De inhoudelijke behandeling van het
hoger beroep is in december 2013 begonnen.
Sindsdien is veel gebeurd. Het hof heeft al een zeer groot aantal getuigen
gehoord en gaat daarmee de komende tijd verder.
In het Passageproces springt een aantal onderwerpen in het oog. De positie
van de zogenoemde kroongetuige La S. stond eerder centraal. Deze kroongetuige is
ook één van de verdachten. Hij heeft verklaard over eigen betrokkenheid bij de
moord op Kees Houtman in 2005.
In ruil voor het afleggen van verklaringen
tegen de andere verdachten in het Passageproces heeft de officier van justitie
de strafeis in zijn zaak gehalveerd tot 8 jaar gevangenisstraf. De rechtbank
heeft hem voor die moord veroordeeld en heeft de strafeis overgenomen.
Een aantal verdachten heeft gesteld dat de deal die de Staat met La S.
heeft gesloten niet deugt, omdat in strijd met de wet aan hem toezeggingen zijn
gedaan en gunsten zijn verleend die veel verder gaan dan die halvering van de
strafeis. De controle op de deal met La S. wordt naar hun zeggen extra
bemoeilijkt doordat het OM (mogelijk) ook afspraken onder de pet houdt, daarbij
ten onrechte schermend met het belang dat het vrijgeven van nog meer informatie
de veiligheid van deze kroongetuige in gevaar brengt. Dat is de mening van de
verdediging in een aantal zaken. Inmiddels is deze stelling verbreed tot andere
getuigen die ook door het OM worden beschermd.
Daartegenover stelt het OM dat met de getuigen gemaakte afspraken
volgens de regels zijn gesloten.
Het OM stelt dat maximaal inzicht is gegeven
in de afspraken met de getuigen en in het geval van La S. zelfs meer dan dat.
Tijdens de al geruime tijd lopende behandeling van de zaken in hoger
beroep is er inmiddels een tweede kroongetuige bijgekomen, namelijk Fred Ros.
Ook hij is één van de verdachten die in hoger beroep ervoor heeft gekozen met
het OM een overeenkomst aan te gaan. Hij heeft onder meer verklaard over eigen
betrokkenheid bij de moord op Thomas van der Bijl in 2006. In ruil voor het
afleggen van verklaringen tegen o.a. de andere verdachten in het Passageproces
zal de advocaat-generaal in hoger beroep de strafeis in zijn zaak halveren tot
15 jaar gevangenisstraf. Voor die ruil is wél nodig dat de advocaat-generaal er
in hoger beroep voldoende van overtuigd is dat Ros als getuige naar waarheid
heeft verklaard. Het laatste woord lijkt nog niet te zijn gezegd over die vraag.
Zo hebben diverse personen gesteld in het verleden uit de mond van Ros zélf te
hebben gehoord dat Ros strafbaar betrokken is bij de moord op Cor van Hout in
2003, terwijl Ros als getuige stelt met die moord niets te maken te hebben. Ook
waar het gaat om andere onderdelen van de verklaringen van Ros, bijvoorbeeld
over zijn rol bij de moord op Van der Bijl, plaatst een aantal raadslieden van
verdachten in het Passageproces grote vraagtekens.
Ook in hoger beroep zal de betrouwbaarheid van de door de getuigen La
S. en Ros afgelegde verklaringen één van de centrale onderwerpen van debat zijn.
De standpunten van het OM en de verdediging in de meeste zaken staan op dat punt
tegenover elkaar.
Andere gebeurtenissen springen in het oog. Eén van de verdachten in het
Passageproces (Ali A.) is tijdens het lopende hoger beroep in december 2014
doodgeschoten, terwijl op een andere verdachte (Jacobus B.) in januari 2015 een
moordaanslag is gepleegd. Tegen een andere verdachte in dit proces (Dino S.),
die in eerste aanleg van betrokkenheid bij moord is vrijgesproken, heeft het hof
op vordering van de advocaat-generaal de gevangenneming bevolen.
Tot slot kan de samenval van de behandeling van de Passagezaak in hoger
beroep met de behandeling van twee zaken bij de rechtbank niet onvermeld
blijven. Bij de rechtbank Amsterdam lopen inmiddels twee strafzaken die
inhoudelijke raakvlakken hebben met de Passagezaak in hoger beroep. Het gaat om
de strafzaak tegen Willem Holleeder en de strafzaak waarin verdachten terecht
staan voor de moord op de vastgoedhandelaar Endstra in 2004. Tussen deze zaken
kunnen inhoudelijke verbanden worden gelegd, terwijl de behandeling van deze
zaken steeds op zichzelf staat.
