een uitnodiging? 

De rechtbank verstuurt een uitnodiging voor de zitting of het gesprek naar: 

• u als verzoeker (en de andere verzoeker als u de aanvraag met een ander persoon heeft ingevuld) 
• de betrokkene (de persoon voor wie de aanvraag is ingediend; u kunt dit zelf zijn) 
• de voorgestelde curator(en) 
• de bewindvoerder(s) 
• mogelijk ook de belanghebbenden: de echtgenoot/echtgenote of andere partner en meerderjarige kinderen van de betrokkene. Heeft de betrokkene die niet, dan de ouders en meerderjarige broers en zussen van de betrokkene 
  

Bent u een van deze personen en heeft u geen uitnodiging ontvangen, neem dan contact op met de rechtbank waar het wijzigen van bewind in curatele is aangevraagd. 

Het kan zijn dat de rechter belanghebbenden niet uitnodigt, omdat: 

• zij de akkoordverklaring hebben getekend, of 
• de betrokkene heeft gevraagd de belanghebbenden niet te informeren over de aanvraag. 

Wie zijn verplicht om te komen? 

Bij de zitting of het gesprek moeten aanwezig zijn: 

• de verzoeker 
• de betrokkene 
• de voorgestelde curator(en) 

Niet verplicht om te komen zijn: 

• belanghebbenden die een uitnodiging hebben gekregen voor de zitting of het gesprek 
• personen die op verzoek van de betrokkene een uitnodiging hebben gekregen 

Bij de zitting of het gesprek mag in principe verder niemand aanwezig zijn. 

De betrokkene mag wel aan de rechter vragen of anderen bij de zitting of het gesprek mogen zijn. Bijvoorbeeld de persoonlijk begeleider van een instelling die hem verzorgt of begeleidt. Dit kan de betrokkene: 

• vooraf per brief aanvragen, of 
• aan de rechter of de gerechtsjurist vragen voordat hij de zittingszaal of gespreksruimte in gaat. 

Kunt u niet komen? 

Moet u naar de zitting of het gesprek, maar kunt u niet komen om medische redenen of andere redenen? Neem contact op met de rechtbank. De contactgegevens staan in de uitnodiging. 

Bent u niet bij de zitting of het gesprek en heeft u zich niet afgemeld? Dan kan de rechter uw aanvraag afwijzen. 

Hoe kunt u zich voorbereiden? 

Het is belangrijk u goed voor te bereiden op de zitting of het gesprek. U weet dan wat u moet meenemen, wie er aanwezig zijn en wat er gebeurt. 

Bent u de belanghebbende? 

Als belanghebbende hoeft u niet naar de zitting of het gesprek te komen, het mag. U kunt dan aan de rechter laten weten of u het wel of niet eens bent met het wijzigen van bewind in curatele. U kunt dit ook laten weten met de akkoordverklaring (als u het eens bent) of per brief (als u het niet eens bent). 

Laat de rechter uw reactie weten

Belanghebbenden kunnen aan de rechter laten weten of zij het wel of niet eens zijn met het wijzigen van bewind in curatele. 

Wie zijn belanghebbenden? 

• De echtgenoot/echtgenote of andere partner en meerderjarige kinderen van de persoon voor wie u de wijziging heeft ingediend (betrokkene genoemd). 
• Heeft de betrokkene geen echtgenoot/echtgenote of andere partner en/of meerderjarige kinderen, dan zijn de belanghebbenden de ouders en meerderjarige broers en zussen van de betrokkene (als die er zijn). 
• Loopt er al mentorschap, dan is ook de mentor belanghebbende. 

Bent u het eens met het wijzigen van bewind in curatele? 

Akkoordverklaring al ingediend 

• Heeft u de akkoordverklaring al ingevuld, ondertekend en ingediend bij de rechter (via de persoon die het verzoek heeft ingediend, u kunt dit ook zijn)? U hoeft dan verder niets te doen. 
• U mag naar de zitting of het gesprek gaan, maar het hoeft niet. 

Akkoordverklaring nog niet ingediend 

Heeft u de akkoordverklaring nog niet ingevuld, dan kunt u dit nog doen: 

1. Vul de akkoordverklaring (pdf, 596,3 KB) in en onderteken. 
2. Stuur de akkoordverklaring naar de rechtbank, het adres staat in de uitnodiging van de rechtbank. Of geef deze af bij de centrale balie van de rechtbank. 
3. U mag naar de zitting of het gesprek gaan, maar het hoeft niet. Als de rechter uitspraak heeft gedaan, krijgt u die per post toegestuurd. 

Bent u het niet eens met het wijzigen van bewind in curatele? 

Bent u het als belanghebbende niet eens met het wijzigen van bewind in curatele? Laat het de rechter weten. Dit kan op twee manieren, ga naar de zitting of het gesprek, of schrijf een brief: 

Ga naar de zitting of het gesprek 

U kunt naar de zitting of het gesprek gaan en aan de rechter vertellen waarom u het niet eens bent. 

Schrijf een brief 

U kunt een brief aan de rechter schrijven. 

1. Zet in uw brief: 
   
   • uw naam, adres en de datum van het ondertekenen 
   • het nummer dat in de uitnodiging voor de zitting of het gesprek staat 
   • waarom u het niet eens bent met het wijzigen van bewind in curatele 
   • uw handtekening 
     
2. Kijk of u documenten heeft die uw verhaal duidelijk maken. 
3. Stuur uw brief en eventuele documenten die uw verhaal ondersteunen naar het adres dat in de uitnodiging staat of geef ze af bij de informatiebalie van de rechtbank. 

U mag ook dan naar de zitting of het gesprek gaan, maar het hoeft niet. 

Wat doet de rechter met uw reactie? 

De rechter beslist over het wijzigen van bewind in curatele. Bij het beoordelen ervan kijkt de rechter bijvoorbeeld of u en andere belanghebbenden het er wel of niet mee eens zijn.

Er is altijd een zitting of een gesprek over het verzoek om bewind te wijzigen in curatele. 

Wat gebeurt er tijdens de zitting of het gesprek? 

Een zitting of gesprek vindt plaats bij de rechtbank of op de plek waar de betrokkene woont of verblijft (de rechter bepaalt dit). 

De zitting of het gesprek is er om het verzoek te behandelen: 

• U en de andere aanwezigen krijgen de vraag wat u van het wijzigen van bewind in curatele vindt. 
• Er wordt gekeken of de betrokkene daadwerkelijk hulp nodig heeft en onvoldoende zelfstandig is. 
• De betrokkene krijgt de vraag of duidelijk is wat curatele inhoudt en betekent. 
• De voorgestelde curator(en) krijgen uitleg wat de taken en verplichtingen zijn en de vraag of dit duidelijk is. 
• Zijn er afwezigen, dan wordt gekeken of het nodig is ze vragen te stellen en zo ja, hoe. 

Een zitting of gesprek is geen streng verhoor of veroordeling voor de situatie waarvoor u het verzoek heeft ingediend. 

Waarom stelt de rechter vragen? 

Met de antwoorden op de vragen kan de rechter beslissen of het in het belang van de betrokkene is om bewind te wijzigen in curatele en of de voorgestelde curator(en) geschikt zijn voor de situatie van de betrokkene. 

Wanneer doet de rechter uitspraak? 

De uitspraak is de beslissing op het verzoek. Meestal neemt de rechter aan het einde van de zitting een beslissing. De rechter kan ook later over het verzoek beslissen. Is er een gesprek met een gerechtsjurist geweest, dan bespreekt de gerechtsjurist met de rechter wat er in het gesprek aan de orde is gekomen. Daarna neemt de rechter een beslissing. 

U krijgt de beslissing altijd toegestuurd. De rechter kijkt of het lukt om binnen twee tot drie weken na de zitting of het gesprek de uitspraak toe te sturen. En als het spoed heeft, kan het soms sneller.

De rechter zet de uitspraak over het verzoek op papier met uitleg erbij. De brief heet beschikking. U krijgt de beschikking zo snel mogelijk per post toegestuurd. De rechtbank stuurt de beschikking naar alle personen die de uitnodiging voor de zitting of het gesprek hadden gekregen, ook als zij niet bij de zitting of het gesprek waren. Wat kan de uitspraak van de rechter zijn? De beslissing kan zijn:

• toewijzen van de aanvraag 
• afwijzen van de aanvraag 
• uitstel van de beslissing omdat er bijvoorbeeld meer informatie nodig is 

Wat gebeurt er na de uitspraak? 

Toewijzen van de aanvraag 

Toewijzen betekent dat de rechter het verzoek goedkeurt. De rechter: 

• benoemt meestal de voorgestelde curator(en) 
• kan op verzoek voorstellen dat de particulier curator(en) geld krijgt/krijgen voor het werk. 

De curatele begint op de dag nadat de rechtbank de beschikking heeft verstuurd of op een moment dat de rechter heeft bepaald in de beslissing. Vanaf dat moment is de betrokkene handelingsonbekwaam. Dat heeft direct grote gevolgen. 

Start van de curatele, wat doet u als curator?

Afwijzen van de aanvraag 

Als de rechter het verzoek heeft afgewezen, legt de rechter in de beschikking (uitspraak) uit waarom. 

Uitstel van de beslissing 

U kunt te horen krijgen dat de rechter later uitspraak doet.