Liesbeth Dousma-Valk werkt ruim 10 jaar bij de afdeling civiel recht van het gerechtshof Den Haag. Als senior raadsheer behandelt ze handelszaken. Bij het gerechtshof gebeurt dat altijd in een meervoudige kamer, bestaande uit 3 raadsheren. Raadsheer is een (oude) term voor een rechter die zaken in hoger beroep behandelt. Ook een vrouw kan raadsheer zijn.

Na haar studie rechten aan de Universiteit Leiden, met als afstudeerrichting civiel recht, startte Liesbeth met de RAIO-opleiding om rechter te worden. Ze verdiepte zich vooral in civiel recht, maar ook in strafrecht. Om brede juridische ervaring op te doen, liep ze als onderdeel van de RAIO-opleiding stage bij een groot advocatenkantoor in Den Haag. Ook was ze in het kader van de opleiding een tijdje officier van justitie. Na de RAIO-opleiding startte ze bij de rechtbank Den Haag als strafrechter. Later werd ze daar rechter voor civiele zaken. Op een gegeven moment had ze behoefte aan verandering en stapte Liesbeth over naar het Haagse hof.

“Bij handelszaken gaat het over geschillen tussen 2 private partijen, ofwel personen of organisaties,” legt Liesbeth uit. “Denk hierbij bijvoorbeeld aan een burenruzie over een erfgrens, een conflict tussen 2 grote bedrijven over de uitleg van een contract of een verhuurder die een huurder uit zijn huis wil laten zetten. Er zijn grote en kleine zaken. Die ‘kleine’ zaken zijn voor betrokkenen vaak wél groot, dus ze zijn zeker niet minder belangrijk. Ik behandel zelf veel zaken over overheidsaansprakelijkheid. De burger of een bedrijf staat dan in zo’n zaak tegenover de overheid. Het gaat dan bijna altijd om schadevergoedingszaken. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om schade door onterechte strafvervolging, een geweigerde vergunning of onvoldoende toezicht door de overheid.” Ze kan 2 voorbeelden geven van grote schadevergoedingszaken tegen de overheid die ze ooit behandelde. Bij de rechtbank boog ze zich over geleden schade door de vuurwerkramp in Enschede. Bij het hof deed ze uitspraak in de zaak van de ‘moeders van Srebrenica’. Deze historische zaken zijn haar ook het meeste bijgebleven.

“Het grote verschil met werken bij de rechtbank is dat je bij het gerechtshof altijd in een ‘meervoudige kamer’ zit. Dat betekent dat je samen met twee collega-rechters een beslissing neemt. Je neemt een beslissing nooit alleen,” vertelt Liesbeth. “Daarnaast werk ik samen met de griffie. Dat is de administratie van het hof. Zonder hen zou het systeem in elkaar vallen. Op sommige zaken hebben we ook een secretaris om ons bij te staan.”

Een typische werkdag bestaat niet, blijkt uit het verhaal van de raadsheer. “Soms werk je een of meer dagen achter elkaar aan 1 dossier. Dat betekent lezen en aantekeningen maken en werken aan een concept-uitspraak. Andere dagen werk je aan meerdere dossiers, heb je overleg over een zaak, lees je concept-uitspraken van een collega of heb je zitting. In de coronaperiode werk ik veel thuis en overleggen we met Skype. Alleen voor zittingen ga ik naar het Paleis van Justitie.”

“Je probeert als rechter een deel van de oplossing te zijn bij problemen die mensen met elkaar hebben,” stelt Liesbeth. “Geregeld kun je je bij beide standpunten wel iets voorstellen. Je probeert te achterhalen waar een zaak echt om draait. Met alle wetten, regels en dergelijke die we in Nederland hebben, probeer je dan tot een zo rechtvaardig mogelijke oplossing te komen. Je realiseert je dat je een grote verantwoordelijkheid draagt. Het kan juridisch ingewikkeld en een enorme puzzel zijn, maar je moet ook oog hebben voor de praktische en menselijke kant. Er kan veel leed achter een zaak zitten. Dat leed kun je niet altijd wegnemen en het gehele probleem los je ook niet altijd op. Je geeft als rechter in ieder geval wel duidelijkheid door uitspraak te doen.”