In januari 2018 hebben melkveehouders fosfaatrechten gekregen, zodat de milieubelasting door mest wordt verminderd. Fosfaatrechten zijn nodig om melkvee te kunnen houden. Er zijn meer koeien in Nederland dan rechten en als een melkveehouder zijn bedrijf wil uitbreiden, moet hij rechten kopen. De fosfaatrechten zijn in korte tijd erg duur geworden.
Als de melkveehouder bedrijfsgebouwen en/of landbouwgrond pacht van een verpachter, moet hij die gebouwen en/of de grond bij het einde van een pachtovereenkomst weer teruggeven aan de verpachter. In deze zaak vindt de verpachter dat de pachter op dat moment ook zijn fosfaatrechten aan de verpachter moet overdragen. De pachter is het daar niet mee eens.

In het arrest legt het hof uit dat de eisen van redelijkheid en billijkheid meebrengen dat onder bepaalde voorwaarden een verplichting tot overdracht bestaat. De rechtvaardiging hiervoor bestaat uit drie samenhangende redenen. De verpachter heeft langdurig bedrijfsmiddelen aan de pachter ter beschikking gesteld waarop de pachter zijn bedrijfsvoering heeft kunnen baseren. Die bedrijfsmiddelen hebben in belangrijke mate bijgedragen aan de omvang van de veestapel en daarmee aan de fosfaatrechten die aan de pachter zijn toegekend. De grond en/of gebouwen zijn na het einde van de pachtovereenkomst potentieel minder goed te exploiteren voor de verpachter indien de pachter deze zonder fosfaatrechten oplevert. Deze drie redenen zijn verwant aan de uitgangspunten van de rechtspraak over de productierechten.

Samengevat komt het oordeel van het hof hierop neer. Als partijen in de pachtovereenkomst niets (anders) zijn overeengekomen, is de pachter alleen verplicht tot overdracht van fosfaatrechten aan de verpachter indien aan de volgende voorwaarden is voldaan:
- tussen verpachter en pachter bestond op 2 juli 2015 een reguliere pachtovereenkomst of een geliberaliseerde pachtovereenkomst die bij het aangaan 12 jaar of langer duurt;
- het betreft hoevepacht of pacht van minimaal 15 ha grond of pacht van een gebouw; het gebouw moet specifiek zijn ingericht voor de melkveehouderij en voor de uitoefening daarvan noodzakelijk zijn en door de verpachter ten behoeve van het bedrijf van de pachter aan de pachter ter beschikking zijn gesteld;
- de fosfaatrechten worden voor 50% toegerekend aan de gebouwen en 50% aan de grond die de pachter op 2 juli 2015 ten behoeve van het gehouden vee ten dienste stonden en naar verhouding toegerekend aan het gepachte;
- de verpachter dient aan de pachter 50% van de marktwaarde van de over te dragen fosfaatrechten per datum einde pachtovereenkomst te betalen.

Het hof heeft met deze uitspraak in het algemeen beslist onder welke voorwaarden de pachter verplicht is tot overdracht van fosfaatrechten aan de verpachter bij het einde van de pachtovereenkomst.
Omdat het hof voor het eerst met een besluit over deze kwestie is gekomen, mogen partijen in de onderhavige zaak nog reageren voordat het hof op hun vorderingen beslist.