Journalisten krijgen meer gelegenheid om beeld- en geluidsopnames te maken. De grootste verandering is dat in strafzaken de stem van de verdachte mag worden opgenomen. Maar hier zitten wel restricties aan. Fragmenten waarin namen voorkomen, moeten worden aangepast. Ook kan een verdachte bezwaar maken tegen stemopnames, bijvoorbeeld omdat hij of zij dichtklapt. Ook kan de rechter oordelen dat in het belang van slachtoffers het niet wenselijk is dat de stem van een verdachte wordt opgenomen.

Ja, maar dat betreft alleen de opkomst van de rechter(s), het pleidooi, het requisitoir en de uitspraak. Vanaf 1 maart mag - als de rechter het goed vindt - de hele rechtsgang in beeld worden gebracht, met uitzondering van het deel waarin de persoonlijke omstandigheden van de verdachte worden behandeld. De verdachte blijft wel buiten beeld, tenzij hij of zij toestemming geeft. Ook dan moet ook de rechter nog toestemming geven. 

Rechters willen dat de samenleving een goed beeld krijgt van wat er in de rechtszaal gebeurt. Met de huidige regels blijft een belangrijk deel van de rechtszaak, namelijk de ondervraging van de verdachte door de rechter, voor het publiek verborgen. Als de stem van de verdachte wordt opgenomen, komt dat wel voor het voetlicht. Openbaarheid maakt ook een betere controle van rechtspraak mogelijk.

Ja. De manier waarop journalisten verslag doen van rechtszaken verandert snel. De schrijvende rechtbankverslaggever is sinds jaar en dag bekend, maar directe berichtgeving in woord en beeld via sociale media is relatief nieuw. De Rechtspraak legt met de nieuwe persrichtlijn de mogelijkheden voor rechtbankverslaggeving met sociale media vast. Zo is nu bijvoorbeeld expliciet opgenomen dat journalisten vanuit de rechtszaal berichten op sociale media zoals twitter mogen plaatsen.

De rechter zal steeds een afweging maken van alle belangen. Die belangen betreffen de openbaarheid van de rechtspleging, maar ook de verdachte heeft belangen en zeker ook het slachtoffer. Als er reële bezwaren zijn tegen stemopnames, bijvoorbeeld de angst bij slachtoffers geconfronteerd te worden met die stem, kan de rechter beslissen opname te verbieden. Of dat bij uitzending de stem zodanig moet worden vervormd dat slachtoffers de stem niet meer herkennen.

Zie ook: Beter beeld rechtszaken door nieuwe regels voor media